Podstawowym celem rozwiązań antykorupcyjnych zawartych w ustawach samorządowych jest wyeliminowanie sytuacji, gdy radny, poprzez wykorzystywanie swej funkcji, uzyskiwałby nieuprawnione korzyści. Jednocześnie przepisy wprowadzające ograniczenie w swobodzie prowadzenia przez radnych działalności gospodarczej nie mogą być interpretowane rozszerzająco.
Przepisy ustawy o samorządzie gminnym szczegółowo regulują, co radnemu wolno, jakie są jego obowiązki i przede wszystkim, jakie konsekwencje pociąga za sobą naruszenie ustawowych zakazów. Najcięższą karą dla radnego jest utrata mandatu. Z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika jednak, że przepisy dotyczące utraty mandatu wywołują wątpliwości. Świadczyć może o tym choćby liczba sporów, jakie trafiają do sądów administracyjnych. W wielu przypadkach sądy administracyjne muszą ocenić indywidualnie, czy w danym przypadku doszło do przekroczenia przepisów.
Podstawy wygaśnięcia mandatu
Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym radni nie mogą m.in. podejmować dodatkowych zajęć ani otrzymywać darowizn mogących podważyć zaufanie wyborców do wykonywania mandatu. Ponadto nie mogą powoływać się na swój mandat w związku z podjętymi dodatkowymi zajęciami bądź działalnością gospodarczą prowadzoną na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami.
W praktyce bardzo dużo sporów wywołuje kolejna regulacja zakazująca radnym prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia gminy. Zabroniono radnym prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat. Zakaz ten obejmuje zarówno działalność na własny rachunek, jak i prowadzoną wspólnie z innymi osobami. Radny nie może także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności.
To jest tylko część artykułu, zobacz pełną treść w Tygodniku Prawa Administracyjnego.