Zgodnie z konstytucją zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej są wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania własne. Również ustawa o samorządzie gminnym potwierdza, że zadaniem własnym gminy jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Pojęcie zadanie własne gminy wzbudza wiele kontrowersji. Organy nadzoru często kwestionują poczynania samorządów. Uznają, że gminy przekroczyły swoje kompetencje lub wydały pieniądze bez podstawy prawnej na coś, na co nie powinny. W wielu przypadkach spór kończy się w sądzie administracyjnym, o czym świadczy liczba wyroków dotyczących zadań własnych gmin. Sądy w różny sposób podchodzą do tematu realizacji zadań własnych.
WOJEWÓDZKI SĄD ADMINISTRACYJNY W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM o przedszkolach publicznych

Dodatkowa opłata musi być jasno i precyzyjnie skalkulowana

TEZA
Gmina może wprowadzić odpłatność za pobyt dziecka w publicznym przedszkolu. Odpłatny nie jest jednak sam pobyt dziecka w przedszkolu, ale oferowane przez placówkę świadczenia wykraczające poza podstawę programową. Ustalanie opłat nie może mieć cech arbitralności czy dowolności. Powinno ono polegać na precyzyjnym określeniu konkretnych opłat za poszczególne świadczenia. Wyliczenie ich wysokości, oparte na zasadzie ekwiwalentności, powinno być poprzedzone jawną kalkulacją poszczególnych kosztów w sposób dający możliwość kontrolowania i oceny.
UZASADNIENIE
Rada miejska podjęła uchwałę w sprawie odpłatności za pobyt dziecka w przedszkolu samorządowym. Jako podstawę prawną powołała art. 14 ust. 5 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 1996 r. nr 67, poz. 329 z późn. zm.). W uchwale przyjęto, że odpłatność za pobyt dziecka w przedszkolu obejmuje: skalkulowane koszty zakupu surowców zużytych do przyrządzania posiłków, częściową odpłatność za korzystanie z przedszkola oraz koszty zajęć opiekuńczo-wychowawczych realizowanych w zakresie przekraczającym podstawę programową.
Wysokość opłaty miał ustalać dyrektor przedszkola w porozumieniu z radą rodziców i z uwzględnieniem norm żywieniowych. Ponadto zgodnie z uchwałą w przypadku korzystania przez dziecko z dwóch posiłków, odpłatność za wyżywienie ustala się w wysokości 80 proc., a przy korzystaniu z jednego posiłku w wysokości 50 proc. kosztów. Radni ustalili też, że za czas nieobecności dziecka spowodowanej chorobą trwająca co najmniej 10 dni roboczych w miesiącu częściowa odpłatność za korzystanie z przedszkola podlega zwrotowi. Jednak w przypadku, gdy sześcioletnie dziecko korzysta z wyżywienia w przedszkolu i przebywa w nim ponad 5 godzin dziennie, rodzice mieli ponosić opłatę za korzystanie z przedszkola w wysokości 35 zł miesięcznie.
Uchwałę do sądu administracyjnego zaskarżył prokurator rejonowy. Zarzucił, że rada miejska nie ma kompetencji do ustalania opłat za przedszkola o charakterze stałym, nakładanych na rodziców dzieci korzystających z przedszkola, niezależnie od charakteru dodatkowych świadczeń opiekuńczo-wychowawczych oferowanych przez przedszkole oraz rozmiaru korzystania z nich przez poszczególne dzieci.
To jest tylko część artykułu, zobacz pełną treść w e-wydaniu Dziennika Gazety Prawnej: Zadania własne gmin w orzecznictwie sądów administracyjnych.
W pełnej wersji artykułu znajdziesz następujące orzeczenia:
- Rada gminy nie może wydawać poleceń prezydentowi
- Przekazanie produktu w ramach wspólnego projektu nie jest usługą
- Budowa bazy dydaktycznej wyższej uczelni jest realizacją celu publicznego
- Powierzenie zadania własnego nie zwalnia gminy z odpowiedzialności
- Burmistrz może podejmować uchwały jedynie wyjątkowo



Paweł Litwiński, radca prawny w Kancelarii Litwiński Chechlińska Łoś Radcowie Prawni Spółka Partnerska / DGP
Michał Kubicz, radca prawny w Kancelarii Gide Loyrette Nouel, specjalista prawa ochrony środowiska / DGP
Magdalena Niziołek, radca prawny w Kancelarii Wardyński i Wspólnicy / DGP
Krzysztof Kłoskowski, doradca podatkowy z Instytutu Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy / DGP
Magdalena Zabłocka, radca prawny z Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka, specjalizuje się w zagadnieniach prawa publicznego / DGP
DGP