Jest tak, gdy finansuje ją zleceniodawca zatrudnionemu aplikantowi. Nie ma znaczenia, czy wnosi ją bezpośrednio na rzecz okręgowej rady adwokackiej, czy też zwraca zleceniobiorcy uprzednio poniesione wydatki.

Tak postanowił ZUS w decyzji interpretującej przepisy. Występujący o jej wydanie zatrudnia na podstawie zlecenia osoby odbywające aplikację adwokacką. Zapewnia im czas wolny w celu przygotowania się do zaliczeń i kolokwiów, a także zwraca opłaty za szkolenie uiszczane przez aplikantów. Zleceniodawca miał wątpliwość, czy przyznawane przez niego świadczenia na podnoszenie kwalifikacji zawodowych zleceniobiorców nie będą uwzględniane w podstawie wymiaru składek również wtedy, gdy poniesie ich koszt bezpośrednio na rzecz okręgowej rady adwokackiej.
ZUS w wydanej decyzji najpierw przypomniał, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców stanowi przychód, jeżeli w umowie odpłatność za jej wykonanie określono kwotowo (w stawce godzinowej lub akordowej) albo prowizyjnie. Jednak niektóre przychody mogą być wyłączone z tej podstawy. Przewiduje to par. 5 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161, poz. 1106 ze zm.).
Przepisy paragrafów 2–4 tego rozporządzenia (m.in. określające nieoskładkowane przychody pracowników) stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Powyższe oznacza, iż zastosowanie wyłączeń w odniesieniu do zleceń jest uzależnione od charakteru tych umów oraz dopuszczalności zawarcia w nich poszczególnych instytucji. Nie każde więc wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przewidziane dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę znajdzie zastosowanie do umów-zleceń.
Zgodnie z par. 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią wartości świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika. Nie dotyczy to jednak wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych.
Z takiej regulacji wynika, iż z wyłączenia w niej przewidzianego korzystają jedynie te świadczenia na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, które są określone odrębnymi przepisami. W związku z tym, iż w obecnym stanie prawnym nie obowiązują jakiekolwiek przepisy odrębnie regulujące kwestię przyznawania świadczeń na podnoszenie kwalifikacji, zleceniobiorców, wyłączenie z par. 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia nie ma do nich zastosowania. Zatem w sytuacji, gdy zleceniodawca pokrywa zleceniobiorcy koszty aplikacji adwokackiej, konieczne jest uwzględnienie wartości tego świadczenia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Decyzja oddziału ZUS w Gdańsku z 9 lutego 2015 r. (DI/100000/43/27/2015).