Aby przeprowadzić egzekucję z majątku dłużnika, potrzebny jest tytuł wykonawczy. Może nim być bankowy tytuł egzekucyjny po nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności.
Bank ma możliwość znacznie szybszego wyegzekwowania roszczenia od niepłacącego w terminie dłużnika niż inni wierzyciele. Nie musi wnosić pozwu o zapłatę do sądu i prowadzić postępowania w dwóch instancjach, gdy pozwany będzie wnosił apelacje, ani czekać na uprawomocnienie się wyroku. Ma prawo wystawić bankowy tytuł egzekucyjny i wskazać dłużnika zobowiązanego do zapłaty.
W tytule egzekucyjnym bank określa wysokość zobowiązania dłużnika wraz z odsetkami i terminami płatności, datę wystawienia tytułu, i oznacza czynność bankową, z której wynikają dochodzone roszczenia. Tytuł egzekucyjny powinien też podawać wysokość roszczenia. Aby dokument był ważny, musi zostać opatrzony pieczęcią przez bank, który go wystawił, oraz podpisami osób uprawnionych do działania w jego imieniu.
Taki tytuł może wystawić tylko bank, takich uprawnień nie ma spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa.
Ważne!
Tytuł egzekucyjny może wystawić tylko bank, natomiast takich uprawnień nie ma spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
Dłużnik bezpośredni
Na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego opatrzonego przez sąd klauzulą wykonalności nie może być prowadzona egzekucja przeciwko każdemu dłużnikowi, lecz tylko w stosunku do dłużników banku lub osób, które bezpośrednio z bankiem dokonywały czynności bankowej. Chodzi tu o dłużników banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności banku, która wynikała z czynności bankowej, i złożyli pisemne oświadczenie o poddaniu się egzekucji. Może to być posiadacz rachunku, kredytobiorca lub osoba bezpośrednio zadłużona wobec banku z innego tytułu, na przykład w wyniku przyjęcia przekazu.
Oświadczenie musi wskazać kwotę zadłużenia i bank tylko do jej wysokości może wystąpić do sądu o nadanie tytułowi bankowemu klauzuli wykonalności. Natomiast wniosek banku o nadanie klauzuli wykonalności sąd musi rozpatrzyć niezwłocznie, najpóźniej w ciągu trzech dni od jego złożenia.
Bezpośrednimi dłużnikami banku mogą być też osoby, które zawarły z nim umowy o ustanowienie zabezpieczeń. Są to poręczyciele, gwaranci, kaucjodawcy, zastawcy, kontrahenci umów o ustanowienie hipoteki itd.
Roszczenia niepieniężne
Oprócz pieniężnych, bankowy tytuł egzekucyjny może obejmować również niektóre roszczenia niepieniężne, na przykład w przypadku ustanowienia zastawu rejestrowego i przeniesienia własności w celu zabezpieczenia roszczenia, czy w razie wydania rzeczy, którą włada przewłaszczający dłużnik, na przykład na podstawie umowy użyczenia.
W sądzie
Klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nadaje sąd rejonowy. Jeżeli jednak dłużnik jest przedsiębiorcą i jako przedsiębiorca dokonał czynności bankowej w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej, to wówczas klauzulę wykonalności przeciwko niemu nadaje sąd gospodarczy.
Postępowanie w tej sprawie wszczyna się na wniosek banku. Oprócz bankowego tytułu egzekucyjnego do wniosku bank dołącza również: pisemne oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji zawarte w treści umowy bankowej albo w odrębnym dokumencie oraz inne dokumenty, np. wykazujące, że dłużnik pozostaje w związku małżeńskim albo że obowiązek świadczenia przeszedł na rzecz spadkobierców.
Nadana klauzula wykonalności zostaje umieszczona na bankowym tytule egzekucyjnym.
Bankowy tytuł egzekucyjny może być także podstawą skutecznej egzekucji przeciwko osobie trzeciej, która przejęła dług w wyniku czynności bankowej.
Zdarza się, że obowiązek spełnienia świadczenia przechodzi na spadkobierców lub inne osoby np. z powodu przekształcenia się osoby prawnej. Wtedy może być przeciwko nim prowadzona egzekucja, gdy tytuł wykonawczy oparty na bankowym tytule egzekucyjnym zostanie wystawiony przeciwko tym osobom. Gdyby zaś zachodziła konieczność egzekucji z majątku wspólnego małżonków, to klauzulę wykonalności sąd powinien nadać również przeciwko niemu.