Bezpłatna pomoc prawna w Niemczech przysługuje osobom, których osobiste i ekonomiczne okoliczności nie pozwalają na zebranie funduszy na pokrycie kosztów usług prawnych.
W Niemczech osobom niezamożnym pomoc prawna udzielana jest w ramach Programu Doradztwa Prawnego oraz w ramach zasad pomocy w zakresie kosztów sądowych. Pierwszy z wymienionych sposobów udzielania pomocy obejmuje porady prawne oraz zastępstwo profesjonalnego pełnomocnika poza salą sądową. W przypadku przyznania pomocy w zakresie kosztów sądowych pokrywane są wszystkie koszty procesowe.

Rodzaj sprawy

Pomoc w ramach Programu Doradztwa Prawnego przyznaje się przede wszystkim w sprawach cywilnych. Można ją uzyskać także w sprawach pracowniczych, administracyjnych, konstytucyjnych i społecznych. Jeżeli chodzi o sprawy karne i dotyczące przestępstw administracyjnych, to udziela się wyłącznie porad prawnych. W pozostałych przypadkach można ubiegać się o zastępstwo profesjonalnego pełnomocnika, ale tylko wówczas, gdy sprawa nie toczy się przed sądem.
Zastępstwo można więc uzyskać w sporach prowadzonych np. przed organami administracyjnymi. Jeżeli sprawa wymaga zastosowania prawa innego niż niemieckie, udziela się pomocy, pod warunkiem że istnieją związki z Niemcami. Należy także podkreślić, że pomocy w ramach Programu Doradztwa Prawnego nie przyznaje się w sprawach podatkowych. Jeżeli spór toczy się przed sądem, osoby potrzebujące otrzymują wsparcie w prowadzeniu postępowania sądowego w ramach pomocy w zakresie kosztów sądowych.

Osoby uprawnione

Każdy rodzaj pomocy prawnej udzielany jest pod warunkiem, że osobiste i ekonomiczne okoliczności wnioskodawcy nie pozwalają mu na zebranie odpowiednich funduszy. Pomocy nie udziela się, jeżeli osoba ma możliwość uzyskać ją w inny sposób. Jako przykład takiego wyłączenia można podać posiadanie ubezpieczenia od ochrony prawnej, w ramach którego można pozyskać środki finansowe na pomoc prawną.
Decyzję w sprawie przyznania pomocy podejmuje sąd. Na podstawie faktów przedstawionych przez wnioskodawcę i dostępnej dokumentacji sąd sprawdza, czy prawny punkt widzenia jest poprawny lub przynajmniej uzasadniony. Po spełnieniu tych warunków wnioskodawca ma prawo do wsparcia w ramach Programu Doradztwa Prawnego oraz w zakresie opłat sądowych. Formularze wniosków o pomoc można uzyskać z miejscowych sądów i od prawników. Jeśli chodzi o pomoc w ramach Programu Doradztwa Prawnego, odpowiedni wniosek składa się w sądzie, w którego okręgu osoba posiada miejsce zamieszkania. W sytuacji braku miejsca zamieszkania w Niemczech, właściwy będzie sąd, w którego okręgu zaistniała potrzeba udzielenia pomocy.
Można także nawiązać bezpośredni kontakt z prawnikiem celem uzyskania pomocy w ramach Programu Doradztwa Prawnego. W takiej sytuacji wniosek należy złożyć do sądu po konsultacji z prawnikiem. Natomiast wnioski o pomoc w zakresie kosztów sądowych trzeba złożyć do sądu, w którym prowadzone jest lub ma być prowadzone dane postępowanie. We wniosku należy przedstawić szczegółowe informacje na temat dochodów. Koniecznie trzeba załączyć także odpowiednie dowody, którymi mogą być np. miesięczne zaświadczenia o zarobkach.
490 tys. osób pracowało w Niemczech dłużej niż trzy miesiące w 2007 roku