Rzecznik Praw Obywatelskich zwróciła się do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie odmowy obliczenia przez ZUS kapitału początkowego osobom, które przed 1999 rokiem pracowały krócej niż sześć miesięcy. W ocenie RPO tego rodzaju praktyka wynika z niewłaściwej interpretacji przepisów przez organy rentowe.
RPO jest adresatem skarg od osób, które przed 1 stycznia 1999 r. nie przepracowały 6 miesięcy kalendarzowych i z tego powodu Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia tym osobom obliczenia kapitału początkowego.
W opinii Rzecznika odmowa taka nie znajduje oparcia w wyraźnie określonej podstawie ustawowej, lecz wynika z przyjętego przez organy rentowe stanowiska, że dla osób, które nie przepracowały 6 miesięcy, nie można ustalić współczynnika „p" i w konsekwencji ustalić kapitału początkowego.
Tymczasem, jak podkreśla Rzecznik zgodnie z art. 174 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, kapitał początkowy ustala się na zasadach wynikających z art. 53 ustawy emerytalnej z uwzględnieniem postanowień art. 174 ust. 2-12, co oznacza, że na wysokość kapitału składa się tzw. część socjalna obliczona proporcjonalnie do stażu ubezpieczeniowego i wieku danej osoby oraz część obliczona z uwzględnieniem przebytych przez ubezpieczonego okresów składkowych i nieskładkowych.
Współczynnik „p" jest parametrem niezbędnym do obliczenia tzw. części socjalnej kapitału początkowego. Zdaniem RPO jeżeli zatem w danym przypadku nie jest możliwe obliczenie tego współczynnika, to wydaje się, że jedyną ewentualną konsekwencją powinien być brak części socjalnej w wysokości kapitału początkowego.
W opinii RPO zaistniała sytuacja jest wynikiem nieprawidłowej wykładni art. 174 ustawy emerytalnej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Rzecznik podkreśla że skoro kapitał początkowy ma służyć do ustalenia wysokości emerytury obliczanej zgodnie z nową formułą, na podstawie art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a warunkiem nabycia prawa do tej emerytury nie jest legitymowanie się określonym stażem to przy ustalaniu uprawnień do kapitału początkowego i jego wysokości również nie powinien pojawić się warunek przebycia stażu — w tym przypadku stażu co najmniej 6-miesięcznego.
PS/źródło:RPO
Zobacz także: