Członkowie zarządu odpowiadają za zobowiązania spółki z o.o., gdy egzekucja przeciwko niej jest bezskuteczna. Czy dotyczy to też odpowiedzialności za wierzytelności nabyte przez cesjonariusza (np. firmę windykacyjną) od pierwotnych wierzycieli spółki?
/>
Odpowiedzialność członków zarządu, o której mowa w pytaniu, ma charakter odszkodowawczy. Tak wynika z art. 299 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.). Potwierdzone to również zostało w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego (SN) z 7 listopada 2008 r. (sygn. akt III CZP 72/08, OSNC 2009, nr 2, poz. 20). SN stwierdził, że członkowie zarządu spółki z o.o. ponoszą na podstawie art. 299 k.s.h. tzw. deliktową odpowiedzialność odszkodowawczą. Szkodą natomiast jest różnica w potencjale majątkowym spółki, jaka wystąpiła w wyniku opóźnienia w zgłoszeniu wniosku o ogłoszenie jej upadłości przez członków zarządu.
W innym wyroku SN uznał, że członkowie zarządu ponoszą odpowiedzialność wyłącznie wobec aktualnych wierzycieli spółki z o.o. niezależnie od tego, czy ich wierzytelności powstały bezpośrednio ze stosunku prawnego z udziałem spółki, czy też poprzez nabycie już istniejących wierzytelności od pierwotnych wierzycieli spółki (wyrok z 12 kwietnia 2012 r., sygn. akt II CSK 390/11). SN powołał się na art. 509 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym na nabywcę wierzytelności przechodzą wszelkie związane z nią prawa, w tym roszczenia o zaległe odsetki, ale także roszczenia o odszkodowanie za nienależyte wykonanie zobowiązania, roszczenie z tytułu poręczenia oraz uprawnienie do zaskarżania czynności dokonanych z pokrzywdzeniem wierzycieli. Do tak szeroko pojętych praw cesjonariusza SN zaliczył także roszczenie ze wspomnianego art. 299 k.s.h.
Zagadnienie to ma istotne znaczenie dla obrotu gospodarczego, w szczególności dla firm windykacyjnych nabywających wierzytelności w celu ich dalszej egzekucji. Wymieniony wyżej wyrok Sądu Najwyższego daje im możliwość dochodzenia roszczeń wobec członków zarządu, co znacznie zwiększa skuteczność egzekucji nabytej wierzytelności wobec spółki.