Tarcza antykryzysowa 4.0 przyjęta przez Sejm. Jakie zmiany wprowadza?

Za uchwaleniem ustawy głosowało w czwartek 228 posłów, przeciw było 189, a 38 wstrzymało się od głosu. Teraz ustawa o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw trafi pod obrady Senatu.

Podczas głosowania Sejm rozpatrzył 126 poprawek zgłoszonych podczas drugiego czytania oraz trzy wnioski mniejszości, czyli poprawki odrzucone podczas prac w komisji finansów publicznych po pierwszym czytaniu. Zgodnie z rekomendacją tej komisji, posłowie przyjęli w czwartek 28 poprawek zgłoszonych przez PiS. Pozostałe odrzucono.

• Jedna z przyjętych poprawek przewiduje wydłużenie do 28 czerwca br. okresu, w którym przysługuje zasiłek opiekuńczy. Poprawka zakłada także, że Rada Ministrów może, w celu przeciwdziałania COVID-19, w drodze rozporządzenia określić dłuższy okres pobierania zasiłku opiekuńczego niż wskazany termin dla poszczególnych grup osób uprawnionych oraz w zależności od funkcjonowania poszczególnych placówek.

• Kolejna przyjęta poprawka pozwoli starostom udzielić jednorazowej pożyczki (do 5 tys. zł) na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej lub statutowej organizacji pozarządowej w myśl przepisów art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Chodzi tutaj m.in. o związki wyznaniowe, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, czy spółdzielnie socjalne.

• Posłowie zgodzili się ponadto, by zapewnić finansowanie internetowej platformy aukcyjnej, która jest związana z handlem OZE, a także by umożliwić w związku z COVID-19 funkcjonowanie organów Polskiej Akademii Nauk za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

• Sejm poparł także poprawkę, zgodnie z którą sędziowie, którzy przeszli w stan spoczynku, będą mogli pełnić funkcję wizytatora w sądzie oraz koordynatora do spraw mediacji.

• Przegłosowano też poprawkę dotyczącą zmian przepisów ws. tzw. państwowej komisji ds. pedofilii. Zgodnie z nimi członkowie tej komisji nie będą mogli podejmować dodatkowego zatrudnienia ani wykonywać innych zajęć o charakterze zarobkowym, jeżeli byłoby to sprzeczne z obowiązkami członka komisji lub podważałoby zaufanie do komisji. Przepis ten precyzuje ponadto, że po zakończeniu pracy w komisji taka osoba wracałaby na poprzednie stanowisko w pracy.

• Posłowie nie zgodzili się natomiast na przyjęcie poprawek opozycji, które m.in. przywracałyby możliwość handlu w niedzielę do końca 2020 r.

• Nie zgodzono się też, by zawiesić wpłaty pracowników do PPK.

• Sejm nie zgodził się także, by począwszy od 1 kwietnia oraz w roku 2021 jednostki samorządu terytorialnego nie dokonywały wpłat do budżetu państwa z tytułu janosikowego.

• Większości nie uzyskała też poprawka wykreślająca z poprzedniej Tarczy antykryzysowej przepisy dot. opłat od właścicieli platform VOD.

• Uchwalona w czwartek tzw. Tarcza antykryzysowa 4.0 wprowadza m.in. dopłaty do oprocentowania kredytów dla firm, które znalazły się w trudnej sytuacji przez koronawirusa. Chodzi o pożyczki udzielane przez banki na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom. Zgodnie z ustawą umowy kredytu z dopłatą będą mogły być zawierane do 31 grudnia br.

Na dopłaty ma być przeznaczone ok. 570 mln zł, a według rządu ma to wygenerować pożyczki o wartości ponad 30 mld zł. Dopłaty mają być wypłacane przez BGK ze środków Funduszu Dopłat do oprocentowania. Środki w Funduszu mają pochodzić m.in. z wpłat z budżetu państwa, odsetek od lokat okresowo wolnych środków Funduszu w bankach, z wpływów z inwestycji środków Funduszu w papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski, czy z wpłat z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19.

Tarcza 4.0 przewiduje, że pomoc w formie dopłat do odsetek kredytów będzie można łączyć np. z pomocą de minimis czy gwarancjami.

• Nowe przepisy wprowadzają też zasady uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego, które mają na celu umożliwienie dłużnikowi podjęcie negocjacji z wierzycielami bez konieczności formalnego otwierania postępowania przez sąd, ale z jednoczesną ochroną przed egzekucją prowadzoną przez wierzycieli, działających indywidualnie.

• Nowe przepisy mają również zapobiec wrogim przejęciom polskich firm przez zagraniczne podmioty spoza UE. Strona rządowa tłumaczyła, że takie rozwiązanie jest konieczne ze względu na COVID-19, który może powodować, iż wycena krajowych firm może być niska. Zgodnie z nowym prawem, transakcje nabycia znacznej liczby udziałów w takich spółkach będą kontrolowane przez UOKiK. Przepisy dot. kontroli przejęć dotyczyć będą np. firm związanych z produkcją energii elektrycznej, gazu, paliw, leków, zajmujących się przetwórstwem żywności. Ochroną będą objęte przedsiębiorstwa, których przychód na terenie Polski przekroczył 10 mln euro.

• Tarcza 4.0 przewiduje ponadto złagodzenie reguły finansowej, przez co samorządy będą mogły się bardziej zadłużyć. Ustawa stanowi m.in. że samorządy będą mogły przeznaczyć pieniądze z tzw. funduszu korkowego, na przeciwdziałanie COVID-19 oraz wywołanych nim sytuacji kryzysowych. Pozwoli ona również wcześniej przekazać gminom raty w części oświatowej.

• Nowe przepisy przewidują ponadto, że bogate samorządy nie będą musiały wpłacać rat za janosikowe w czerwcu i w lipcu. Janosikowe za te miesiące będzie musiało jednak zostać uregulowane w równych ratach od sierpnia do grudnia br. wraz z ratami należnymi za te miesiące.

Ustawa zakłada ponadto podwojenie udziałów powiatów, w tym miast prezydenckich w dochodach z gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa.

• Uchwalona w czwartek ustawa wprowadza też przepisy dot. wakacji kredytowych. Dzięki temu rozwiązaniu będzie można zawiesić spłatę kredytu maksymalnie do trzech miesięcy. Dotyczyć ono będzie też osób, które straciły pracę lub główne źródło dochodu po 13 marca br.

• Nowe przepisy wprowadzają również zmiany w Prawie zamówień publicznych. Według rządu mają one ułatwić prowadzenie przetargów w dobie pandemii jak i pomóc firmom realizującym inwestycje.

• Tarcza 4.0 przewiduje m.in. obowiązek zapłaty wynagrodzenia w częściach lub udzielania zaliczek w przypadku dłuższych umów (powyżej 12 miesięcy) o udzielenie zamówienia publicznego. Znalazły się w niej również takie rozwiązania jak: zniesienie obowiązku nakładania kar umownych jeżeli dana firma nie może wykonać zlecenie w związku ze skutkami jakie wywołała pandemia, czy zniesienia obowiązku wpłacenia wadium. Ustawa ustala też wysokość zabezpieczenia należytego wykonania umowy w wysokości nieprzekraczającej 5 proc. wartości kontraktu. W pewnych jednak warunkach będzie mogło być ono wyższe, lecz nie przekraczać 10 proc. wartości umowy.

• Tarcza 4.0 pozwoli też - za zgodą przedsiębiorcy - na przeprowadzenie u siebie kontroli np. skarbowej, zdalnie za pośrednictwem poczty lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej, jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli lub przemawia za tym charakter prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej.

• Nowe przepisy przewidują ponadto, że o pomoc - chodzi o przyznanie świadczeń na ochronę miejsc pracy - będą mogły zwrócić się przeżywające trudności w związku z COVID-19 organizacje pozarządowe prowadzące działalność pożytku publicznego oraz kościoły.

• Ustawa zakłada również, że więcej darowizn będzie można odliczyć od podstawy obliczania podatku dochodowego. Od podatku będzie można np. obliczyć przekazanie szkołom przenośnych komputerów jeżeli nie są one starsze niż trzy lata.

Ustawa trafi teraz do Senatu.