RPO widzi potrzebę wyjścia naprzeciw potrzebom społecznym, w kontekście zapewnienia stronom postępowania cywilnego gwarancji efektywności podejmowanych czynności procesowych ,wówczas gdy koniec terminu przypada w sobotę. W tej sprawie zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości.
Do Rzecznika Praw Obywatelskich napływają skargi obywateli, którzy kwestionują traktowanie na gruncie procedury cywilnej soboty jako dnia, który nie jest uznawany za równoważny z dniem wolnym od pracy w rozumieniu art. 115 k.c. w związku z art. 165 § 1 k.p.c.
Jak wynika z tych listów, dokonanie czynności procesowej w sobotę przez złożenie pisma procesowego w polskim urzędzie pocztowym jest niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, z uwagi na fakt, iż w dniu tym w ograniczonym zakresie, bądź też w ogóle nie działają polskie placówki pocztowe operatora publicznego, nie pracują też sądy.
Niekiedy zatem dochodzi do sytuacji, gdy strona nie ma możliwości efektywnego dokonania określonej czynności procesowej w sobotę, która jest jednocześnie ostatnim dniem upływającego terminu w rozumieniu art. 115 k.c. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 115 k . c, jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy, termin upływa dnia następnego.
Zobacz: RPO: Rozmowy więźnia z obrońcą nie mogą być kontrolowane
Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich, regulacja procedury cywilnej skutkuje zróżnicowaniem obywateli, które jest sprzeczne z konstytucyjną zasadą równości. Sytuacja prawna stron postępowania sądowego zależy bowiem od tego, czy mają one dostęp do czynnego w sobotę urzędu pocztowego, czyli w praktyce: czy zamieszkują one w dużej miejscowości, czy też nie.
Jak zaznacza RPO w dużych miastach regułą jest, iż w sobotę działają wybrane urzędy pocztowe, w skróconym czasie lub całodobowo, pracują też agencje pocztowe. W mniejszych miejscowościach natomiast urzędy pocztowe funkcjonują tylko od poniedziałku do piątku. W praktyce zatem miejsce zamieszkania strony postępowania cywilnego decyduje o zakresie jej uprawnień w przedmiocie obliczania terminów w postępowaniu cywilnym- ocenia Rzecznik.
Jednocześnie Rzecznik zauważa, że w sobotę nie są czynne sądowe biura podawcze, co oczywiście jest równoznaczne z tym, iż w dniu tym strona nie może bezpośrednio wnieść pisma procesowego do sądu.
W ocenie Rzecznika, przyjmowanie zatem na gruncie procedury cywilnej, że sobota jest dniem powszednim, a w rezultacie, że nie ma do niej zastosowania art. 115 k.c. może godzić w konstytucyjną zasadę wyrażoną w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP.
Nie bez znaczenia jest także fakt, iż rozwiązanie uznające sobotę za dzień, który powinien być traktowany na równi z dniami ustawowo wolnymi od pracy zostało przyjęte zarówno w postępowaniu podatkowym, jak i w postępowaniu przed sądami administracyjnymi- ocenia RPO.
Zobacz: RPO: Wyższa stawka VAT na e-booki przeczy zasadzie równości
Rzecznik Praw Obywatelskich, mimo świadomości istnienia oczywistych odrębności między wskazanymi procedurami, nie znajduje obecnie argumentów, które w sposób istotny przemawiałyby za odmiennym traktowaniem soboty na gruncie procedury cywilnej.
W związku z powyższym Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Sprawiedliwości o zajęcie stanowiska w przedmiotowej kwestii oraz rozważenie zmian w prawie w tym zakresie.
PS/źródło:RPO
Zobacz także:
RPO: Status osoby kończącej aplikację musi zostać uregulowany