Subskrybuj nas na Youtube
Pewien kierowca został uznany wyrokiem sądu rejonowego za winnego zarzutu kierowania motorowerem, będąc w stanie nietrzeźwości. Policja stwierdziła u niego stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu wynoszącym 1,01 miligrama na litr wydychanego powietrza. Sąd orzekł wobec kierowcy również środek karny, w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych z wyłączeniem pojazdów, do prowadzenia których uprawnia prawo jazdy kategorii B, na okres 4 lat. Kierowcę zobowiązano również do zwrotu posiadanego prawa jazdy organowi, który go wydał.
Następnie do skazanego zwrócił się starosta, by ten niezwłocznie zwrócił mu dokument stwierdzający uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii A, B, B+E, wydany we wrześniu 2015 r.
Kierowca myślał, że przechytrzy organ, gdy poinformuje go, że zgubił swoje prawo jazdy w 2016 r.
Starosta jednak orzekł o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami kategorii A - ale również i B+E - na okres od dnia 9 lutego 2016 r. do dnia 9 lutego 2020 r.
Kierowca zażądał wydania mu wtórnika prawa jazdy kat B z powodu utraty dokumentu. Bezskutecznie. Starosta odmawiając wyjaśnił, że powodem odmowy był wynikający z art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2016 r. poz. 627), zakaz wydania prawa jazdy kat. B w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmujących uprawnienia w zakresie kategorii A.
W odwołaniu od decyzji skierowanym do Samorządowego Kolegium Odwoławczego kierowca podniósł, że decyzja starosty jest sprzeczna z wyrokiem sądu powszechnego. Zaś samo prawo jazdy jest mu potrzebne do podjęcia pracy.
SKO utrzymało w mocy rozstrzygniecie pierwszej instancji. Organ był zdania, że prawo jazdy nie może być wydane osobie, w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu, zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w okresie obowiązywania tej decyzji.
Kolegium wyjaśniło, że przepis art. 12 ust. 2 stanowi, iż zakaz stosuje się także wobec osoby ubiegającej się o wydanie lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy, a także o przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii B1 lub B – w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 lub A. To z kolei oznacza, że gdy skarżącego obowiązuje zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, z wyłączeniem kategorii B – a zatem także AM, A1, A2 lub A - niedozwolone jest wydanie lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy, a także przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii B.
Kierowca poskarżył się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Ten jednak podzielił stanowisko organów. Sąd dodał również, że w celu otrzymania wtórnika prawa jazdy niezbędne jest legitymowanie się uprawnieniem do wydania urzędowego dokumentu prawa jazdy. Zakaz wynikający z art. 12 ust. 1 i ust. 2 ustawy dotyczy bowiem nie tylko wydania prawa jazdy, ale także wszystkich innych czynności organu, których skutkiem byłoby uzyskanie uprawnień do kierowania pojazdami w okresie i zakresie wynikającym z sądowego zakazu prowadzenia pojazdów określonej kategorii.
Sprawa w końcu trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Kierowca na rozprawie podniósł, że WSA nie dostrzegł, że organ administracyjny przekroczył zasadę zaufania do organów państwa. Mimo treści wyroku sądu rejonowego na mocy, którego zachował uprawnienia do prowadzenia pojazdów mechanicznych kat. B, organ uniemożliwił mu korzystanie ze swoich uprawnień, poprzez odmowę wydania wtórnika dokumentu prawa jazdy.
NSA 28 marca 2018 r. oddalił skargę i podzielił rozważania sądu oraz administracji. Dla składu orzekającego nieuprawnione było też twierdzenie kierowcy, że odmowa wydania wtórnika prawa jazdy w zakresie kategorii B stanowi niedopuszczalne rozszerzenie decyzją administracyjną sankcji orzeczonej wyrokiem sądu karnego.
Sąd orzekł, że choć odmowa wydania wtórnika prawa jazdy w zakresie kategorii B nastąpiła na skutek orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych określonych w kategorii A, to decyzja administracyjna nie została wydana w celu wykonania wyroku sądu rejonowego. Jak słusznie stwierdził WSA wyrażenie "osoba ubiegająca się o wydanie prawa jazdy" w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy odnosi się do podmiotu, który ubiega się o wydanie prawa jazdy (a więc i wtórnika prawa jazdy) potwierdzającego istnienie uprawnień, których nie posiadał w chwili prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie karne. W tym znaczeniu przepis ten przewiduje negatywne skutki skazania, ale nie ingerujące w zakres orzeczenia sądu i nie narusza proporcji między sankcją orzeczoną przez sąd, a jej dalszymi konsekwencjami przewidzianymi ex lege przez ustawodawcę.
Wyrok jest prawomocny.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. I OSK 1952/17