Zanim wydany zostanie nakaz przywrócenia poprzedniego sposobu użytkowania obiektu, należy wstrzymać korzystanie z niego i zażądać dokumentów umożliwiających legalizację samowoli – przypomniał WSA w Białymstoku.
Rozpoznawał on skargę na decyzję wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego. Sprawa dotyczyła samowolnej zmiany sposobu użytkowania parteru budynku biurowego na cele domu pogrzebowego. Właścicielami nieruchomości byli małżonkowie B., którzy w drodze najmu udostępnili ją H.T. Ten zaś – bez zgłoszenia zmiany użytkowania – zaczął prowadzić w nim zakład pogrzebowy. To spotkało się ze sprzeciwem okolicznych mieszkańców, którzy zawiadomili powiatowego inspektora nadzoru budowlanego, że działalność prowadzona jest nielegalnie. PINB nakazał najemcy wstrzymać użytkowanie części budynku i zobowiązał go do przedstawienia dokumentów umożliwiających legalizację samowoli.
Po upływie terminu najemca nadal świadczył usługi pogrzebowe. PINB nakazał współwłaścicielom budynku przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania. Odwołanie od tej decyzji złożyli małżonkowie B. i H.T.
Rozpoznający ją wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego uchylił decyzję pierwszoinstancyjną i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Powodem decyzji kasatoryjnej był brak tożsamości podmiotu zobowiązanego, określonego w decyzji dotyczącej nakazu przywrócenia poprzedniego sposobu użytkowaniu (wynajmujący) i wskazanego we wcześniejszym postanowieniu dotyczącym wstrzymania użytkowania (najemca). WINB podkreślił, że niezależnie od tego, kto dokonał samowolnej zmiany sposobu użytkowania obiektu, odpowiedzialność ponosi właściciel lub zarządca obiektu. To oznacza, że skarżona decyzja zapadła z naruszeniem art. 71a ustawy prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 ze zm. – dalej p.b.).
Powyższe stanowisko potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny, do którego trafiła skarga na decyzję WINB. Sędziowie wskazali, że przewidziane w art. 71a ust. 4 p.b. nakazanie przywrócenia poprzedniego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części jako skutek samowolnej zmiany tego sposobu – nie funkcjonuje bez wcześniejszego wydania postanowienia w trybie art. 71 a ust. 1 pkt 1 i 2 p.b., a więc bez wstrzymania użytkowania obiektu i nałożenia obowiązku przedłożenia stosownych dokumentów. Dopiero niewykonanie w terminie obowiązków albo dalsze użytkowanie uprawnia organ nadzoru do wydania decyzji na podstawie art. 71a ust. 4 p.b (nakaz przewrócenia pierwotnego sposobu użytkowania).
W związku z tym, że PINB początkowo błędnie uznał za stronę postępowania najemcę, decyzja nakazująca przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania adresowana do współwłaścicieli nieruchomości została wydana niezgodnie z prawem. To do nich bowiem powinna zostać skierowana również pierwsza decyzja, dotycząca wstrzymania użytkowania obiektu w sposób niezgodny z pozwoleniem.
ORZECZNICTWO
Wyrok WSA w Białymstoku, sygn. akt II SA/Bk 900/14. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
