Spadkodawca nie może w testamencie zadecydować, że samochód zapisze córce, a mieszkanie mężowi. Może natomiast sporządzić zapis lub darowiznę.
Prawa wynikające z dziedziczenia można udowodnić tylko stwierdzeniem nabycia spadku albo notarialnym aktem poświadczenia dziedziczenia. Natomiast spadkodawca nie może w testamencie zadecydować, że samochód zapisuje córce, a mieszkanie mężowi.
Alternatywne rozwiązania
Dostępne są jednak alternatywne rozwiązania: zapisy czy darowizny. Te i inne kwestie dotyczące prawa spadkowego wyjaśniali w minioną sobotę notariusze i asesorzy notarialni na odbywających się w dwunastu miastach w Polsce dniach otwartych notariatu.
– Dni otwarte notariatu cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem. W Gdańsku z porad około 30 notariuszy skorzystało blisko 800 osób – mówi notariusz Agnieszka Sinkiewicz, rzecznik prasowy Izby Notarialnej w Gdańsku
To pierwsza tego typu akcja, ale jak zapewnia Krajowa Rada Notarialna – nie ostatnia.
– Pragniemy, aby dni otwarte były imprezą cykliczną, a nie okazjonalną – podkreśla notariusz Renata Greszta, rzecznik prasowy Krajowej Rady Notarialnej
Wiele osób sądzi, że testamentu sporządzonego u notariusza nie da się odwołać. Obawiają się, że dyspozycje zawarte w akcie notarialnym, a zatem dokumencie urzędowym, muszą pozostać niezmienne niezależnie od wszelkich okoliczności. Być może to jeden z powodów, dla których tak wiele osób odkłada sporządzenie testamentu na ostatnią chwilę. Tymczasem w każdej chwili można oczywiście odwołać zarówno poszczególne postanowienia, jak i cały testament notarialny.
– Ta niewiedza może rodzić niepotrzebne konflikty rodzinne. Wynikają one często z krążących mitów w zakresie prawa spadkowego – mówi notariusz Renata Greszta.
Testament małżeński
Klienci notariuszy często proszą także o sporządzenie jednego testamentu, w którym wyznaczony zostanie spadkobierca obydwojga małżonków. Polski system prawny nie dopuszcza jednak testamentu wspólnego. Małżonkowie muszą sporządzić osobne testamenty, tym bardziej że w większości przypadków jedno z nich przeżyje drugie.
Ponadto często darowizna bywa utożsamiana z testamentem. Zdarza się także, że klienci chcą przenieść własność nieruchomości z zastrzeżeniem, że nastąpi to dopiero po śmierci, co jest oczywiście niemożliwe.
– Padało bardzo wiele pytań o możliwości dokonania darowizny na wypadek śmierci i o to, kiedy będzie to możliwe w naszym porządku prawnym – mówi notariusz Agnieszka Sinkiewicz.
Zbycie spadku
Nie wszyscy precyzyjnie rozumieją także pojęcie spadku, czyli rzeczy oraz praw majątkowych, które dziedziczymy po zmarłej osobie. Szczególne problemy występują wówczas, kiedy jakaś rzecz (mieszkanie, działka budowlana) były przed śmiercią spadkodawcy objęte wspólnością ustawową z małżonkiem zmarłego. W takim przypadku przedmiotem spadku jest najczęściej nie cała nieruchomość, ale jej połowa. Oznacza to, że mąż będzie miał udział wynoszący 4/6 domu (1/2 całości + 1/3 drugiej połówki), a dzieci po 1/6. Spadkobiercy bywają też zdziwieni, że notariusz przy sprzedaży odziedziczonej przez nich nieruchomości żąda zaświadczenia urzędu skarbowego o wypełnieniu obowiązków podatkowych (lub ich braku w przypadku dziedziczenia w ramach tzw. zerowej grupy podatkowej).