Opłaty za rejestrację spółek kapitałowych i osobowych zostaną ujednolicone. Za zmianę danych w rejestrze sądowym przedsiębiorca zapłaci 250 zł. Zbyt wysokie opłaty i koszty sądowe blokują firmom drogę do sądów gospodarczych.
Obniżenie kosztów związanych z rozpoczęciem działalności gospodarczej oraz dokonywaniem zmian danych w Krajowym Rejestrze Sądowym przewiduje rządowy projekt ustawy o ograniczeniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców.
– Tym razem obniżka opłat nie jest symboliczna. Na takie zmiany przedsiębiorcy czekali od dawna. Uproszczenie przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej przychodzi w samą porę – komentuje Ewa Derkacz-Smolna, prawnik z kancelarii CMS Cameron McKenna.

Zgodnie z duchem kodeksu

Zgodnie z proponowanymi przepisami obniżone mają zostać wysokie opłaty sądowe, jakie są pobierane od wniosku o zarejestrowanie spółek prawa handlowego w rejestrze przedsiębiorców KRS.
– Wysokość kosztów wymaganych od przedsiębiorców, niezależnie od podstawy ich pozyskiwania, była i niestety nadal jeszcze jest jedną z większych bolączek każdego przyszłego i obecnego bisnesmena – podkreśla radca prawny Jacek Świeca z kancelarii Kalwas i Wspólnicy.
Według obowiązujących regulacji opłata za wpis do rejestru, który jest niezbędnym warunkiem rozpoczęcia działalności gospodarczej, wynosi aż 1 tys. zł dla spółek kapitałowych. Za rejestrację spółki osobowej trzeba natomiast zapłacić 750 zł. Opłata ta została już bowiem obniżona z 1 tys. zł przez nowelizację ustawy o kosztach sądowych w 2007 roku. Krok ten został bardzo pozytywnie oceniony przez przedsiębiorców. Był to jednocześnie jeden z argumentów, który przemawiał za dalszym ułatwieniem zakładania przedsiębiorstw w Polsce.
– Obniżenie wyżej wymienionych opłat pozwoliłoby obniżyć koszty zakładania spółek – mówi Ewa Derkacz-Smolna.
Nowe przepisy redukują wysokość opłaty zarówno dla spółek kapitałowych, jak i osobowych o połowę, co oznacza, że będzie ona wynosić dla wszystkich przedsiębiorców 500 zł.
– Zmiana ta zgodna jest z duchem niedawnej nowelizacji kodeksu spółek handlowych obniżającej minimalny kapitał zakładowy spółki z o.o., której założenie w chwili obecnej wymaga podobnych nakładów finansowych ponoszonych przy zakładaniu spółek jawnej, partnerskiej bądź komandytowej - wskazuje Marcin Mazgaj z kancelarii Kaczor Klimczyk Pucher Wypiór Adwokaci.



Nie wszyscy prawnicy podchodzą jednak do takiego pomysłu z aprobatą.
– Obawiać się można, że proponowane zrównanie wysokości opłat może się stać źródłem kontrowersji przy założeniu, że rejestracja spółki osobowej jest czynnością dużo mniej czasochłonną i skomplikowaną niż np. spółki akcyjnej – twierdzi Kamil Zawicki z kancelarii Kubas, Kos, Gaertner.
W związku z tym należałoby dążyć do dalszego obniżenia opłaty pobieranej przy rejestracji spółek osobowych – dodaje Kamil Zawicki.

Przełamywanie barier

Wysokie koszty rejestracji spółek prawa handlowego stanowią dzisiaj istotną barierę dla niewielkich przedsiębiorców. Należy pamiętać, że wpis wiąże się również z opłatą za jego ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Pierwsze ogłoszenie kosztuje 500 zł, a każde następne 250 zł.
– Obniżenie opłat od wniosku o zarejestrowanie działalności gospodarczej z pewnością stanowi element ograniczania barier administracyjnych dla obywateli, aczkolwiek zmiany te należy uznać za działanie raczej doraźne aniżeli systemowe – podkreśla Marcin Mazgaj.
Przecież na koszty ponoszone przez przedsiębiorców przy rejestracji spółek składa się nie tylko opłata sądowa, lecz również m.in. koszty ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, taksa notarialna czy też podatek od czynności cywilnoprawnych – dodaje Marcin Mazgaj.
Wielu przedsiębiorców, rozpoczynając działalność gospodarczą, dysponuje niewielkim budżetem początkowym. Zatem obowiązek uiszczenia dodatkowych opłat często jest argumentem, który decyduje o rezygnacji z prowadzenia własnego przedsiębiorstwa.
– Dla wielu przedsiębiorców, szczególnie tych małych i średnich, obniżenie kosztów rejestracji podmiotu stanowić będzie znaczne ułatwienie w podejmowaniu działalności gospodarczej – podkreśla Kamil Zawicki.



Zmianie nie uległa natomiast opłata od wniosku o wpis w rejestrze stowarzyszeń innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Podmioty należące do tego rejestru przy rozpoczynaniu swojej działalności nadal będą musiały uiścić kwotę 250 zł.
Jeżeli jednak zakładane stowarzyszenie będzie chciało dokonać jednocześnie wpisu do rejestru przedsiębiorców, będzie musiało zapłacić jedynie 500 zł, a nie tak jak dotychczas aż 1 tys. zł.

Niższe opłaty za zmiany

Szczególnie uciążliwe dla przedsiębiorców prowadzących swoją działalność przez wiele lat jest ciągłe dokonywanie zmian danych w rejestrze przedsiębiorców. Według obowiązujących przepisów za każdą nawet drobną modyfikację trzeba zapłacić 400 zł. Projektodawcy proponują zatem, aby opłata stała od wniosku o dokonanie zmiany wpisu dotyczącego podmiotu wpisanego do rejestru przedsiębiorców wynosiła 250 zł.
– Tego typu rozwiązanie spowodować powinno wzrost liczby spółek, a co za tym idzie pozytywny wpływ na obrót gospodarczy w Polsce – mówi Jacek Świeca.
Wpis jest wymagany nie tylko przy zmianie umowy spółki, ale również członków zarządu i innych organów, zmianie osoby prokurenta, wysokości kapitału zakładowego, a nawet siedziby danej spółki.
– Zmianę tę należy ocenić pozytywnie. Zapewne jednak zdaniem wielu przedsiębiorców opłata ta nadal będzie zbyt wysoka, nieadekwatna do wagi i stopnia skomplikowania większości zmian dokonywanych w rejestrze – mówi Kamil Zawicki.
Czasami takich zmian może być w spółce bardzo dużo, zwłaszcza jeżeli zaczyna się ona prężnie rozwijać. Dla przedsiębiorcy wiąże się to z olbrzymimi kosztami, które niekiedy mogą go zniechęcić do wprowadzania w życie korzystnych dla firmy decyzji.
– Uważamy, że wysokość pobieranych opłat od przedsiębiorców przy każdej zmianie wpisu jest nieadekwatna i niewspółmierna do pracy sądu w tym zakresie – podkreśla radca prawny Katarzyna Urbańska, dyrektor Departamentu Prawnego Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan.
Zmian w KRS robi się czasami kilka rocznie, co od razu rodzi po stronie przedsiębiorców konkretne koszty, np. ostatnie zmiany w Polskiej Klasyfikacji Działalności wymuszone przez zmianę przepisów będą każdego przedsiębiorcę kosztowały ok. 1,5 tys. zł – dodaje Katarzyna Urbańska.
W praktyce ubocznym skutkiem zbyt wysokich opłat może być zwyczajne obchodzenie prawa. Zgodnie bowiem z ustawą o Krajowym Rejestrze Sądowym wpis do rejestru powinien nastąpić w ciągu 7 dni od zdarzenia, które wymaga ujawnienia. Niedotrzymywanie tych terminów powoduje, że często dane zawarte w odpisie pobieranym w KRS nie są aktualne.
2,270 mld zł wpłynęło na Polski rynek w pierwszej połowie 2009 roku jako inwestycje nowo zakładanych spółek.