Dziecko pozostaje pod opieką rodzica (lub opiekuna) aż do uzyskania pełnoletności. Rodzice są przedstawicielami ustawowymi swojego nieletniego dziecka i to oni odpowiedzialni są za zachowanie się małoletniego. Co do zasady małoletni który nie ukończył 13 roku życia nie ponosi za wyrządzone przez siebie szkody. Nie oznacza to jednak, że poszkodowany nie może w takim przypadku, domagać się odszkodowania.
Co do zasady osoby małoletnie, do osiągnięcia 13 lat nie ponoszą odpowiedzialności za swoje czyny, gdyż nie można postawić im zarzutu winy. Wyłączenie ich odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę stanowi wyraz przekonania, iż osoby takie ze względu na swój stopień rozwoju psychofizycznego nie mogą same właściwie kierować swym postępowaniem.
Jednakże, wyłączenie możliwości przypisania winy małoletniemu przed ukończeniem 13 lat, nie oznacza automatycznie obciążenia odpowiedzialnością za wyrządzoną przez nich szkodę jego rodziców czy opiekunów. Bowiem za szkody te odpowiedzialny jest tylko ten, kto z mocy ustawy lub umowy jest zobowiązany do nadzoru nad małoletnim i tylko wtedy, gdy nadzoru tego nie wykonywał starannie.
Inną kwestią jest odpowiedzialność małoletnich po ukończeniu przez nich 13 lat. Po osiągnięciu tego wieku, co do zasady, małoletniemu może przypisać winę, ale wtedy poziom jego rozwoju jest już kwestią istotną. Gdyż niemożliwość przypisania winy z powodu wieku dotyczyć może także osób małoletnich po ukończeniu 13 lat, których stopień rozwoju psychofizycznego jest niższy niż w grupie rówieśniczej.
Nie możesz wysłać dziecka na kurs językowy, bo drugi rodzic nie płaci alimentów? Wytocz sprawę dziadkom
Nie możesz wysłać dziecka na kurs językowy, bo drugi rodzic nie płaci alimentów? Wytocz sprawę dziadkom

Zobacz również

Za szkody wyrządzone przez dzieci odpowiadają rodzice lub ich prawni opiekunowie, gdyż ten który, z mocy ustawy lub umowy, jest obowiązany do nadzoru nad osobą która z powodu wieku nie może odpowiadać za swoje czyny, zobowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej przez tę osobę.

Rodzice (lub opiekunowie) mogą się uwolnić od tego obowiązku w przypadku gdy szkoda powstała mimo starannego wykonywania nadzoru. Natomiast poszkodowany musi wykazać szkodę i jej wysokości oraz związek przyczynowy między działaniem sprawcy a szkodą.

Ze względu na trudną sytuację majątkową rodziców lub opiekunów poszkodowany nie zawsze może zostać zaspokojony. W takim wypadku można żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody od samego sprawcy czynu (nawet gdy nie ukończył 13 lat), gdy przemawiają za tym okoliczności a zwłaszcza stan majątkowy sprawcy i poszkodowanego.

Martwe przepisy o zwolnieniu dzieci z opłat na rodziców
Martwe przepisy o zwolnieniu dzieci z opłat na rodziców

Zobacz również

Nieletni w wieku 13-18 lat posiadają ograniczoną zdolność do czynności prawnych. W zasadzie mogą oni odpowiadać za szkody wyrządzone przez swoje działania. Jednak z uwagi na fakt, że nie zawsze stopień rozwoju nieletnich, "odpowiada ich wiekowi" sprawca czynu może wykazać, że z uwagi na niedostateczne rozwinięcie umysłowe nie można przypisać mu winy. W takim wypadku poszkodowany może domagać się naprawienia szkody od rodziców lub opiekunów.

Rodzice (lub opiekunowie) mogą się uwolnić od obowiązku odszkodowawczego w przypadku, gdy szkoda powstała mimo starannego wykonywania nadzoru. Natomiast poszkodowany musi wykazać szkodę i jej wysokości oraz związek przyczynowy między działaniem sprawcy a szkodą.
Z powodu trudnej sytuacji majątkowej rodziców lub opiekunów poszkodowany nie zawsze może zostać zaspokojony. W takim wypadku może żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody od samego sprawcy czynu (nawet gdy ten nie ukończył 13 lat), gdy przemawiają za tym okoliczności a zwłaszcza stan majątkowy sprawcy i poszkodowanego.

Kodeks wykroczeń

Szereg przepisów odnoszących się do uchybień w wykonywaniu władzy rodzicielskiej i pieczy nad małoletnim zawiera kodeks wykroczeń. Rodzice oraz osoby sprawujące pieczę nad małoletnim powinni pamiętać o następujących przepisach tego kodeksu:

Art. 105. § 1. Kto przez rażące naruszenie obowiązków wynikających z władzy rodzicielskiej dopuszcza do popełnienia przez nieletniego czynu zabronionego przez ustawę jako przestępstwo, w tym i przestępstwo skarbowe, wykroczenie lub wykroczenie skarbowe i wskazującego na demoralizację nieletniego,
podlega karze grzywny albo karze nagany.
§ 2. Jeżeli czyn określony w § 1 popełnia osoba, pod której nadzór odpowiedzialny oddano nieletniego,
podlega karze ograniczenia wolności, grzywny albo karze nagany.
§ 3. W wypadkach określonych w § 1 i 2, jeżeli nieletni czynem swym wyrządził szkodę, można orzec nawiązkę do wysokości 1000 złotych.



Oraz:

Art. 106. Kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka,
podlega karze grzywny albo karze nagany.

Ponadto zgodnie z kodeksem wykroczeń, kto zostawia małoletniego do lat 7 w okolicznościach, w których istnieje prawdopodobieństwo wzniecenia przez niego pożaru, podlega karze grzywny albo karze nagany. Kto zaś, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7, dopuszcza do przebywania małoletniego na drodze publicznej lub na torach pojazdu szynowego, podlega karze grzywny albo karze nagany.