Po przekształceniu użytkowania we własność opłaty na rzecz samorządów zagwarantowałaby hipoteka na nieruchomości.
Posłowie chcą zlikwidować użytkowanie wieczyste. Ma je zastąpić z mocy prawa własność. Przekształcenie ma być odpłatne i nie pozbawiać gmin dochodów. Taką propozycję zawiera projekt nowelizacji ustawy o przekształceniu prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości zaproponowany przez PiS. Dziś ma się odbyć jego pierwsze czytanie.
Jeśli zmiany weszłyby w życie, dotychczasowi użytkownicy wieczyści staliby się właścicielami z chwilą wejścia w życie zmian i dalej płaciliby tyle, ile jeszcze pozostało im do zapłaty za użytkowanie wieczyste do momentu jego wygaśnięcia
– Nasz projekt zabezpiecza dochody gmin, które otrzymają dokładnie tyle, ile dostawałyby za użytkowanie wieczyste, ale ten, kto płaci, byłby właścicielem – wyjaśnia poseł Gabriela Masłowska (PiS).
Przekształcenie potwierdzałaby decyzja starosty (przy gruntach Skarbu Państwa) albo wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zarządu powiatu albo zarządu województwa (przy gruntach samorządu). To w niej urząd ustalałby także wysokości opłaty za przekształcenie. Stanowiłaby ją suma opłat rocznych za okres od 2012 r. do końca użytkowania, według stawki obowiązującej w 2011 r. Opłata byłaby rozłożona na raty przez okres, do którego miało trwać wieczyste użytkowanie.
Interesy samorządów miałaby zagwarantować hipoteka. Nieziszczona w dniu wydania decyzji część opłaty, czyli kwota rozłożona raty – byłaby zabezpieczona hipoteką przymusową na nieruchomości lub na lokalu.
– To jest jakiś pomysł. Jego założenie nie jest złe, ale diabeł tkwi w szczegółach. W ramach Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego rozważaliśmy podobne rozwiązanie – wskazuje prof. Jerzy Pisuliński z Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprzewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego.
Pytanie tylko, czy takie zmiany miałyby także objąć osoby prawne i czy odpłatność miałaby być waloryzowana, tak jak to jest obecnie przy użytkowaniu wieczystym, czy też nie.
– Jestem zwolennikiem definitywnego rozwiązania problemu użytkowania wieczystego, np. poprzez przekształcenie we własność. Użytkowanie wieczyste to anachronizm – ocenia Robert Zegadło, sędzia Sądu Okręgowego w Warszawie.
– Wprowadzając zmiany, trzeba jednak brać pod uwagę to, że w jakimś momencie opłaty uiszczane przez użytkownika wieczystego pokrywają koszt własności. Jednocześnie jednak trzeba mieć na uwadze zabezpieczenie interesów gmin – dodaje.
Dotychczasowe projekty w sprawie przekształceń były niekonstytucyjne, bo uszczuplały dochody gmin. Proponowano np. nieodpłatne przekształcenie lub narzucano gminom obowiązek przekształceń, jednocześnie ustalając wysokość bonifikat.