Służebność zapewniająca dostęp do drogi publicznej powinna obejmować także, co do zasady, przejazd samochodem przez nieruchomość obciążoną – wynika z uchwały Sądu Najwyższego.
Sprawa dotyczyła Dariusza D., który ma działkę w Wiśle na Śląsku Cieszyńskim. Znajduje się na niej dom z lat 70. ubiegłego wieku.
Nieruchomość nie ma połączenia z drogą publiczną, za wyjątkiem wąskiej ścieżki zakończonej schodami wykonanymi z podkładów kolejowych. Ścieżką można poruszać się tylko pieszo: nie ma możliwości dojechania nią do działki autem. Dariusz D. wystąpił o ustanowienie służebności drogi koniecznej, dzięki której mógłby przejeżdżać przez sąsiednią nieruchomość należącą do rodziny J.
Wnioskodawca zwrócił uwagę, że jego nieruchomość jest pozbawiona dojścia i dojazdu z innej strony, zaś wybudowanie drogi dojazdowej w miejscu obecnie wykorzystywanej ścieżki byłoby zbyt kosztowne – wartość prac przekroczyłaby znacząco wartość rynkową jego działki.
Sąd I instancji, biorąc pod uwagę opinie biegłych, obciążył nieruchomość należącą do rodziny J. służebnością drogi koniecznej. Właściciele odwołali się jednak, wskazując, że przejście już istnieje, a ustanowienie służebności oznaczałoby znaczącą ingerencję w ich prawa i pomniejszyło wartość działki. Rozpoznający zażalenie sąd II instancji dostrzegł w sprawie problem prawny, sprowadzający się do pytania, czy odpowiedni dostęp do drogi publicznej, o którym mowa w kodeksie cywilnym (art. 145 par. 1), oznacza również możliwość dojazdu pojazdem samochodowym. I czy dotyczy to także sytuacji, gdy zapewnienie takiego dojazdu jest technicznie możliwe, lecz pociągałoby za sobą znaczącą ingerencję w nieruchomość obciążoną służebnością (utraciłaby ona dotychczasowy charakter lub nastąpiłaby zmiana jej przeznaczenia).
14 maja Sąd Najwyższy udzielił odpowiedzi – podjął uchwałę w składzie trzech sędziów. Stwierdził w niej, że określony w art. 145 par. 1 k.c. odpowiedni dostęp do drogi publicznej powinien obejmować także możliwość przejazdu pojazdami mechanicznymi – chyba że nie uzasadniają tego potrzeby nieruchomości władnącej, konfiguracja granic, ukształtowanie terenu lub interes społeczno-gospodarczy.
ORZECZNICTWO
Uchwała SN z 14 maja 2014 r., sygn. akt III CZP14/14. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
