W dniu 9 października 2012 r. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargi kasacyjne czterech sędziów niepowołanych na stanowiska przez Prezydenta RP.
Na rozpatrzenie czekają jeszcze skargi sześciu innych sędziów.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zarówno skargi kasacyjne dotyczące bezczynności Prezydenta, jak i skargi kasacyjne dotyczące odmowy powołania przez Prezydenta na stanowisko sędziego, podtrzymując wcześniejsze rozstrzygnięcia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
W ustnym uzasadnieniu wyroku, przewodnicząca Barbara Adamiak wskazała, że nie ma podstaw prawnych pozwalających uznać, że w odniesieniu do powoływania sędziów Prezydent RP wykonuje władzę publiczną w sposób, który podlegałby kontroli sądów administracyjnych.
Podejmowanie rozstrzygnięć w sprawie powołania na stanowisko sędziego stanowi odrębną kompetencję Prezydenta RP, zaliczaną do prerogatyw, a ta nie podlega kontroli sądów administracyjnych. Prezydent ma prawo do własnej oceny zgłaszanych kandydatur na stanowisko sędziego, a jego decyzja ma charakter dyskrecjonalny. „Prezydent RP nie jest zobowiązany do powołania sędziego” – argumentowała także sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak, sędzia sprawozdawca w kilku rozpatrywanych sprawach.
Zobacz: NSA: Sprawa GPS'ów do ponownego rozpoznania
Przypomnijmy, że skargi, które rozpatrzył Naczelny Sąd Administracyjny dotyczą zdarzeń z lat 2005 - 2008 r. Pięciu sędziów i pięciu asesorów sądowych otrzymało wówczas pozytywne opinie Krajowej Rady Sądownictwa o nominacji na stanowiska sędziowskie. Prezydent RP odmówił jednak nominacji sędziów.
Postanowienia o odmowie zostały wydane dopiero po dwóch latach. Nie zawierały żadnego uzasadnienia. W związku z tym sędziowie i asesorzy złożyli skargi na bezczynność do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ale sąd uznał, że akt powołania na stanowisko sędziego nie dotyczy działalności administracji publicznej, a tym samym skarga na bezczynność głowy państwa nie może być rozpatrzona przez sądy administracyjne. Kilkoro sędziów złożyło skargi kasacyjne do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym zostały zawieszone po tym, jak zostały złożone skargi do Trybunału Konstytucyjnego. Sędziowie zarzucali niezgodność przepisu art. 55 § 1 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych m.in. z zasadą demokratycznego państwa prawnego oraz prawem dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach.
Po czterech latach, rozpatrując sprawę w pełnym składzie, Trybunał Konstytucyjny umorzył postępowanie. W uzasadnieniu postanowienia TK wskazał, że skargi konstytucyjne dotyczyły w istocie praktyki stosowania przez Prezydenta przepisów rangi konstytucyjnej, a ta nie może być przedmiotem kontroli Trybunału Konstytucyjnego w trybie takich skarg. Ponadto TK wskazał, że skarżący nie wyczerpali drogi prawnej, skoro ich sprawy nie zostały ostatecznie rozstrzygnięte przez Naczelny Sąd Administracyjny.
Zobacz: NSA nie może się pomylić
Po rozstrzygnięciu Trybunału Konstytucyjnego, NSA podjął zawieszone postępowania i w swoim orzeczeniu oddalił skargi kasacyjne czterech sędziów niepowołanych na stanowiska przez Prezydenta RP.
Pełnomocnikami pro bono w sprawach są adw. Marcin Ciemiński z Kancelarii Clifford Chance oraz r.pr. Patrick Radzimierski z Kancelarii Salans.
PS/źródło:HFPC
Zobacz także: