Dzięki utworzeniu grupy zakupowej można zaoszczędzić na kosztach energii. Uczestnicy zgrupowania muszą ustalić zakres odpowiedzialności za umowę. Z końcem sierpnia ruszyły aukcje zakupu energii na towarowej giełdzie.
Samorządy ponoszą corocznie wielomilionowe koszty związane z zakupem energii elektrycznej, którą wykorzystują nie tylko na własne potrzeby, ale także potrzeby np. samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej czy spółek z większościowym udziałem gminy. Sposób na obniżenie tych kosztów znalazło miasto Poznań, które wraz z podległymi jednostkami utworzyło grupę zakupową, której głównym celem będzie dokonywanie zakupów energii elektrycznej na potrzeby jej członków.
– Dzięki roczne oszczędności mogą wynieść nawet 20 proc. – mówi Anna Sznytko, rzecznik prezydenta i Urzędu Miasta Poznania.
Koszty Poznania w obszarze energii elektrycznej wynoszą obecnie ponad 76 mln zł rocznie.
Poznański projekt zakłada utworzenie grupy zakupowej w postaci klienta wirtualnego, który przed sprzedawcą energii elektrycznej będzie reprezentował wyżej wymienione podmioty.
Przetarg na energię
– W najbliższym czasie Poznań w imieniu swoim i stron przystępujących do porozumienia ogłosi postępowanie na udzielenie zamówienia publicznego, dotyczącego świadczenia usług doradczych związanych z zaopatrzeniem w energię elektryczną grupy – mówi – Anna Sznytko.
Przetarg jest bowiem konieczny zawsze, gdy w grupie zakupowej uczestniczy podmiot publiczny, np. jednostka samorządu terytorialnego. Z tego względu nie ma uzasadnienia dla stworzenia grupy mieszanej, stworzonej z prywatnych przedsiębiorców oraz podmiotów publicznych.
– Prywatni uczestnicy grupy mają bowiem pełną swobodę w wyborze kontrahenta oraz możliwość negocjacji warunków przyszłej umowy – mówi Anna Piecuch, radca prawny, Chałas i Wspólnicy.
Co do zasady, zamawiający wspólnie udzielający zamówienia swobodnie decydują o wyborze i wyznaczeniu tego spośród nich, który będzie reprezentował wszystkich w postępowaniu.
– W przypadku grupy z udziałem miasta Poznań przepisy wymagają, aby reprezentantem był organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego spośród podległych samorządowych jednostek organizacyjnych – mówi Anna Piecuch.
Tańsza energia
Urszula Ajersz z Krajowej Agencji Poszanowania Energii przyznaje, że próby zawiązania grup zakupowych podejmowane są od jakiegoś czasu przez odbiorców przemysłowych. Niestety jak dotąd z mizernym skutkiem. Przy takich przedsięwzięciach z udziałem przedsiębiorstw niepowiązanych kapitałowo pojawia się bowiem wiele problemów prawnych, organizacyjnych i technicznych
– Kłopotliwy może okazać się podział profitów w związku z możliwymi różnymi poziomami cen, w zależności od wolumenów energii elektrycznej poszczególnych uczestników grupy czy też uznanie oferowanej ceny za satysfakcjonującą dla wszystkich uczestników grupy – wymienia Marek Kulesa, dyrektor Biura Towarzystwa Obrotu Energią.
Trudności mogą dotyczyć też ustalenia odpowiedzialności za umowy, np. co do zakupu energii oraz zabezpieczeń kontraktów. Niewątpliwie jednak grupy zakupowe mogą przynieść wiele korzyści.
– Głównym plusem jest zwiększony wolumen zakupu i potencjalnie większe zainteresowanie sprzedawców takim przetargami – mówi Marek Kulesa.
Zawierane przez przedsiębiorców porozumienia muszą uwzględniać ograniczenia wynikające z postanowień ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Ograniczenie konkurencji
– Zgodnie z tą ustawą zawieranie porozumień między przedsiębiorcami jest dozwolone, ale tylko wtedy, kiedy ich celem lub skutkiem nie jest naruszenie lub ograniczenie konkurencji na rynku – uważa mec. Bernadeta Kasztelan-Świetlik z kancelarii Gessel.
Marek Kulesa nie spotkał się jednak w praktyce z negatywną oceną prawną powstających grup zakupowych. Jest to bowiem uzależnione od wielkości grupy.
– W przypadku bardzo dużej liczby odbiorców lub znacznej ilości energii może być trudno znaleźć sprzedawców, którzy będą w stanie konkurować w takim przypadku – mówi Marek Kulesa.
Towarowa Giełda Energii
Tworzenie grup zakupowych to niejedyny sposób, aby oszczędzić na energii. Ostatnia nowelizacja ustawy – Prawo energetyczne, która weszła w życie 9 sierpnia br., dała możliwość zakupu energii elektrycznej na Towarowej Giełdzie Energii.
– Towarowa Giełda Energii uruchomiła aukcje wytwórców energii i dzięki czemu dowolne grupy odbiorców mogą się porozumiewać w sprawie wspólnego zakupu energii – wyjaśnia Henryk Kaliś, przewodniczący Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu.
Pierwsza aukcja zakupu energii elektrycznej na TGE odbyła się 31 sierpnia br. (wcześniej miała miejsce tylko aukcja sprzedaży energii na giełdzie).
– Ta forma transakcji spodobała się uczestnikom giełdy i są już chętni na kolejne aukcje – powiedział Grzegorz Onichimowski, prezes TGE.
Aukcje są jedną z najbardziej korzystnych form obrotu energią elektryczną zarówno dla wytwórców, jak i nabywców. Dają możliwość wyboru najkorzystniejszych ofert i zakupu bądź sprzedaż dużych wolumenów energii elektrycznej w dłuższym czasie (kwartał, rok). Bezpieczeństwo takich transakcji zapewnione jest przez udział w nich Izby Rozliczeń Giełd Towarowych.
Samorządowa polityka
Sposób na oszczędzanie energii znalazł nie tylko Poznań, ale także Częstochowa. W ostatnich latach miasto zmniejszyło wydatki na energię o kilka mln zł m.in. dzięki szczegółowym monitorowaniu działań oszczędnościowych. W ponad 120 obiektach oświatowych takich jak przedszkola, szkoły generowany jest raport pokazujący koszty i poziom zużycia mediów energetycznych i wody.
– W zakresie energii elektrycznej oszczędności uzyskano przede wszystkim poprzez działania zarządcze powodujące optymalizację zużycia, ponadto dopasowano taryfy i moce zamówione do faktycznych potrzeb obiektów – informuje Bożena Herbuś, inżynier miejski w Częstochowie.
Szacuje się, że tylko ok. 30 proc. samorządów ma sporządzone plany poprawy efektywności energetycznej. Tylko nieliczne z nich są realizowane. Sytuację poprawić może ustawa o efektywności energetycznej, która ma wymusić na sektorze publicznym działania na rzecz oszczędzania energii. Prace nad nią trwają już od ponad trzech lat.
Grupa ma jeden cel – minimalizować koszty zakupu energii
Poznań chce obniżyć koszty zakupu energii, tworząc wraz z podległymi jednostkami i spółkami miejskimi grupę zakupową. Na czym będzie polegać ta współpraca?
W zawartym porozumieniu strony postanowiły w szczególności wspólnie przeprowadzić postępowanie i udzielić zamówienia, którego przedmiotem będzie świadczenie na ich rzecz usług konsultingowych mających doprowadzić do uzyskania przez każdą z nich oszczędności w obszarze kosztów zakupu energii elektrycznej. Oznacza to, że w najbliższym czasie miasto Poznań powinno ogłosić o wszczęciu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem będzie świadczenie na rzecz zamawiających usług doradczych związanych z zaopatrzeniem w energię elektryczną. Tym samym swoje oferty będą mogły złożyć wszystkie podmioty, które spełniają warunki określone w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Dalsza współpraca uzależniona będzie od koncepcji i wytycznych zaproponowanych przez doradcę energetycznego.
Jakie będą zadania doradcy energetycznego?
Jego pierwszym zadaniem będzie przede wszystkim opracowanie wielowariantowej koncepcji zakupu energii elektrycznej dla członków grupy. Po dokonaniu przez uczestników projektu wyboru jednej z koncepcji opracowanych przez doradcę energetycznego, kolejnym etapem współpracy będzie zawarcie przez strony porozumienia, na mocy którego utworzą one grupę albo grupy zakupowe energii elektrycznej oraz określą zasady ich dalszej współpracy z doradcą energetycznym. Z kolei do zadań doradcy energetycznego należeć będzie wówczas wykonanie wszystkich czynności niezbędnych do zrealizowania wybranego wariantu. Wszystkim działaniom doradcy energetycznego ma przeyświecać podstawowy cel realizacji omawianego projektu, czyli uzyskanie oszczędności w obszarze kosztów zakupu energii elektrycznej.
Powierzenie zadań doradcy energetycznemu będzie jednak wymagało sfinansowania jego wynagrodzenia. Czy będą to duże koszty?
Istotnym elementem całego projektu jest to, że środki przeznaczone na sfinansowanie wynagrodzenia doradcy energetycznego nie będą wydatkowane z góry. Przyjęta została bowiem koncepcja polegająca na uzależnieniu wynagrodzenia doradcy energetycznego od wyników jego działań, czyli od wysokości oszczędności uzyskanych na skutek realizacji projektu. Wynagrodzenie będzie płatne z dołu i pokrywane sukcesywnie z uzyskiwanych oszczędności, ale tylko przez czas określony w umowie. Natomiast efekty działań doradcy w postaci oszczędności będą uzyskiwane przez członków grupy przez znacznie dłuższy czas.
/>