W ramach tzw. Tarczy 1.0 dokonano m.in. nowelizacji art. 406 (5) KSH. Celem zmian było dążenie do ułatwienia przeprowadzania spółkom walnym zgromadzeń przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej.

Jednym z aspektów, które reguluje przedmiotowy przepis jest kwestia transmisji obrad walnych zgromadzeń spółek publicznych. Mianowicie art. 406 (5) §4 KSH stanowi, że spółka publiczna zapewnia transmisję obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym.

Ze względu na wątpliwości jakie w praktyce budzi stosowanie przedmiotowego przepisu, poniżej prezentujemy stanowisko, które może być pomocne przy jego wykładni.

Krąg odbiorców transmisji

Z art. 406 (5) §4 KSH nie wynika wprost, czy transmisja obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym ma zostać skierowana do nieograniczonego kręgu odbiorców, czy też może zostać ograniczona wyłącznie do podmiotów uprawnionych do udziału w walnym zgromadzeniu („WZ”). Istnieją argumenty przemawiające zarówno za jednym i drugim stanowiskiem.

Za tym, że transmisja ma zostać skierowana do nieograniczonego kręgu odbiorców przemawia przede wszystkim to, że obowiązek transmisji dotyczy wyłącznie spółek publicznych, które z samej definicji zobowiązane są do zapewnienia transparentności swojej działalności.

Za tym, że transmisja obrad może być ograniczona wyłącznie do osób uprawnionych do udziału w WZ przemawia przede wszystkim to, że WZ spółki akcyjnej (nawet publicznej) ma co do zasady, charakter zebrania wyłącznie podmiotów uprawnionych do udziału w nim.

Zgodnie z KSH osobami uprawnionymi do udziału w WZ są: notariusz, przewodniczący WZ, zarząd, rada nadzorcza, akcjonariusze uprawnieni do udziału w WZ zgodnie z przepisami KSH. Zwyczajowo przyjmuje się także że do udziału w WZ uprawnione są osoby zapewniające obsługę prawno-techniczną posiedzenia. Na udział w WZ innych osób zgodę powinien wyrazić przewodniczący WZ. Z praktyki wynika, że zgoda taka może zostać udzielona przedstawicielom mediów, doradcom prawnym spółki, czy też akcjonariuszy. Co istotne jednak dopuszczeniu do obrad wskazanych w zdaniu poprzednim osób może sprzeciwić się każdy uprawniony do udziału w WZ. Ponadto nawet w przypadku spółki publicznej dostęp do informacji o przebiegu zgromadzenia - do momentu opublikowania wymaganego raportu bieżącego po WZ z treścią podjętych uchwał - jest ograniczony do ściśle określonego kręgu osób uprawnionych do udziału w nim.

Możliwość ograniczenia transmisji obrad WZ wyłącznie do uprawnionych do udziału w nim zgodna jest także z wykładnią przedstawioną w podręczniku Dobrych Praktykach Spółek Notowanych na GPW 2016. Wskazano tam bowiem wprost, że: „Transmisja obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym nie narusza przepisów, jeżeli jest udostępniana bez ograniczeń wszystkim zainteresowanym, bądź jeżeli jest udostępniana tylko akcjonariuszom, którzy zarejestrowali uczestnictwo w zgromadzeniu”. Na marginesie wskazać jednak należy, że Dobre Praktyki wymagają, by zapis transmisji z obrad WZ umieścić na stronie internetowej spółki publicznej, a tym samym – co najmniej post factum - nadać mu formę powszechną i możliwą do odbioru przez nieograniczony krąg podmiotów.

Mając na uwadze powyższe, w naszej ocenie krąg odbiorców transmisji może zostać ograniczony wyłącznie do osób uprawnionych do udziału w WZ, a działanie to będzie zgodne z dyspozycją omawianego przepisu. Nic nie stoi także na przeszkodzie, by transmisja obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym została skierowana do nieograniczonego kręgu odbiorców.

Transmisja wszystkich walnych zgromadzeń spółki publicznej, czy tylko eWZA

Z omawianego przepisu wprost nie wynika także to, czy spółka publiczna jest zobligowana do transmisji wszystkich WZ, które przeprowadza, czy tylko tych, w których udział możliwy jest z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej („eWZA”). Również i w tym zakresie można wyodrębnić dwa sposoby interpretacji tego przepisu.

Za ograniczeniem wymogu transmisji obrad wyłącznie do eWZA przemawia wykładnia celowościowa i funkcjonalna. Należy zwrócić uwagę, że paragraf 4 art. 406 (5) KSH, który wprowadza konieczność transmisji obrad walnych zgromadzeń stanowi część normy art. 406 (5) KSH i powinien być wykładany z uwzględnieniem treści pozostałych paragrafów tego artykułu. Przedmiotowy przepis reguluje natomiast materię udziału w WZ przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej.

Należy ponadto wskazać, że gdyby ustawodawca chciał, by transmitowane były wszystkie WZ spółek publicznych to wymogi te zawarłby także w ogólnych normach dotyczących zwołania WZ, tj. przykładowo także w treści ogłoszenia o zwołaniu WZ. Przepisy te nie zostały jednak w ten sposób znowelizowane.

Warto także zauważyć, że transmisja obrad stanowi jeden ze środków komunikacji elektronicznej, o którym mowa w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2007/36/WE z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie wykonywania niektórych praw akcjonariuszy spółek notowanych na rynku regulowanym („Dyrektywa”). Dyrektywa stanowiła podstawę implementacji do polskiego porządku prawnego art. 406 (5) KSH. Wykładnia w art. 8 Dyrektywy zatytułowanego „Udział w walnym zgromadzeniu za pośrednictwem środków elektronicznych” nie daje podstaw do tego, by twierdzić, że transmisja obrad w czasie rzeczywistym miałaby dotyczyć wszystkich WZ, a nie tylko tych walnych zgromadzeń, w których udział możliwy jest z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.

Za transmisją obrad wszystkich WZ spółki publicznej przemawia wykładnia językowa. Można byłoby bowiem wskazać, że jeżeli ustawodawca chciałby zawęzić obowiązek transmisji obrad z WZ wyłącznie do tych WZ, które odbywają się przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, to wskazałby to wprost w treści przepisu. Powyższego natomiast ustawodawca nie uczynił. Co więcej z zasady racjonalności ustawodawcy, przy uwzględnieniu, tego że paragraf 3 i 5 art. 406 (5) KSH wyraźnie mówią o walnym elektronicznym, można byłoby wnioskować o tym, że jeżeli takie doprecyzowanie nie znalazło się w treści paragrafu 4 art. 406 (5) KSH to znaczy, że ustawodawca nie chciał zawężać obowiązku transmisji obrad wyłącznie do walnych elektronicznych i zamierzał objąć tą normą także tradycyjne WZ.

Biorąc pod uwagę powyższe, naszym zdaniem konstrukcja art. 406(5) §4 KSH jest błędna i przepis ten powinien zostać znowelizowany, tak by jednoznacznie oddać intencję ustawodawcy. De lege lata ważnym głosem w dyskusji na temat wykładni przedmiotowego przepisu staje się stanowisko KNF z dnia 29 kwietnia 2020 r. dotyczące transmisji walnych zgromadzeń spółek publicznych (por. https://www.knf.gov.pl/dla_rynku/Koronawirus_informacje_dla_podmiotow_nadzorowanych/pytania_i_odpowiedzi_covid_19). Mianowicie zdaniem KNF obowiązek zapewnienia transmisji obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym dotyczy wyłącznie tych spółek publicznych, które umożliwią udział w swoich walnych zgromadzeniach przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej.

Forma transmisji

W treści art. 406(5) §4 KSH ustawodawca nie sprecyzował też tego, czy transmisja obrad ma być prowadzona w formie audio czy video. Naszym zdaniem oznacza to, że dopuszczalna będzie zarówno jedna jak i druga forma transmisji.

radca prawny Krzysztof Marczuk, starszy prawnik Julia Trzmielewska – Kancelaria Gessel