Luka w przepisach o ruchu granicznym. Można być zwolnionym z kwarantanny, a mimo to utknąć na przejściu

Obowiązujące od poniedziałku, 04.05.2020 przepisy Rozporządzenia Rady Ministrów z 02.05.2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii zwalniają z obowiązku odbycia kwarantanny m.in. osoby, które przekraczają granicę państwową stanowiącą granicę wewnętrzną w rozumieniu unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) w ramach wykonywania czynności zawodowych, służbowych lub zarobkowych w Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwie sąsiadującym, o ile wykonują czynności w obu tych państwach.

Wbrew powszechnie komunikowanym informacjom, wyjątek od obowiązku odbycia kwarantanny nie dotyczy zatem jedynie pracowników przygranicznych, ale również osoby, które w ramach pełnionych obowiązków przemieszczają się pomiędzy sąsiadującymi państwami w ramach czynności zawodowych, a zatem obejmie np. obywatela Niemiec - członka zarządu polskiej spółki, pełniącego funkcję na podstawie uchwały (powołania), którego charakter funkcji powoduje konieczność obecności w zakładzie polskiej spółki – córki.

Niestety, wprowadzając powyższe przepisy nie wykazano się konsekwencją, nie zmieniając jednocześnie przepisów Rozporządzenia MSWiA z 13.03.2020 r. w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych. Przepisy tego aktu zawierają generalne ograniczenie wjazdu przez cudzoziemców na teren Rzeczpospolitej Polskiej z wyłączeniem wskazanych wyraźnie przypadków. I tak, wjazd możliwy jest m.in. dla:

1. Cudzoziemców posiadających prawo do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czyli: uprawnionych do wykonywania pracy na takich samych zasadach co obywatele polscy, posiadających zezwolenie na pracę, zaświadczenie o wpisie do ewidencji w sprawie pracy sezonowej, bądź oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy:

• wykonują pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub
• przedstawiają dokumenty, z których wynika, że podjęcie pracy rozpocznie się niezwłocznie po przekroczeniu granicy,

2. Cudzoziemców, którzy prowadzą środek transportu służący do przewozu osób lub towarów, a ich przejazd następuje w ramach czynności zawodowych polegających na transporcie towarów lub przewozie osób

Biorąc zatem pod uwagę literalne brzmienie przepisu, to o ile rzeczony członek zarządu nie spełnia warunków, pozwalających na przyjęcie, że działa w ramach kategorii „czynności transportowych”, to żeby w ogóle wjechać na teren kraju, musi on dysponować dokumentem, z którego wynika, że na terenie Polski świadczy bądź niezwłocznie zacznie świadczyć pracę. Interpretacja przepisu dokonywana przez urzędników Straży Granicznej w zasadzie jednoznacznie odnosi się tu do posiadania umowy o pracę, co w przypadku powołania do zarządu nie musi przecież być podstawą świadczenia funkcji.

Reasumując, aktualne brzmienie nieskorelowanych ze sobą przepisów powoduje, że taka osoba będzie zwolniona z kwarantanny, do której nie dojdzie, ponieważ nie dysponując umową o pracę nie będzie uprawniona do wjazdu na teren Polski. Trudno stwierdzić, czy taki był zamysł ustawodawcy w tym zakresie i przepisy o braku obowiązku odbycia kwarantanny w przypadku czynności zawodowych miały kierować się w przeważającej mierze w stronę obywateli polskich, czy jest to niezamierzona luka prawna, komplikująca sytuację niektórych podmiotów z powiązaniami zagranicznymi. W każdym przypadku, by uniknąć „utknięcia” na granicy należy jednak przeanalizować przepisy rozporządzeń pod kątem konkretnej sytuacji.

Warto również pamiętać, że wyłączenie z obowiązku kwarantanny dla pracowników transgranicznych dotyczy tylko państw sąsiadujących i granic wewnętrznych UE w rozumieniu przepisów Schengen, a zatem Niemiec, Czech, Słowacji i Litwy oraz Szwecji i Danii.