Czy sądy innych państw członkowskich Unii Europejskiej mogą wszczynać postępowania upadłościowe wobec polskich spółek?
Jednym ze wspólnotowych aktów prawnych mających zastosowanie do polskich spółek jest rozporządzenie Rady 1346/2000 w sprawie postępowania upadłościowego. Rozporządzenie reguluje wybrane kwestie związane z postępowaniami upadłościowymi o wymiarze transgranicznym, czyli postępowaniami, których skutki wykraczać będą poza granice jednego państwa członkowskiego. Z sytuacją taką mamy do czynienia, gdy upadły prowadził działalność w kilku państwach, jego majątek jest położony w kilku państwach lub też pomimo siedziby statutowej w jednym państwie większość działalności lub decyzji podejmowanych było w innym państwie członkowskim.
Zgodnie z rozporządzeniem sądem uprawnionym do wszczęcia postępowania upadłościowego jest sąd państwa, w którym znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika (centre of the debtor’s main interests – tzw. COMI). Wobec spółek domniemuje się, że COMI znajduje się w państwie położenia statutowej siedziby spółki. Domniemanie to można jednak obalić, dzięki czemu – w przypadku udowodnienia, że COMI znajduje się w innym państwie członkowskim – sąd tego państwa będzie władny podjąć decyzję w sprawie wszczęcia upadłości spółki. Tak było m.in. w przypadku jednej z polskich spółek, wobec której sąd francuski wszczął postępowanie upadłościowe. Sąd wziął pod uwagę to, że we Francji mieszkali prezes oraz wiceprezes polskiej spółki, którzy jednocześnie byli także członkami zarządu francuskiej spółki matki. Francuska spółka zarządzała także dokumentacją techniczną, podejmowała decyzje budżetowe, zajmowała się monitoringiem dostaw oraz korespondencją z klientami polskiej spółki. Nadto zamówienia od niej stanowiły zdecydowaną większość obrotów polskiej spółki. Biorąc pod uwagę wszystkie te okoliczności, sąd francuski uznał, że COMI polskiej spółki znajdowało się we Francji. Zatem sąd tego państwa, a nie sąd polski był władny do wszczęcia postępowania upadłościowego wobec polskiej spółki.