Roszczenia banku czy operatora telefonii komórkowej – kiedy się przedawniają?

Wiele osób zastanawia się, po jakim czasie przedawniają się roszczenia. Trzeba wiedzieć, że szczegółowo tę kwestię regulują przepisy kodeksu cywilnego, zaś same terminy przedawnienia roszczeń nie mogą być ustalane dowolnie, czyli skracane ani wydłużane.

Wszystko zależy od umowy

Terminy przedawnienia roszczeń uzależnione są od rodzaju umowy, jaka została zawarta. Co do zasady roszczenia związane z działalnością gospodarczą i o świadczenia okresowe (charakteryzuje się pewną powtarzalną cyklicznością, np. comiesięczny czynsz) przedawniają się po upływie trzech lat, ale przy poszczególnych typach umów mogą być one krótsze, zaś jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej – termin przedawnienia wynosi lat dziesięć (tak wynika z art. 118 Kodeksu cywilnego).

Koniecznie trzeba pamiętać o tym, że zabronione jest zarówno skracanie, jak i wydłużanie terminów umownych. Klauzula umowna przewidująca krótszy lub dłuższy termin przedawnienia roszczeń majątkowych jest z mocy prawa nieważna i jako taka nie obowiązuje.

Art. 118. K.c
Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.

Przedawnienia – przykłady:

• z tytułu przedawnienia z umowy o świadczenie usług telefonicznych przedawniają się po trzech latach;

• z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy przedawniają się po 2 latach;

• wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane;

• z umowy najmu przedawniają się po roku;

• wynikające ze stosunku rachunku bankowego przedawniają się z upływem lat dwóch. Nie dotyczy to roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych;

• z umowy zlecenia przedawniają się po dwóch latach;

• z umowy ubezpieczenia roszczenia przedawniają się z upływem lat trzech;

• w wypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej roszczenie poszkodowanego do ubezpieczyciela o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym lub wynikłą z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania. Z umowy składu przedawniają się po roku;

Ważne

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 maja 2009 r. stwierdził, że roszczenia z umowy o świadczenie usług telefonicznych przedawniają się po trzech latach (na podstawie art. 118 K.c.). Umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych jest bowiem uregulowana w ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne.

Nie można więc stosować do niej dwuletniego terminu przedawnienia z umowy zlecenia, bo ten ma zastosowanie do tych umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane w innych przepisach.

Dochodzenie roszczeń

Przedawnionych roszczeń można dochodzić – gdy minie określony w przepisach termin, to roszczenie nie wygasa, ale można podnieść zarzut przedawnienia. Nadal możliwe jest wtedy co prawda sądowe dochodzenie roszczenia, ale skuteczne podniesienie zarzutu przedawnienia przez dłużnika oznacza, że sąd oddali powództwo.