Magazynowanie odpadów: Firmy muszą szybko ustanowić zabezpieczenia

Przedsiębiorcy, którzy posiadają np. zezwolenia na ich zbieranie lub przetwarzanie, muszą do 5 września złożyć wniosek o ich uaktualnienie. A za tym idą koszty. Jeżeli jednak tego nie zrobią – decyzje wygasną. A na dodatek grozi im kara administracyjna w wysokości do 1 mln zł

Od 12 lutego obowiązuje rozporządzenie ministra środowiska z 7 lutego 2019 r. w sprawie wysokości stawek zabezpieczenia roszczeń (Dz.U. poz. 256). Wydany na podstawie art. 48a ust. 22 ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 992., dalej w skrócie u.o.) akt wykonawczy wszedł w życie już następnego dnia po publikacji. Ten pośpiech był konieczny, gdyż uzupełnia ono obowiązujące od 5 września 2018 r. przepisy dotyczące obowiązkowych kaucji dla magazynujących odpady (znowelizowane na mocy ustawy z 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. poz. 1592, dalej: nowelizacja).

Półroczny poślizg z wydaniem rozporządzenia odczuwali szczególnie przedsiębiorcy, którzy oczekiwali na zezwolenia. Blokowało to bowiem postępowania w sprawie wydawania nowych decyzji, w tym zezwoleń na zbieranie, przetwarzanie odpadów, pozwoleń na wytwarzanie odpadów uwzględniających zbieranie odpadów lub przetwarzanie odpadów, pozwoleń zintegrowanych (uwzględniających zbieranie odpadów lub przetwarzanie odpadów) oraz decyzji zatwierdzających instrukcję prowadzenia składowiska odpadów. Zgodnie bowiem z art. 9 nowelizacji do powyższych postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy nowe. A one nakazują, by w tych wszystkich przypadkach właściwy organ wezwał do ”uzupełnienia wniosku o wydanie decyzji, zawieszając postępowanie do czasu uzupełnienia wniosku, nie dłużej niż na okres sześciu miesięcy„. Tymczasem bez rozporządzenia nie można było uzupełnić wniosku, a urząd nie był w stanie wyliczyć wartości zabezpieczenia.

Inwestycje w infrastrukturę odpadową. Czy będzie dofinansowanie na budowę spalarni?

Wejście rozporządzenia to wreszcie bardzo istotna informacja dla przedsiębiorców, którzy w dniu wejścia w życie nowelizacji już posiadali stosowne decyzje. Ustawodawca zobowiązał ich bowiem do złożenia wniosku o ich uaktualnienie w tym w zakresie zabezpieczeń. Przy czym muszą to uczynić w ciągu 12 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji, a nie rozporządzenia! Tak więc, by wypełnić obowiązek – muszą to uczynić najpóźniej do 5 września br. Jest to o tyle ważne, że jeżeli nie złożą w odpowiednim terminie wniosku spełniającego wymagania ustawowe, zezwolenie lub pozwolenie wygaśnie.

Obowiązek ustanowienia zabezpieczenia mają nie tylko niewystępujący o nowe decyzje, ale również posiadacze zezwoleń.

Z art. 48a ust. 1 u.o. wynika, że wśród objętych wymogiem ustanowienia zabezpieczenia jest ”posiadacz odpadów obowiązany do uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzania odpadów, z wyłączeniem zarządzającego składowiskiem odpadów„. Przepis dodaje, że taki posiadacz jest obowiązany do ustanowienia zabezpieczenia roszczeń w wysokości umożliwiającej pokrycie kosztów wykonania zastępczego:

1) decyzji nakazującej posiadaczowi odpadów usunięcie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania, o której mowa w art. 26 ust. 2 (u.o.),

2) obowiązku wynikającego z art. 47 ust. 5 (będącego następstwem cofnięcia decyzji na podstawie art. 47 ust. 2 u.o. – przyp. autora) – w tym usunięcia odpadów i ich zagospodarowania łącznie z odpadami stanowiącymi pozostałości z akcji gaśniczej lub usunięcia negatywnych skutków w środowisku lub szkód w środowisku w rozumieniu ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie w ramach prowadzonej działalności polegającej na zbieraniu lub przetwarzaniu odpadów. Przy czym obowiązek ustanowienia zabezpieczenia nie dotyczy tzw. odpadów obojętnych.

Ponadto zgodnie z art. 48a ust. 23 u.o. ustępy 1–22 (dotyczące ustanawiania zabezpieczeń) stosuje się do pozwoleń na wytwarzanie odpadów uwzględniających ich zbieranie lub przetwarzanie.

Branża śmieciowa siedzi na bombie: Rządzący nie powiedzieli jak ma wyglądać monitoring odpadów

Kolejną grupą zobowiązaną do stosowania rozporządzenia są przedsiębiorcy posiadający lub ubiegający się o pozwolenie zintegrowane uwzględniające zbieranie lub przetwarzanie odpadów (pozwolenia takie są wydawane na rzecz przedsiębiorców posiadających instalacje określone w rozporządzeniu ministra środowiska z 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości; Dz.U. poz. 1169).

Podsumowując: obowiązek ustanawiania zabezpieczeń dotyczy:

Chodzi tutaj zatem o szeroki krąg przedsiębiorców. Przykładowo o takich, którzy rozpoczynają lub prowadzą działalność polegającą na skupowaniu (zbieraniu), a następnie przetwarzaniu tzw. złomu. Analogicznie przepisy dotyczą także podmiotów wytwarzających odpady z drewna, a następnie używających je jako opał. Według informacji gromadzonych w bazie danych o odpadach w Polsce funkcjonuje ponad 15 tysięcy przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie zbierania i przetwarzania odpadów.

Wprowadzone wymogi finansowe są kłopotliwe i kosztowne dla firm, jednak w zamierzeniu ustawodawcy mają pomóc organom publicznym przy likwidacji zalegających odpadów.

Przeanalizujmy dwa rodzaje sytuacji, w których mogą być wydane decyzje, których wykonanie ma być gwarantowane zabezpieczeniem roszczeń. Chodzi tutaj o działania na podstawie art. 26 ust. 2 oraz art. 47 ust. 2 u.o.

Represje w gospodarce komunalnej? Firmy narzekają na nowe regulacje

▶Usunięcie odpadów magazynowych z miejsc nieprzeznaczonych do tego. Zgodnie z art. 26 ustęp 1 u.o. posiadacz odpadów jest obowiązany do niezwłocznego usunięcia odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania. W przypadku niewykonania tego obowiązku wójt, burmistrz lub prezydent miasta w drodze decyzji wydawanej z urzędu nakazuje posiadaczowi odpadów usunięcie ich z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania. [przykład 1]

W decyzji nakazującej usunięcie odpadów określa się w szczególności:

1) termin usunięcia odpadów;

2) rodzaj odpadów;

3) sposób usunięcia odpadów (art. 26 ust. 6 u.o.).

Jeżeli przedsiębiorca nie posiada tytułu prawnego do nieruchomości, z której musi usunąć odpady, władający powierzchnią ziemi jest obowiązany umożliwić mu dokonanie tych czynności, a w przypadku wykonania zastępczego decyzji – organowi egzekucyjnemu (art. 26 ustęp 4 u.o.). Władającemu przysługuje od posiadacza odpadów wynagrodzenie za udostępnienie nieruchomości (art. 26 ustęp 5 u.o.).

▶Usunięcie odpadów na skutek cofnięcia decyzji. Zgodnie z art. 47 ust. 1 u.o. jeżeli posiadacz odpadów, który uzyskał zezwolenie na ich zbieranie lub przetwarzanie, narusza przepisy ustawy w zakresie działalności objętej zezwoleniem, w sposób istotny narusza wymagania dotyczące ochrony przeciwpożarowej lub działa niezgodnie z wydanym zezwoleniem, to właściwy organ wzywa go do niezwłocznego zaniechania naruszeń, wyznaczając przy tym termin usunięcia nieprawidłowości.

Wezwanie do usunięcia naruszenia nie jest decyzją administracyjną (NSA w wyroku z 14 września 2016 r., sygn. akt II OSK 3367/14). W przypadku gdy posiadacz odpadów mimo wezwania nadal narusza przepisy ustawy lub działa niezgodnie z wydanym zezwoleniem, właściwy organ cofa to zezwolenie. Czyni to w drodze decyzji, bez odszkodowania (art. 47 ust. 2 u.o.). Z orzecznictwa wynika, że decyzja o cofnięciu udzielonego zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie m.in. przetwarzania odpadów ma charakter związany, co oznacza, że w przypadku niezastosowania się posiadacza odpadów do wystosowanego do niego wezwania, o jakim mowa w art. 47 ust. 1 ustawy o odpadach, organ jest zobowiązany wydać decyzję o cofnięciu udzielonego zezwolenia (NSA w wyroku z 20 listopada 2013 r. sygn. akt II GKS 971/12).

Wójt nakaże zlikwidowanie dzikiego magazynu

Przedsiębiorca posiada decyzję na przetwarzanie odpadów, w której zostało wskazane miejsce magazynowania odpadów (przy ulicy X), ale w rzeczywistości są one magazynowane pod innym adresem (przy ulicy Y). W takiej sytuacji należy uznać, że są one magazynowane w miejscu do tego nieprzeznaczonym i właśnie m.in. z tego rodzaju sytuacji dotyczy decyzja wydawana na podstawie art. 26 ust. 1 u.o., tj. zobowiązująca do usunięcia odpadów magazynowych z miejsc do tego nieprzeznaczonych.

Korzystniej będzie oddzielić odpady niebezpieczne

Przedsiębiorca magazynuje różne kategorie odpadów w dwóch miejscach. W jednym odpady z drewna, a w drugim odpady niebezpieczne (w tym także odpady z drewna zawierające substancje niebezpieczne, np. pozostałości lakierów). Zwyżka stawki, liczonej jak dla odpadów niebezpiecznych, będzie dotyczyła tylko tego drugiego miejsca. Warto więc zadbać, aby odpady niebezpieczne nie były magazynowane z innymi.

Prosta kalkulacja w zakładzie stolarskim

Przedsiębiorca produkuje meble drewniane. Pozostaje mu dużo resztek w postaci kawałków drewna, które wykorzystuje do produkcji płyt pilśniowych. Posiada magazyn, w którym fizycznie może być magazynowane w tym samym czasie do 100 ton takich odpadów. Stawka określona w rozporządzeniu w przypadku odpadów, jakim są tego typu kawałki drewna (oznaczone w katalogu odpadów kodem 19.12.07), wynosi 300 zł.

Ponieważ zgodnie z ustawą wysokość zabezpieczenia stanowi ”iloczyn największej masy odpadów (które mogłyby być magazynowane w miejscu magazynowania odpadów) oraz stawki zabezpieczenia roszczeń„, kalkulacja w przypadku powyższego magazynu jest prosta:

100 Mg x 300 zł = 30 tys. zł.

Zatem kwota wymaganego zabezpieczenia wyniesie 30 tys. zł. ©℗

Cofnięcie zezwolenia powoduje zakończenie działalności objętej tym dokumentem (art. 47 ustęp 3 u.o.). Organ może nadać decyzji cofającej zezwolenie rygor natychmiastowej wykonalności, uwzględniając potrzebę bezpiecznego dla środowiska zakończenia działalności. Posiadacz odpadów, któremu cofnięto zezwolenie, jest obowiązany do usunięcia na własny koszt odpadów i skutków prowadzonej działalności objętej tym zezwoleniem.

WSA w Gdańsku w wyroku z 21 grudnia 2016 r. (sygn. akt II SA/Gd 243/16) wskazał, że organ właściwy do wydania zezwolenia (jest to najczęściej starosta) zobowiązany jest do stałego monitorowania sposobu wykonywania uzyskanego przez podmiot indywidualny zezwolenia. Zgodnie bowiem z art. 47 ust. 6 u.o. postępowanie w sprawie cofnięcia zezwolenia wszczynane jest z urzędu.

Decyzja o cofnięciu zezwolenia utrudni przedsiębiorcy podejmowanie podobnej działalności w przyszłości. Zgodnie bowiem z art. 47 ustęp 7 u.o. nie wydaje się zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów, jeżeli wniosek dotyczy uprawnień wnioskodawcy objętych decyzją o cofnięciu zezwolenia, o której mowa była powyżej, a nie minęło 10 lat od dnia, gdy decyzja o cofnięciu stała się ostateczna.

Praktyka wskazuje, że wydanie decyzji nakazującej usunięcie magazynowanych odpadów z miejsc do tego nieprzeznaczonych lub cofnięcie decyzji zezwalającej na przetwarzanie odpadów nie zawsze pociąga za sobą usunięcie odpadów przez podmiot zobowiązany.

W takiej sytuacji organowi nie pozostaje nic innego jak przymusić do jej wykonania. Egzekucja odbywa się w oparciu o ustawę z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 – dalej w skrócie p.e.a.). Organowi dążącemu do wykonania decyzji w zakresie usuwania odpadów (czy to na podstawie art. 26 czy też 47 u.o.) przysługują w zasadzie dwa środki egzekucyjne. Są to środki stosowane do egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym, czyli: grzywna w celu przymuszenia oraz wykonanie zastępcze.

Grzywna może być nakładana wielokrotnie, przy czym zgodnie z art. 121 par. 2 p.e.a. każdorazowo nie może ona przekroczyć 10 tys. zł, a w stosunku do osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej – 50 tys. zł. Z kolei w myśl art. 121 par. 3 p.e.a. grzywny nakładane wielokrotnie nie mogą łącznie przekroczyć kwoty 50 tys. zł, a w stosunku do osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej kwoty 200 tys. zł.

Organ może również sięgnąć po środek w postaci wykonania zastępczego. Zgodnie z art. 127 p.e.a. stosuje się go, gdy egzekucja dotyczy obowiązku wykonania czynności, którą można zlecić innej osobie do wykonania za zobowiązanego i na jego koszt. W myśl art. 128 par. 2 p.e.a. w postanowieniu o zastosowaniu wykonania zastępczego organ egzekucyjny może wezwać zobowiązanego do wpłacenia w oznaczonym terminie określonej kwoty tytułem zaliczki na koszty tych czynności, z pouczeniem, że w przypadku jej niewpłacenia zostanie ona ściągnięta w trybie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych (np. z rachunku bankowego). W jednej ze spraw dotyczących przymusowego usuwania odpadów, zakończonej postanowieniem NSA z 21 czerwca 2017 r. (sygn. akt II OSK 1342/17) oddalającym zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej, starosta wyliczył wstępne koszty wykonania zastępczego na kwotę 1 mln zł, które musiała pokryć zobowiązana spółka.

Pokryciu powyższych kosztów wykonania zastępczego ma w głównej mierze służyć właśnie zabezpieczenie roszczeń, o którym mowa w dodanym art. 48a u.o. W myśl bowiem art. 48a ust. 17 u.o. organ prowadzący egzekucję orzeka, w drodze decyzji, o przeznaczeniu środków z zabezpieczenia roszczeń, o ile posiadacz odpadów nie wykonał wskazanych mu działań w całości lub nie wykonał ich na własny koszt.

Wysokość zabezpieczenia roszczeń oblicza się według zasad określonych w ustawie. Bierze się przy tym pod uwagę stawki wskazane w rozporządzeniu.

Wysokość zabezpieczenia to zgodnie z ustawą ”iloczyn największej masy odpadów, które mogłyby być magazynowane w instalacji, obiekcie budowlanym lub jego części lub miejscu magazynowania odpadów, z uwzględnieniem wymiarów obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów, oraz stawki zabezpieczenia roszczeń„ (art. 48a ust. 3 u.o.). Użyta w powyższym wzorze ”największa masa odpadów, które mogłyby być magazynowane w tym samym czasie w instalacji (…)„, jest obecnie określana w decyzji zezwalającej na zbieranie lub przetwarzanie odpadów. Zaś wskazane stawki zabezpieczenia zostały określone w w/w rozporządzeniu z 7 lutego 2019 r. Przy czym ich rozstrzał jest olbrzymi: są one określone w od 1 zł do 1500 zł za Mg (za tonę). I tak najniższa stawka, wynosząca 1 zł, dotyczy odpadów metali i odpadów ulegających biodegradacji (np. będących substratami do wytwarzania lub pozostałościami z wytwarzania: biogazu rolniczego, biogazu pozyskanego z oczyszczalni ścieków lub innego biogazu). Stawka maksymalna (1500 zł za Mg) dotyczy odpadów niebezpiecznych. Mocno zróżnicowane – w zależności od stopnia zagrożenia dla środowiska oraz kosztów usunięcia odpadów – są również stawki pośrednie. Łącznie jest 11 kategorii taryfowych, przy czym kategoria 11 obejmuje w szczególności odpady, które nie mieszczą się w innych kategoriach. W przypadku odpadów należących jednocześnie do więcej niż jednej kategorii przyjmuje się najwyższą stawkę spośród określonych dla tych kategorii (par. 2 ust. 3 rozporządzenia).

A co z odpadami mieszanymi, należącymi do różnych kategorii? Zgodnie z par. 2 ust. 4 rozporządzenia jeżeli pośród nich są magazynowane odpady niebezpieczne, komunalne i palne, przyjmuje się najwyższą stawkę spośród stawek określonych dla tych kategorii. Prawodawca tłumaczy, że ”magazynowanie takich szczególnie groźnych odpadów dla środowiska z innymi wymusza wprowadzenie najwyższej ze stawek„.

W przypadku zaś magazynowania różnych odpadów należących do innych kategorii (czyli w praktyce tych mniej uciążliwych) przyjmuje się stawkę ”uśrednioną„, obliczoną zgodnie z wzorem określonym w załączniku do rozporządzenia (par. 2 ust. 5 rozporządzenia). Trzeba jednak zaznaczyć, że ta zasada obowiązuje tylko wtedy, gdy suma tzw. maksymalnych mas poszczególnych kategorii odpadów, jakie mogą być przechowywane w jednym czasie, jest mniejsza lub równa tzw. największej masie odpadów, które mogłyby być magazynowane w tym samym czasie w instalacji (wszystkie te wartości są określane w zezwoleniu). W przypadku magazynowania odpadów należących do różnych kategorii, jeżeli suma maksymalnych ich mas jest większa od największej masy odpadów, przyjmuje się najwyższą stawkę spośród stawek określonych dla tych kategorii (par. 2 ust. 6). Chodzi tu o sytuacje, w których przedsiębiorca ma potencjalną możliwość magazynowania w jednym czasie większej ilości odpadów niż fizyczna pojemność np. instalacji.

Zgodnie z par. 2 ust. 7 w przypadku gdy w ramach prowadzonej działalności odpady są magazynowane w odrębnych instalacjach, odrębnych obiektach budowlanych lub ich częściach czy w innych odrębnych miejscach magazynowania odpadów, przyjmuje się stawkę zgodnie z powyższymi zasadami odrębnie dla każdej instalacji, każdego obiektu budowlanego lub jego części lub każdego innego miejsca magazynowania odpadów. [przykłady 2, 3]

Zabezpieczenie roszczeń może mieć formę: depozytu, gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej lub polisy ubezpieczeniowej. Formę proponuje przedsiębiorca, choć organ nie jest tą propozycją związany.

Zgodnie bowiem z art. 48a ust. 7 właściwy organ określa formę i wysokość zabezpieczenia w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.

W przypadku gdy zabezpieczenie roszczeń ma formę gwarancji bankowej lub gwarancji ubezpieczeniowej, gwarantem może być wyłącznie instytucja finansowa:

1) upoważniona do gwarantowania długu celnego;

2) mająca siedzibę na terytorium państwa członkowskiego UE.

W tego typu zabezpieczeniu musi znaleźć się stwierdzenie się, że ”w dowolnym czasie, do wydania ostatecznej decyzji o zwrocie gwarancji bankowej (gwarancji ubezpieczeniowej lub polisy ubezpieczeniowej), w razie wystąpienia negatywnych skutków w środowisku lub szkód w środowisku w rozumieniu ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie, powstałych w wyniku niewywiązania się przez podmiot z obowiązków określonych w ustawie o odpadach, w tym obowiązków wynikających z posiadanego zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów, lub konieczności usunięcia odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich magazynowania lub składowania, bank lub zakład ubezpieczeniowy uregulują zobowiązania na rzecz organu prowadzącego egzekucję tych obowiązków„.

Więcej informacji przy składaniu wniosku i w decyzjach

Do dnia nowelizacji w decyzji zezwalającej na gospodarowanie odpadami określało się miejsce i sposób magazynowania odpadów oraz ewentualnie ich rodzaj. Po nowelizacji (odpowiednio art. 43 ust. 1 pkt 4 oraz art. 43 ust. 2 pkt 5 u.o.) decyzje określają:

a) miejsce i sposób magazynowania oraz rodzaj magazynowanych odpadów;

b) maksymalną masę poszczególnych rodzajów odpadów i maksymalną łączną masę wszystkich rodzajów odpadów, które w tym samym czasie mogą być magazynowane, oraz które mogą być magazynowane w okresie roku;

c) największą masę odpadów, które mogłyby być magazynowane w tym samym czasie w instalacji, obiekcie budowlanym lub jego części lub innym miejscu magazynowania odpadów, wynikającą z wymiarów instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów;

d) całkowitą pojemność (wyrażoną w Mg) instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów. ©℗

Zabezpieczenie roszczeń w formie depozytu jest wpłacane na odrębny rachunek bankowy wskazany przez organ właściwy do wydania zezwolenia na zbieranie odpadów lub na przetwarzanie odpadów. Z kolei zabezpieczenie roszczeń w formie gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej lub polisy ubezpieczeniowej jest składane do tego organu, a w przypadku decyzji wydawanych przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska – do wojewody właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności. Po wpłacie depozytu należy poinformować o tym organ właściwy do wydania zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów.

Wpłat depozytu (lub złożenia dokumentów) trzeba dokonać w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia ostatecznego postanowienia określającego zabezpieczenie lub jego zmianę.

Przedsiębiorcy powinni pamiętać, że w przypadku zmiany okoliczności faktycznych mających wpływ na wysokość określonego zabezpieczenia roszczeń (np. gdy rozbudowany zostanie budynek magazynu albo gdy na skutek zmiany technologii przedsiębiorca zaczyna magazynować inne odpady) podmiot jest obowiązany do złożenia wniosku o zmianę formy lub wysokości zabezpieczenia roszczeń. Zmiana następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie (art. 48a ust. 8 u.o.).

Stawki dla przykładowych kategorii

Wybrane wysokości stawek za jedną tonę magazynowanych odpadów:

•1500 zł – odpady niebezpieczne (m.in. z wyłączeniem pojazdów wycofanych z eksploatacji, zużytych baterii lub akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego;

•600 zł – inne niż niebezpieczne i obojętne niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne;

•400 zł – odpady palne magazynowane selektywnie, tj. papier, tektura, tekstylia, tworzywa sztuczne (w tym folia oraz opony i inne odpady z gumy), odpady wielomateriałowe złożone z tych materiałów, opakowania wielomateriałowe, odpady wielkogabarytowe (oprócz metali);

•300 zł – pojazdy wycofane z eksploatacji, zużyte baterie lub akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, oleje odpadowe, kategorie niewymienione;

•200 zł – papier i tektura magazynowane selektywnie i przyjęte do procesu recyklingu przez prowadzącego proces recyklingu;

•30 zł – odpady z procesów termicznych, odpady ze spalarni odpadów oraz odpady wydobywcze;

•1 zł – odpady metali, odpady ulegające biodegradacji będące substratami do wytwarzania lub pozostałościami z wytwarzania biogazu rolniczego, biogazu pozyskanego z oczyszczalni ścieków lub innego biogazu, odpady wytworzone w trakcie prac prowadzonych na drogach publicznych i na drogach kolejowych, które mogą być ponownie wykorzystane do budowy, remontów i prac utrzymaniowych na drogach publicznych i kolejowych. ©℗

Zabezpieczenie roszczeń trzeba utrzymywać przez czas obowiązywania zezwoleń na zbieranie lub przetwarzanie odpadów, a także po tym okresie – aż do uzyskania ostatecznej decyzji o zwrocie.

Dokumenty potwierdzające wniesienie zabezpieczenia roszczeń złożone przez posiadacza odpadów przechowuje właściwy organ. Robi to przez cały okres obowiązywania zezwoleń.

W razie stwierdzenia, że posiadacz odpadów wbrew obowiązkowi nie utrzymuje ustanowionego zabezpieczenia, właściwy organ cofa zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów, a w przypadku zakończenia obowiązywania zezwolenia, niezwłocznie wszczyna egzekucję wykonania obowiązku, o którym mowa w art. 47 ust. 5, zgodnie z ustawą z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Za brak zabezpieczenia lub nieustanowienie go w odpowiedniej wysokości grozi utrata zezwolenia. Dodatkową sankcją jest administracyjna kara pieniężna.

W razie stwierdzenia, że zabezpieczenie roszczeń nie zostało ustanowione lub zostało ustanowione niezgodnie z postanowieniem je określającym, w szczególności w wysokości niższej niż wymagana, właściwy organ odmawia wydania zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów. Z kolei jeżeli okaże się po wydaniu zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów, że zabezpieczenie roszczeń nie zostało ustanowione lub zostało ustanowione niezgodnie z postanowieniem je określającym lub zmieniającym, w szczególności w wysokości niższej niż wymagana, właściwy organ cofnie to zezwolenie.

To nie wszystko. Tym, którzy nie dopełnią obowiązków, grożą dodatkowo kary administracyjne. Jak wynika z art. 194 ust. 1 pkt 4 posiadacz odpadów, który nie utrzymuje zabezpieczenia lub nie wnioskuje o zmianę jego formy lub wysokości w warunkach wskazanych w u.o., naraża się na karę administracyjną wynoszącą nie mniej niż 5 tys. zł i nie więcej niż 1 mln zł. Tę karę pieniężną wymierza w drodze decyzji wojewódzki inspektor ochrony środowiska właściwy ze względu na miejsce wytwarzania lub gospodarowania odpadami (art. 196 u.o.). Przy ustalaniu jej wysokości uwzględnia on rodzaj naruszenia i jego wpływ na życie i zdrowie ludzi oraz środowisko, a także okres trwania naruszenia i rozmiary prowadzonej działalności oraz bierze pod uwagę skutki tych naruszeń i wielkość zagrożenia (art. 199 u.o.).

W myśl art. 200 ust. 1 u.o. administracyjną karę pieniężną uiszcza się w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o jej wymierzeniu stała się ostateczna, na odrębny rachunek bankowy właściwego WIOŚ.