Jedną z najważniejszych zmian wynikających z ustawy z 11 września 2019 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2070; dalej: ustawa zmieniająca) jest reforma modelu rozpoznawania zarzutów składanych przez zobowiązanego. Dotychczas ten środek prawny był wnoszony do organu egzekucyjnego, który je rozpatrywał, po uzyskaniu stanowiska wierzyciela (z wyjątkiem sytuacji gdy związany był z zastosowaniem zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego).
Takie rozwiązanie powodowało, że zarzuty dotyczące samej należności pieniężnej (nie zaś bezpośrednio prowadzenia postępowania egzekucyjnego) były rozpatrywane w dwóch instancjach przez wierzyciela, a następnie w dwóch instancjach przez organ egzekucyjny (który był związany stanowiskiem wierzyciela), następnie zaś w dwóch instancjach przez sąd administracyjny. Model ten się nie sprawdził, gdyż znacznie wydłużało się postępowanie egzekucyjne.
Co więcej, w związku z tym, że zarzut z automatu zamrażał procedurę, mógł on być stosowany przez zobowiązanego do zablokowania egzekucji na wiele lat. Pomimo wielokrotnej korekty regulacji nie osiągnięto zasadniczej poprawy, jeżeli chodzi o uproszczenie trybu rozpatrywania tego najważniejszego środka zaskarżania w postępowaniu przymusowym w administracji. Przeciwnie, zniesienie możliwości zaskarżenia do sądu administracyjnego postanowienia drugiej instancji w sprawie stanowiska wierzyciela uznano za błąd ustawodawcy. Oceniano to jako odebranie zobowiązanemu prawa do obrony.
Podkreślano, że właśnie to postanowienie jest najistotniejsze, gdyż jest wiążące dla organu egzekucyjnego. Od 30 lipca br. to się zmieni. Wprowadzone modyfikacje doprowadziły do istotnych przekształceń zarówno katalogu podstaw zarzutów, jak i trybu ich rozpatrywania. Lista podstaw zarzutów została ograniczona jedynie do przesłanek dotyczących należności, za rozstrzygnięcie których odpowiada wierzyciel. Zrezygnowano z podstaw zarzutów dotyczących niedopuszczalności egzekucji lub zastosowanego środka egzekucyjnego, prowadzenia egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny oraz niespełnienia w tytule wykonawczym ustawowych wymogów.
Po wejściu w życie nowych przepisów, czyli 30 lipca br., zarzuty będą wnoszone do wierzyciela za pośrednictwem organu egzekucyjnego. Zrezygnowano z ich rozpatrywania w dwóch instancjach przez wierzyciela, a następnie przez organ egzekucyjny, poprzestając na ich rozstrzygnięciu jedynie przez ten pierwszy podmiot. Prawo do wniesienia zarzutów przyznano zobowiązanemu w toku całego postępowania egzekucyjnego. Ale uwaga, zawieszenie egzekucji nastąpi tylko w przypadku, gdy wniesie on ten środek nie później niż w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia mu odpisu tytułu wykonawczego. To zróżnicowanie skutków skorzystania z zarzutu w zależności od terminu ich wniesienia nie znajduje jednak akceptacji wśród ekspertów. Uważa się, że może to doprowadzić w praktyce do niepotrzebnego chaosu i niezrozumienia, gdy niektóre zarzuty będą rodziły skutek zawieszenia, a inne nie.
Ważną częścią komentowanej nowelizacji dla zobowiązanych są regulacje, które mają zapobiegać utrudnianiu przez nich egzekucji poprzez częstą zmianę adresu zamieszkania lub siedziby. Ustawodawca postanowił temu zapobiec. Już w upomnieniu znajdzie się pouczenie dla zobowiązanego o obowiązku zawiadomienia wierzyciela, a po wszczęciu egzekucji – również organu egzekucyjnego, o zmianie danych adresowych. Niezastosowanie się zobowiązanego do tego pouczenia spowoduje, że doręczenie pism przez organy pod ostatni znany adres będzie miało skutek prawny.
Obok zarzutu istotnym narzędziem obrony zobowiązanego w egzekucji jest skarga na czynności organu egzekucyjnego. I tu również nowelizacja dokonała sporych zmian. Przede wszystkim określono podstawy wniesienia skargi. Po 30 lipca br. będzie to: dokonanie czynności egzekucyjnej z naruszeniem ustawy czy zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego. Ustalono też treść, jaką będzie musiała mieć skarga. Trzeba będzie w niej wskazać zaskarżoną czynność egzekucyjną, zakres żądania i jego uzasadnienie. Ponadto w osobnym przepisie uregulowano skargę na przewlekłość postępowania.
Poprzednie części komentarza zostały opublikowane 23 marca, 20 kwietnia, 18 maja i 22 czerwca 2020 r. na www.edgp.gazetaprawna.pl
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI
Dotychczas w dodatku Podatki i Księgowość komentowaliśmy m.in. ustawy:
  • z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
  • z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn
  • z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych
  • z 29 września 1994 r. o rachunkowości
  • z 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw
  • z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej
  • z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
  • z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych
  • z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (wyciąg o MDR)
  • z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (wyciąg o rejestracji)
  • z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (wyciąg z przepisami dotyczącymi cen transferowych)
Komentowaliśmy też m.in. rozporządzenia:
  • z 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych
  • z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień
  • z 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur
  • z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej
  • z 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących
  • z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług
  • z 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów

TO TYLKO FRAGMENT TEKSTU. CAŁOŚĆ PRZECZYTASZ TUTAJ >>>>>