W jaki sposób uregulowano w przepisach uprawnienia osobiste akcjonariusza spółki?
Instytucja uprawnień osobistych akcjonariusza uregulowana jest w art. 354 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.). Zgodnie z tym przepisem statut może przyznawać określonemu akcjonariuszowi szczególne uprawnienia osobiste. Kodeks nie zawiera zamkniętego katalogu uprawnień osobistych i tylko z tytułu przykładu wskazuje, że uprawnienia osobiste mogą dotyczyć prawa powoływania i odwoływania członków zarządu lub rady nadzorczej lub prawa do otrzymywania określonych świadczeń od spółki (np. wyższej dywidendy). Można zatem w statucie przewidzieć także inne uprawnienia, przy czym należy pamiętać, że zgodnie z art. 354 par 3 k.s.h. do uprawnień osobistych mają odpowiednie zastosowanie ograniczenia dotyczące akcji uprzywilejowanych. Chodzi tutaj głównie o ograniczenia głosowe i dywidendowe przewidziane przepisami art. 352 i art. 353 k.s.h.
Przykładowo nie można przyznać danemu akcjonariuszowi prawa weta wobec uchwał podejmowanych przez walne zgromadzenie akcjonariuszy, jeżeli pakiet akcji posiadanych przez niego w przypadku ich uprzywilejowania co do głosu nie pozwalałby na osiągnięcie podobnego skutku. Jeśli statut spółki przewiduje, że uchwały walnego zgromadzenia są podejmowane bezwzględną większością głosów, to nie można przyznać prawa weta akcjonariuszowi, który posiada np. 5 proc. ogółu akcji, gdyż w przypadku uprzywilejowania głosowego takich akcji (dwa głosy na jedną akcję) akcjonariusz taki nie byłby w stanie skutecznie zablokować podjęcia uchwały. Podobnie sprawa się ma w przypadku uprawnienia do powoływania członków zarządu lub rady nadzorczej. Akcjonariuszowi takiemu nie można przyznać uprawnienia do powoływania większości członków zarządu lub rady nadzorczej.
Przy tworzeniu uprawnień osobistych akcjonariusza wskazane jest zatem w statucie przewidzieć minimalne progi udziału kapitałowego akcjonariusza w kapitale zakładowym spółki, poniżej których określone uprawnienie przyznane osobiście akcjonariuszowi wygasa.