Regulamin korzystania z siłowni jednego z klubów sportowo-rekreacyjnych dopuszcza możliwość zatrzymania przez właściciela wpłaconych opłat w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy. Takie postanowienie regulaminu narusza prawa konsumenta i nie powinno być stosowane.
Sportowy tryb życia jest w Polsce coraz modniejszy. Bardzo wielu Polaków regularnie jeździ rowerem, gra w piłkę, tenisa, chodzi na basen czy siłownię. Zapisując się do klubu sportowego, np. na siłownię, prawie nigdy nie zastanawiamy się, jaką umowę podpisujemy. Zwracamy jedynie uwagę na cenę, godziny otwarcia oraz zakres i jakość dostępnych usług. Tymczasem przy uprawianiu sportu bardzo ważna jest np. odpowiedzialność właściciela siłowni za wypadki, które mogą się zdarzyć. Zawsze jest ono bowiem związane z ryzykiem kontuzji. Z tego też względu przed podpisaniem umowy powinniśmy ją dokładnie przeczytać.

Wiążący regulamin

Poza dokładnym przeczytaniem umowy powinniśmy pamiętać o zapoznaniu się z Regulaminem obowiązującym osoby korzystające np. z siłowni. Regulamin ten jest wiążący dla klientów i wywiera takie same skutki prawne jak podpisana umowa. Z tego względu właściciel siłowni ma obowiązek przedstawienia go osobie zapisującej się do klubu sportowego, a jeżeli tego nie robi, to osoba zapisująca się ma prawo żądać przedstawienia mu takiego regulaminu. Nie wolno lekceważyć regulaminu obowiązującego w klubie sportowym i należy bardzo dokładnie przeczytać jego postanowienia. Może się bowiem okazać, że część takich postanowień narusza prawa klienta i nie warto korzystać z usług danego klubu sportowego.

Odpowiedzialność za wypadki

Gazeta Prawna, analizując regulamin obowiązujący w jednej z sieci siłowni, natknęła się na postanowienia, które naruszają prawa klienta i są uznane za niedozwolone klauzule umowne. Jednym z takich postanowień jest pkt 14 Regulaminu, zgodnie z którym osoby przebywające w klubie korzystają z sauny, solarium oraz ćwiczą na własne ryzyko, a klub nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie urazy powstałe podczas treningu. Zgodnie z tym postanowieniem regulaminu, nawet wtedy gdy szkoda powstanie w wyniku działania lub zaniedbania właściciela siłowni. Tymczasem osoba świadcząca usługi sportowe jest profesjonalnym przedsiębiorcą, który powinien zapewnić konsumentom warunki gwarantujące bezpieczeństwo przy korzystaniu z ich usług. Jeżeli takiego bezpieczeństwa nie są w stanie zapewnić, to powinni ponosić z tego tytułu pełną odpowiedzialność. Jednocześnie konsumenci nie powinni zostać pozbawieni możliwości dochodzenia ewentualnych roszczeń, gdy dojdzie do powstania urazu. Wyłączenie takiej możliwości narusza przede wszystkim art. 3853 pkt 1 kodeksu cywilnego, który stanowi, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za szkody na osobie.

Zwrot nienależnych opłat

Innym postanowieniem naruszającym prawa konsumenta jest pkt 7 Regulaminu. Zgodnie z nim wszyscy członkowie zobowiązani są do przestrzegania regulaminu klubu, a jego nieprzestrzeganie spowoduje odebranie członkostwa, bez refundacji kosztów za niewykorzystany okres. Takie postanowienie może doprowadzić do sytuacji, w której osoba straci opłatę np. za sześć miesięcy, jeżeli podpisała umowę na rok i po połowie tego okresu przedsiębiorca stwierdzi, że nie przestrzega ona regulaminu. Oczywiście właściciel siłowni ma prawo do rozwiązania umowy z osobą, która nie stosuje się do zasad panujących w siłowni. W takiej sytuacji powinien on jednak zwrócić opłaty za okres, w którym wykluczony klient nie będzie korzystał z siłowni. Dopuszczalne jest jedynie potrącenie zapłaconych środków, jeżeli nieprzestrzeganiem regulaminu doprowadziło do strat właściciela siłowni lub innych osób z niej korzystających. Postanowienie, które daje przedsiębiorcy uprawnienie do zatrzymania całości wpłaconych pieniędzy jest niedozwoloną klauzulą umowną i narusza art. 3853 pkt 13 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem niedozwolonymi klauzulami umownymi są te, które przewidują utratę prawa żądania zwrotu świadczenia konsumenta spełnionego wcześniej niż świadczenie kontrahenta, gdy strony wypowiadają, rozwiązują umowę lub odstępują od niej.
3 KROKI
Co zrobić, gdy umowa korzystania z usług klubu sportowego zawiera niedozwolone klauzule umowne:
1 Zwrócić się do właściciela klubu o usunięcie klauzuli z umowy
2 Zwrócić się do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o zbadanie, czy wskazane przez niego zapisy nie stanowią klauzul niedozwolonych
3 Gdy właściciel nie usunie klauzuli, wnieść pozew do sądu (wydział cywilny) o ustalenie, że konkretne postanowienie umowy stanowi klauzulę niedozwoloną
Analiza krok po kroku
WĄTPLIWY ZAPIS UMOWY
Osoby przebywające w klubie korzystają z sauny, solarium oraz ćwiczą na własne ryzyko, a klub nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie urazy powstałe podczas treningu.
CO TO OZNACZA
Jeżeli podczas wykonywania ćwiczeń dojdzie do wypadku, to klient nie będzie mógł wystąpić do właściciela klubu sportowego o odszkodowanie z tego tytułu. Żądanie odszkodowania nie będzie możliwe, nawet jeżeli do wypadku dojdzie w wyniku złego działania lub zaniedbania właściciela klubu sportowego.
CZY JEST ZGODNY Z PRAWEM
NIE
Postanowienie jest niezgodne z prawem i narusza prawa konsumenta. Zgodnie bowiem z art. 3853 pkt 1 kodeksu cywilnego, niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za szkody na osobie.
REKOMENDACJA DLA KLIENTA
Klient przed podpisaniem umowy powinien zwrócić się do właściciela klubu sportowego o zmianę niekorzystnego dla niego zapisu. Jeżeli właściciel nie dokona zmiany, to klient powinien rozważyć rezygnację z podpisania umowy.
REKOMENDACJA DLA FIRM
Właściciel klubu sportowego powinien usunąć z regulaminu niekorzystny dla klientów zapis.
AGNIESZKA DOERING
główny specjalista w Delegaturze UOKiK w Katowicach
Świadczenie usług w klubach fitness i siłowniach odbywa się na podstawie umów, których warunki często są określane w regulaminach. Umowy mogą dotyczyć korzystania z usług przez kilka bądź kilkanaście miesięcy. W tych okolicznościach za niedozwolone uznaje się postanowienia, na mocy których w przypadku rozwiązania umowy konsument nie może domagać się zwrotu opłaconego z góry abonamentu, choć jednocześnie przedsiębiorca zostaje zwolniony z obowiązku spełnienia ekwiwalentnego świadczenia. Nawet niezgodne z regulaminem zachowanie konsumenta nie uprawnia przedsiębiorcy do zachowania całego abonamentu przy wypowiedzeniu umowy. Konsument powinien ponieść opłatę za okres, w którym mógł korzystać z usług, natomiast rozliczenie za ewentualne szkody spowodowane przez konsumenta należy przeprowadzić oddzielnie.
ARTUR LISICKI
prawnik z Kancelarii Prawniczej Evico J. Tomaszewska, B. Tomaszewski
Decydując się na zakup karnetu umożliwiającego uczestnictwo w klubie sportowym, należy dokładnie zapoznać się z treścią tzw. regulaminów uczestnictwa. Owe regulaminy zawierają niekiedy niedozwolone postanowienia umowne, dlatego też nie należy ich lekceważyć. Do najczęściej spotykanych klauzul abuzywnych stosowanych przez kluby sportowe należą postanowienia wykluczające zwrot poniesionych opłat członkowskich za niewykorzystany okres, w przypadku unieważnienia członkostwa w klubie lub rozwiązania umowy. Spotykane są również klauzule określające, iż przebywające w klubie osoby ćwiczą na własne ryzyko i klub nie ponosi odpowiedzialności za urazy powstałe podczas treningu. Treść tych postanowień pozostaje w sprzeczności z art. 3853 pkt 1 i 12 kodeksu cywilnego, dlatego też nie wolno ich stosować w obrocie z konsumentami. Jeżeli jednak tego typu klauzule znajdują się w regulaminach uczestnictwa w klubie sportowym, to należy pamiętać, że na mocy art. 3851 w związku z art. 3853 kodeksu cywilnego nie wiążą one konsumenta.