W praktyce gospodarczej dosyć często spotykaną sytuacją jest świadczenie na rzecz spółki osobowej usług przez osobę fizyczną będącą przedsiębiorcą. Może ona mieć status wspólnika tej spółki. Czy wynagrodzenie wypłacane takiemu wspólnika może stanowić koszt uzyskania przychodu tego wspólnika, jak również pozostałych?

Pytanie to jest o tyle istotne, iż w pewnym sensie kwota stanowiąca wynagrodzenie wspólnika staje się w określonej części jego kosztem uzyskania przychodów. Dzieje się tak z uwagi na brzmienie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy o PIT przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku. Zasadę tę stosuje się również do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów oraz strat (art. 8 ust. 2 pkt 1).



Praca własna



Przepisy art. 23 ustawy o PIT zawierają katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z ust. 1 pkt 10 tego artykułu za koszty uzyskania przychodów nie uważa się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną – także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki.



Niestety prawodawca nie pokusił się o wprowadzenie do ustawy definicji legalnej pracy własnej. Stało się to przyczyną wątpliwości podatników co do tego, czy wynagrodzenie wspólnika świadczącego usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej może stanowić jego koszt uzyskania przychodu.



W organach podatkowych ugruntowało się stanowisko, że pojęcie „praca własna” oznacza wartość wszelkiego rodzaju nakładów pracy świadczonej przez podmioty wymienione w omawianym przepisie, bez względu na to, czy jest ona wykonywana na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej mającej charakter umowy zlecenia lub umowy o dzieło, czy też bezumownie. Nie ma również znaczenia rodzaj i zakres podejmowanych czynności, w szczególności to, czy w przypadku pracy wspólnika na rzecz spółki wiążą się one z prowadzeniem spraw spółki.



Stanowisko organów



W obecnym stanie prawnym organy podatkowe prezentują korzystne dla podatników stanowisko. Za przykład może posłużyć jedna z najnowszych interpretacji podatkowych dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (nr 0112-KDIL3 3.4011.291.2018.2.MM). Stan faktyczny był następujący: spółka doradztwa podatkowego (spółka osobowa) celem prowadzenia działalności gospodarczej nabywała profesjonalne usługi w zakresie doradztwa prawnego oraz podatkowego od kilkunastu prawników oraz doradców podatkowych, z którymi zawierała umowy o pracę lub cywilnoprawne umowy o świadczenie usług; z kolei komplementariusz tej spółki świadczył na jej rzecz – jako przedsiębiorca – usługi doradztwa podatkowego. Przedmiotem interpretacji było rozstrzygnięcie zagadnienia, czy wydatki na wypłatę wynagrodzenia z tytułu świadczonych usług udokumentowane fakturami VAT będą stanowiły dla komplementariusza koszt uzyskania przychodu z tytułu uczestnictwa w spółce.



Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że skoro świadczenie usług nastąpi na podstawie stosunku prawnego, łączącego dwa odrębne podmioty gospodarcze – osobę prowadzącą indywidualną działalność gospodarczą oraz spółkę – to wykonywanie tych usług w ramach tej działalności nie może być uznane za pracę własną. Wobec tego zawarcie umowy ze spółką osobową w ramach indywidualnej działalności gospodarczej i wykonywanie w zw. z tym określonych usług nie kwalifikuje się do ograniczenia wynikającego z art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Obostrzenie to nie będzie więc stosowane na linii przedsiębiorca – spółka osobowa.



Zmiana podejścia



Tak zwana zmiana podejścia podatkowego jest dość często używanym przez praktyków zwrotem w przypadku zmiany linii interpretacyjnej fiskusa. Można ją zastosować również wobec omawianego zagadnienia, które w poprzednich latach było traktowane przez niektóre organy podatkowe zgoła odmiennie. Można było spotkać rozstrzygnięcia, na podstawie których wynagrodzenie wspólnika będącego przedsiębiorcą nie mogło zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Co równie istotne, taki pogląd znalazł akceptację w jednym z wyroków WSA we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 116/10).



Potwierdza się zatem, że pomimo funkcjonowania jednolitej interpretacji organów podatkowych podatnik nie zawsze może być pewien trafności decyzji podjętej w jego sprawie. Bieżąca weryfikacja orzeczeń organów oraz judykatury wydaje się zatem nieodzowna przy deklarowaniu podstaw opodatkowania. Jest to również doniosłe z innego powodu. Zgodnie bowiem z Ordynacją podatkową zastosowanie się do orzeczeń podatkowych stanowiących utrwaloną praktykę interpretacyjną organów Krajowej Administracji Skarbowej powoduje objęcie podatnika ochroną wynikającą z zasady nieszkodzenia, a więc także zwolnieniem z obowiązku zapłaty podatku.



Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi.



Partner















































ikona lupy />