HFPC przedstawiła opinię Trybunałowi Konstytucyjnemu w sprawie zakazu zawierania małżeństw przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną lub psychiczną. Wskazała w niej, że choć w polskiej konstytucji brakuje przepisu, który wprost gwarantowałby jednostkom wolność zawarcia małżeństwa, to jednak nie ulega wątpliwości, że jest ona jednym z powszechnie uznawanych praw człowieka.
Opinia została sporządzona na potrzeby postępowania toczącego się przed TK, zainicjowanego przez rzecznika praw obywatelskich.
Zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego osoby „dotknięte chorobą psychiczną albo niedorozwojem umysłowym” nie mogą zawrzeć małżeństwa. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy sąd wyda na to zgodę.
W żadnym wypadku zezwolenie takie nie może być jednak udzielone osobie całkowicie ubezwłasnowolnionej.
W ocenie RPO przepisy te naruszają konstytucyjne gwarancje ochrony godności ludzkiej oraz prawa do prywatności i życia rodzinnego.
W swojej opinii HFPC wskazała, że choć w polskiej konstytucji nie ma przepisu, który wprost gwarantowałby jednostkom wolność zawarcia małżeństwa, to jednak nie ulega wątpliwości, że wolność ta jest jednym z powszechnie uznawanych praw człowieka.
-Odwołaliśmy się w tym zakresie do art. 12 europejskiej konwencji praw człowieka, który przyznaje każdej dorosłej osobie prawo do zawarcia małżeństwa oraz do orzecznictwa amerykańskiego Sądu Najwyższego, który już od lat 60. uznaje to prawo za konstytucyjnie gwarantowane prawo człowieka – wskazuje Marcin Szwed, prawnik HFPC.
HFPC odwołała się również do konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, której art. 23 wprost zakazuje państwom dyskryminacji osób z niepełnosprawnością w zakresie prawa do małżeństwa i ochrony życia rodzinnego, oraz do orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
PS/źródło: HFPC