Fundacja może ustanowić prokurę, ale tylko wówczas gdy prowadzi działalność gospodarczą. Liczy się tu wpis do rejestru przedsiębiorców, a nie postanowienia statutu. Nawet jeśli sąd przez pomyłkę wpisze prokurenta do Krajowego Rejestru Sądowego, to nie znaczy, że może on reprezentować fundację – wynika z niedawnego wyroku Krajowej Izby Odwoławczej.
Przetarg miał wyłonić inżyniera kontraktu, który będzie nadzorował projekt „Lubuskie e-Zdrowie”. Startująca w nim firma nie miała wymaganego doświadczenia, dlatego postanowiła posłużyć się zasobami innej spółki. Na dowód tego, że rzeczywiście zostaną one jej użyczone, przedstawiła oświadczenie. Podpisał je prokurent, ale nie spółki, tylko fundacji będącej jej komplementariuszem.
Ustanowienie tej prokury rzeczywiście odnotowano w KRS fundacji. Zamawiający nabrał jednak wątpliwości, czy prokurę tę ustanowiono zgodnie z prawem. Przepisy pozwalają na to wyłącznie przedsiębiorcom, a fundacja nie widniała w rejestrze przedsiębiorców KRS. Sąd, do którego skierowano pytanie, przyznał, że wpis dotyczący ustanowienia prokury mógł nie mieć podstaw i prowadzi w tej sprawie postępowanie. Następnie poinformował o jego wykreśleniu, potwierdzając, że fundacja nigdy nie była wpisana do rejestru przedsiębiorców, a więc nie miała podstaw do powołania prokurenta.
Zamawiający wezwał spółkę do uzupełnienia dokumentów. Ta, w odpowiedzi, oświadczyła, że wpis w KRS jest wiążący. Na wszelki wypadek przedstawiła jednak pełnomocnictwo udzielone na wskazanego prokurenta przez samą spółkę (tym razem nie jej komplementariusza, czyli fundację).
Nowy dokument również wzbudził wątpliwości zamawiającego. Jako datę ustanowienia pełnomocnika wskazano w nim sierpień 2018 r. Jednocześnie podano też dane pełnomocnika, w tym numer dowodu osobistego. Tymczasem, jak sprawdził zamawiający w urzędzie miasta, dowód ten wydano dużo później, bo już w 2019 r. Co więcej okazało się, że na pełnomocnictwie wskazano nową siedzibę spółki, tymczasem w dacie jego wystawienia jej adres był inny. W tej sytuacji przedsiębiorcę wykluczono z przetargu.
KIO oddaliła odwołanie wykonawcy, który usiłował przekonywać, że zarówno sama prokura, jak i pełnomocnictwo były prawidłowe. Co do prokurenta przypomniała art. 1091 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym może go ustanowić wyłącznie przedsiębiorca podlegający obowiązkowi wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców KRS. Tymczasem fundacja nie widnieje w takim rejestrze.
„Tym samym wpis pana Ł.K. jako prokurenta do KRS fundacji nie może świadczyć o skuteczności jego umocowania do działania w imieniu ww. fundacji. Wpis do KRS, jak słusznie zauważył bowiem zamawiający, nie jest podstawą umocowania danej osoby, a jedynie potwierdza umocowanie wynikające z czynności dokonanej przez mocodawcę. Jak wskazano powyżej, fundacja nie będąca przedsiębiorcą, nie może udzielić prokury. W konsekwencji czynność ustanowienia prokurenta w fundacji nie mogła być dokonana skutecznie i wpis do KRS nie czyni tej czynności skuteczną” – podkreślono w uzasadnieniu wyroku.
Wykonawca składający odwołanie powołał się na art. 17 ustawy o KRS, który stanowi o domniemaniu prawdziwości wpisów do tego rejestru. KIO zaznaczyła jednak, że domniemanie to jest wzruszalne, o czym dobitnie przesądza wykreślenie spornego wpisu przez sąd.
Skład orzekający uznał też, że dowody przedstawione przez zamawiającego jednoznacznie potwierdziły antydatowanie pełnomocnictwa.
„Pełnomocnictwo zostało zatem przedstawione w celu wprowadzenia w błąd zamawiającego, że w dniu podpisywania zobowiązania spółki pan Ł.K. był umocowany do działania w jej imieniu, nie zaś w celu potwierdzenia ważności jego działań” – napisano w uzasadnieniu wyroku.
Fundacja nie może ustanowić prokury, jeśli nie prowadzi działalności gospodarczej

orzecznictwo

Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 10 czerwca 2019 r., sygn. akt KIO 933/19. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia