Krajowa Rada Sądownictwa wydała opinię, w przedmiocie projektu ustawy o zapewnieniu bezpieczeństwa w związku z organizacją Turnieju Finałowego UEFA EURO 2012.
Ustawa o zapewnieniu bezpieczeństwa w związku z organizacją Turnieju Finałowego UEFA EURO 2012 oraz o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks wykroczeń oraz niektórych innych ustaw została pozytywnie zaopiniowana przez KRS co do zasady. Rada zakwestionowała tylko zmiany dotyczące tzw. „rozprawy odmiejscowionej”, które już było kwestionowane przez Krajową Radę Sądownictwa w opinii z dnia 8 kwietnia 2011 roku.
Rozprawy odmiejscowione
Rada ponownie zauważyła, że zmiany w kodeksie postępowania karnego oraz kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia w zakresie koncepcji tzw. „rozprawy odmiejscowionej” nie uwzględniają nakazów przewidzianych w powoływanej przez projektodawcę Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej (Dz. U. z 2007 r., Nr 135, poz. 950) oraz naruszają zasady określone w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz. U. z 1993 r., Nr 61, poz. 284). Rada nie popiera obecnego kształtu koncepcji tzw. „rozprawy odmiejscowionej”, albowiem nie została jednoznacznie uregulowana kwestia realizacji prawa do rzetelnego procesu sądowego, o którym mowa w art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka, na którą Autor projektu powołuje się w treści jego uzasadnienia. Realizacja wszystkich zasad określonych w tym przepisie może stać się niewykonalna. Zaproponowana regulacja prowadzi również do nieprzestrzegania zasad określonych w art. 5 oraz art. 17 tej Konwencji.
Konwencja a projekt ustawy
Przepis art. 5 ust. 3 Konwencji expressis verbis stanowi, że każdy zatrzymany lub aresztowany powinien zostać niezwłocznie postawiony przed sędzią lub innym urzędnikiem wyznaczonym przez ustawę do wykonywania władzy sądowej i ma prawo być sądzony w rozsądnym terminie albo zwolniony na czas postępowania. We wskazanej konwencji o pomocy prawnej, w art. 10 określa się zasady, z których m.in. wynika, że organ sądowy nie tylko przesłuchuje ale również jest obecny w trakcie wykonywania tej czynności. Tymczasem proponowany kształt projektowanych zmian w art. 517b § 2b oraz 177 § 1 k.p.k., mówi że we wszystkich czynnościach sądowych przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie ich na odległość w miejscu przebywania sprawcy czy świadka bierze udział referendarz sądowy, asystent sędziego lub urzędnik zatrudniony w sądzie, w którego okręgu świadek przebywa. Żadna z wymienionych osób nie jest uprawniona do wykonywania władzy sądowej, o której mowa w Konwencji o ochronie praw człowieka, oraz nie jest też organem sądu wskazanym w Konwencji o pomocy prawnej.
Zobacz: Rozprawa odmiejscowiona - projekt specustawy dot. bezpieczeństwa na EURO 2012
Ekonomia procesowa nie uzasadnia złamania zasady bezpośredniości
Zdaniem Rady założenie przez Projektodawcę, że instytucja „rozprawy odmiejscowionej” ingeruje jedynie w abstrakcyjnie pojmowaną zasadę bezpośredniości i jej ograniczenie nie będzie miało negatywnego wpływu na wynik postępowania, jest błędne. Zasada bezpośredniości należy do podstawowych zasad procesu. Zgodnie z tą zasadą organ procesowy powinien zetknąć się ze świadkiem i środkami dowodowymi osobiście. Preferowanie ekonomii procesowej, przy ryzyku dokonania nieprawidłowych ustaleń, może prowadzić do poważnych błędów w orzekaniu. W ocenie Rady wątpliwości budzi przyjęte w projekcie założenie, że zastosowanie koncepcji tzw. „rozprawy odmiejscowionej” usprawni i uprości postępowania prowadzone w trybie przyspieszonym o przestępstwa i wykroczenia, w szczególności dotyczące czynów zabronionych popełnianych w związku z imprezami masowymi. Podniesione powyżej uwagi nie pozwoliły Radzie na jednoznacznie pozytywne zaopiniowanie przez Radę przedstawionego projektu w aktualnym jego kształcie.
RO/ źródło: KRS
Zobacz także: