Rada Ministrów wprowadzi zmiany w granicach gminy, które w referendum ustalą mieszkańcy. Rozporządzenie w tej sprawie zostanie wydane na wniosek rady gminy.
Takie zmiany przewiduje projekt nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. 2001 r. nr 142, poz. 1591), którego pierwsze czytanie odbyło się wczoraj w Sejmie. Jeżeli przepisy wejdą w życie, rada gminy będzie miała obowiązek występowania z wnioskiem o tworzenie, łączenie, dzielenie i zniesienie gminy albo ustalenie jej granic w przypadku rozstrzygającego referendum .
Obecne przepisy nie przewidują trybu wprowadzania zmian w podziale terytorialnym gmin z inicjatywy mieszkańców. Gminy tworzone są przez Radę Ministrów, która rozporządzenie w tej sprawie wydaje na wniosek zainteresowanej rady gminy. Mieszkańcy mają możliwość wypowiedzenia się na temat proponowanej zmiany granic. Rada gminy zobowiązana jest bowiem do przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami. Jednak rozstrzygnięcie spraw z zakresu zmian granic gmin przez mieszkańców w drodze referendum nie może być zrealizowane przez Radę Ministrów z wiążącym skutkiem dla sprawy. Zmieni się to, jeśli nowe przepisy wejdą w życie. Z inicjatywą przeprowadzenia takiego referendum będą mogli wystąpić wyłącznie mieszkańcy gminy. Takiej możliwości nie będą miały natomiast statutowe struktury terenowe partii politycznych, działające w danej jednostce samorządu terytorialnego oraz organizacje społeczne.
Informacja o publikacji protokołu wyniku referendum będzie przekazywana przez wojewodę ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej. Na tej podstawie prowadzone będą analizy dotyczące dążeń społecznych związanych z wprowadzaniem zmian.
Rada Ministrów nie stworzy gminy w przypadku, w którym którakolwiek z powstałych gmin byłaby mniejsza od najmniejszej pod względem liczby mieszkańców gminy w Polsce lub jej dochód na mieszkańca byłby najmniejszy w Polsce. Dochód ten liczony jest według stanu na 31 grudnia roku poprzedzającego ogłoszenie rozporządzeniao utworzeniu gminy.
Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.