W rozporządzeniu dotyczącym ogłoszeń publikowanych w Biuletynie Zamówień Publicznych znalazł się błąd. Urząd Zamówień Publicznych doradza zamawiającym, by nie kierowali się zamieszczonym w nim wzorem, tylko przepisami ustawy – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.).
Obowiązująca od 28 lipca 2016 r. nowelizacja ustawy zmieniła przesłanki pozwalające na zmianę umowy o zamówienie publiczne. Chodziło z jednej strony o ich uelastycznienie, z drugiej o wskazanie, jaką wartość mogą mieć dopuszczalne zmiany, tak aby zamawiający wiedzieli, do jakich kwot mogą wprowadzać aneksy do kontraktów.
Jednocześnie zarówno polskie, jak i unijne przepisy przewidują publikację ogłoszeń o zmianie umowy. Chodzi o zachowanie przejrzystości, tak aby wszyscy zainteresowani, w tym konkurencyjni przedsiębiorcy, mogli sprawdzić, czy rzeczywiście były podstawy do wprowadzenia aneksu.
Dla zamówień poniżej tzw. progów unijnych wzór ogłoszenia o zmianie umowy przewidziano w rozporządzeniu ministra rozwoju w sprawie wzorów ogłoszeń zamieszczanych w Biuletynie Zamówień Publicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1127). Wzór ten stanowi załącznik nr 8 do rozporządzenia. Analizując jego treść, należałoby dojść do wniosku, że wykracza poza upoważnienie ustawowe. Wskazuje bowiem na wszystkie możliwe przesłanki zmiany umowy wymienione w art. 144 ust. 1 ustawy p.z.p. (jest ich łącznie sześć), podczas gdy publikacja ogłoszenia jest obowiązkowa tylko w przypadku dwóch z nich.
– Wzór sugeruje, że ogłoszenie zamieszcza się po zmianie umowy dokonanej na podstawie jakiejkolwiek z przesłanek. Tymczasem sama ustawa p.z.p. w art. 144 ust. 1c wskazuje, że ogłoszenie takie publikuje się tylko w przypadku zmiany dokonanej na podstawie art. 144 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy p.z.p. – zauważa dr Andrzela Gawrońska-Baran, radca prawny z kancelarii AGB.
– Wywołuje to wątpliwości u zamawiających, czy mają kierować się przepisami ustawy, czy też rozporządzenia. W moim przekonaniu doszło do błędu legislacyjnego, który powinien zostać wyeliminowany poprzez nowelizację aktu wykonawczego – dodaje.
Kierując się wzorem zamieszczonym we wskazanym rozporządzeniu, zamawiający mogą publikować dużo więcej ogłoszeń, niż wynikałoby to z nałożonych na nich przez ustawę obowiązków. Tym bardziej że nie wiedzą, jakie przepisy będą brane pod uwagę w razie kontroli. O rozwianie tych wątpliwości poprosiliśmy Urząd Zamówień Publicznych.
– Istotnie, wzór ogłoszenia zawiera rubrykę, w której wymieniono wszystkie sześć przypadków dla zmiany umowy, jednakże informowanie o zmianie umowy w pozostałych czterech przypadkach nie jest obligatoryjne. Wiążące pozostają w tym zakresie przepisy ustawy. Tylko w przypadku braku ogłoszenia o zmianie umowy dokonanej na podstawie art. 144 ust. 1 pkt 2 lub 3 ustawy można mówić o naruszeniu przepisów – wyjaśnia Anna Łagocka z Departamentu Informacji, Edukacji i Analiz Systemowych UZP.
Ogłoszenie trzeba więc opublikować, gdy zmiana umowy zmierza do przekazania dotychczasowemu wykonawcy dodatkowych zadań, nieobjętych zamówieniem podstawowym (np. dlatego, że zmiana wykonawcy powodowałaby istotną niedogodność dla zamawiającego). Druga przesłanka wymagająca publikacji ogłoszenia dotyczy zmian, których nie można było przewidzieć.
Aneksy dokonane na podstawie pozostałych punktów wymienionych w art. 144 ust. 1 ustawy p.z.p. nie wymagają już publikacji ogłoszenia. W szczególności nie trzeba informować o aneksach dokonanych na podstawie pkt 6 tego przepisu, a to on będzie zdecydowanie najczęściej stosowaną podstawą prawną do zmian. Pozwala bowiem na modyfikowanie umów, jeśli łączna wartość zmian jest mniejsza od tzw. progów unijnych i jednocześnie mniejsza od 10 proc. wartości zamówienia (przy dostawach i usługach) lub 15 proc. (przy robotach budowlanych).
Publikacją ogłoszenia nie trzeba się też przejmować, gdy zmiana została przewidziana przed rozpisaniem przetargu i określona w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (art. 144 ust. 1 pkt 1 ustawy), wynika z wymiany wykonawcy (np. na skutek przekształcenia się przedsiębiorcy; pkt 4), a także przy tzw. nieistotnych zmianach (pkt. 5).
Problemy te dotyczą wyłącznie zamówień poniżej tzw. progów unijnych, które są ogłaszane w Biuletynie Zamówień Publicznych. Przy droższych, ogłaszanych w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, obowiązuje unijny wzór ogłoszenia, a ten nie zawiera błędów i wskazuje wyłącznie dwie, poprawne przesłanki zmiany umowy.
Polskie i unijne przepisy przewidują publikację ogłoszeń o zmianie umowy