Ani samorządy, ani Skarb Państwa nie będą mieć obowiązku udzielania bonifikat przy przekształceniu użytkowania wieczystego we własność.
Samorządy nie będą miały obowiązku udzielania 90 i 50 proc. bonifikat przy przekształceniu użytkowania wieczystego we własność. Przepisy, które je do tego zmuszały, okazały się niekonstytucyjne (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 26 stycznia 2010 r., sygn. akt K 9/08).

Propozycje Senatu

Dlatego senatorowie zaproponowali, aby decyzja w tej sprawie należała tylko do samorządów. Taka jest główna myśl zaproponowanego przez Senat projektu nowelizacji ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Wczoraj odbyło się jej pierwsze czytanie na połączonych komisjach sejmowych infrastruktury, samorządu terytorialnego oraz sprawiedliwości i praw człowieka.
Senat wyszedł jednak poza zakres wyroku trybunału i zdecydował się także na zniesienie obligatoryjności udzielania bonifikat przy przekształceniach nieruchomości, które są własnością Skarbu Państwa.
– Zdecydowaliśmy się, aby zmiany odnieść także do nieruchomości Skarbu Państwa, choć rzeczywiście wyrok TK dotyczył tylko samorządów – mówi prof. Leon Kieres, który reprezentuje senatorów w pracach nad projektem.
Wyjaśnia, że gdyby nie przyznano takiego uprawnienia także wobec nieruchomości Skarbu Państwa, to doprowadziłoby to do kolejnej niekonstytucyjności ustawy, przez zróżnicowanie sytuacji prawnej samorządu terytorialnego i Skarbu Państwa. Doszłoby do tego, że w innej sytuacji byliby użytkownicy wieczyści – na gruntach samorządów, a w innej – na gruntach Skarbu Państwa.
– Wyszliśmy poza wyrok TK dlatego, że uznaliśmy, iż nie tylko gminy powinny mieć prawo decydowania o przyznaniu bonifikat i o ich wysokości. Takie uprawnienie powinno dotyczyć też nieruchomości Skarbu Państwa – wskazuje prof. Kieres.
Senatorowie przychylili się w ten sposób do postulatów ministra infrastruktury, który zaproponował, by zrezygnować także z obligatoryjnych bonifikat w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa.

Zadecyduje gmina

W efekcie przy przekształceniach nieruchomości należących do gmin to samorząd będzie decydował, czy i na jakich zasadach przyznać użytkownikowi wieczystemu bonifikatę, a w przypadku nieruchomości Skarbu Państwa decyzje podejmie wojewoda.
Dotychczas samorząd nie miał prawa odmówić udzielenia bonifikaty osobom spełniającym ustawowe warunki, np. mającym niskie dochody. Nie mógł też zdecydować o wysokości udzielanej bonifikaty. Decyzję o tym, czy i na jakich warunkach można dokonać przekształcenia, podejmował więc użytkownik wieczysty. Żądanie udzielenia bonifikaty w wysokości ustawowej było wiążące dla właściciela nieruchomości. Według TK taka regulacja to niedozwolona ingerencja w prawo własności jednostek samorządu, która pozbawia je kontroli nad nieruchomościami oddanymi w użytkowanie wieczyste. Taka regulacja powoduje też zmniejszenie dochodów samorządu terytorialnego, bez jednoczesnego zagwarantowania mu rekompensaty.