Trzydniowe posiedzenie Sejmu upłynęło pod znakiem reformy sądownictwa. To jednak nie wszystko. Parlamentarzyści podjęli decyzje w sprawie zakazu handlu w niedzielę czy nowego kształtu rdynacji wyborczej.

Niedziele wolne od handlu

Jedną z kluczowym ustaw, którą przegłosowali posłowie był projekt o ograniczeniu handlu w niedzielę. Ten dąży do wprowadzenia całkowitego zakazu handlu ostatniego dnia tygodnia. Żeby tak się stało, za zmianami opowiedzieć muszą się teraz senatorowie, później ustawa trafi do prezydenta. Ustawa ma wejść w życie 1 marca 2018 roku. Do 2019 roku zakupy będziemy mogli zrobić w pierwszą i ostatnią niedzielę miesiąca, W 2019 roku ustanowiona zostanie jedna niedziela handlowa w miesiącu, zaś od 1 stycznia 2010 roku obowiązywać będzie całkowity zakaz handlu tego dnia. Ustawodawca przewidział jednak pewne odstępstwa. Od 2020 roku będą dwie niedziele handlowe przed świętami Bożego Narodzenia, jedna przed Wielkanocą i cztery dodatkowo - ostatnie niedziele: stycznia, kwietnia, czerwca oraz sierpnia. Wciąż możliwe będzie robienie zakupów w sklepach internetowych, na stacjach benzynowych czy na lotniskach. Ponadto, w niedzielę można będzie odwiedzić cukiernię lub piekarnię. Jeśli jednak przedsiębiorca, nawet ten prowadzący własną, niewielką działalność, będzie chciał podreperować budżet i otworzyć sklep w niedzielę objętą zakazem handlu, grozić mu będzie kara nie mniejsza niż tysiąc złotych.

Najbogatsi załatają budżet. Limit składek na ZUS zniesiony

2 proc. podatników, czyli grupa najlepiej zarabiających nie uniknie płacenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – zdecydowali posłowie. Mowa o 350 tys. osób, które dotąd wskutek górnego limitu składek na ZUS nie miało takiego obowiązku. Resort pracy szacuje, że budżet zyska na tej zmianie ponad 5 mld złotych. Kwota ta mogła dotąd pozostać w kieszeni podatników z racji limitu, który w zaokrągleniu wynosi 127 tys. zł (tzw. trzydziestokrotność). Gdy podatnik zarobił więcej niż wskazana kwota, dotąd nie musiał odprowadzać składek. W myśl nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych składka na ubezpieczenia emerytalno-rentowe będzie odprowadzana od całości przychodu, a więc analogicznie jak w przypadku ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego.

Reforma sądownictwa. Nowela o Sądzie Najwyższym i KRS do komisji

Prezydenckie projekty ustaw reformujących sądownictwo zostały skierowane do dalszych prac w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Nowe rozwiązania, które znalazły się w ustawie o SN dotyczą m.in. wprowadzenia instytucji skargi nadzwyczajnej. Dzięki nowej instytucji możliwe będzie zaskarżenie wyroków nawet sprzed 20 lat. Prezydencka reforma SN zakłada również nowe Izby w strukturze: Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Dyscyplinarna. Sędzia SN przechodzić ma w stan spoczynku w wieku 65 lat, a zgodę na dalsze zajmowanie stanowiska będzie mógł wyrazić Prezydent.

Druga skierowana do komisji sprawiedliwości ustawa dotyczy procedury wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa. Prezydencki projekt zakłada m.in. możliwość zgłaszania kandydatów na sędziów-członków KRS także przez grupy obywateli. Członków KRS spośród grona sędziów wybierać będzie Sejm większością 3/5 głosów. Dotychczas członków KRS-sędziów wybierały środowiska sędziowskie.

Lokalne wybory na nowych zasadach

Kolejną ustawą skierowaną do prac w komisji jest nowela kodeksu wyborczego. Zaproponowane przez posłów PiS zmiany w Kodeksie wyborczym obejmują m.in. wprowadzenie dwukadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów miast oraz likwidację jednomandatowych okręgów wyborczych w wyborach do rad gmin. Powołani mają zostać także komisarze wyborczy, którzy odpowiedzialni będą za podział gminy, powiatu czy województwa na okręgi wyborcze.

To nie wszystko. PiS wprowadza także zmiany w sposobie ustalania składu Państwowej Komisji Wyborczej - siedmiu na dziewięciu sędziów ma być wybieranych przez Sejm. Obecnie wybierani są przez Naczelny Sąd Administracyjny, Trybunał Konstytucyjny i Sąd Najwyższy. Posłowie zdecydowali też, że rozpatrzenie tych zmian wymaga powołania komisji nadzwyczajnej, w której skład wejdą posłowie Kukiz’15, PiS, Nowoczesnej, PO i PSL.

Więcej pieniędzy na zdrowie

Pakiet tzw. świadczeń gwarantowanych zostanie dofinansowany. Parlamentarzyści przyjęli ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Czy to oznacza skrócenie kolejek przed gabinetem lekarskim? Zdaniem ustawodawcy, tak. Docelowo na ochronę zdrowia ma być przeznaczane nie mniej niż 6 proc. PKB. W latach 2018 - 2024 wartość ta ma stopniowo wzrastać od 4,67 proc. do 5,80 proc. Na zapewnienie szczególnej opieki w pierwszej kolejności mogą liczyć osoby w podeszłym wieku, kobiety w ciąży, dzieci i niepełnosprawni.

Dane największych firm będą jawne. Presja czy kontrola społeczna?

Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, za którymi opowiedzieli się posłowie, przewidują publikację danych podatkowych największych podatników CIT. Mowa najbogatszych firmach, których roczny przychód przekracza równowartość 50 mln euro. Szacuje się, że jest ich ponad 4 tysiące. Ustawa bezwarunkowo obejmie też podatkowe grupy kapitałowe. Jeśli ustawa doczeka się podpisu prezydenta, resort finansów będzie mógł opublikować dane podatkowe tych firm wynikające z ich zeznań podatkowych. Chodzi o dane tj. wysokość osiągniętych przez poszczególnych podatników w danym roku podatkowym przychodów, wysokość poniesionych kosztów uzyskania przychodów, wysokość osiągniętego dochodu albo poniesionej straty, wysokość podstawy opodatkowania czy kwotę należnego podatku. Jak czytamy w uzasadnieniu ustawy, chodzi o dbałość o interes społeczny i gospodarczy państwa, w której nieliczna (proporcjonalnie) grupa podatników podatku dochodowego od osób prawnych generuje przeważającą część opodatkowanych przychodów, przy jednoczesnym braku, w wielu przypadkach, odpowiedniego poziomu płaconego podatku. Poza pozytywnymi skutkami takiej kontroli społecznej, jest też druga strona medalu. Już dziś podnoszone są obawy o publiczne „napiętnowanie” firm.

Posłowie za STIR i większą władzą skarbówki

Celem wali z wyłudzaniem VAT rząd zaproponował kolejne rozwiązania. Chodzi nowy mechanizm analizy ryzyka wykorzystywania banków lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do popełniania przestępstw skarbowych, za którym opowiedzieli się posłowie. Za taką analizę ryzyka odpowiedzialny będzie nowy system teleinformatyczny izby rozliczeniowej czyli „STIR”. Ustawa poszerza także uprawnienia Krajowej Administracji Skarbowej. Najistotniejszym uprawnieniem KAS będzie możliwość korzystania z przetwarzanych przez banki informacji stanowiących tajemnicę bankową oraz informacji dotyczących umów o obrocie instrumentami finansowymi. Nie mniej istotnym uprawnieniem skarbówki jest możliwość zlecenia bankom blokady podejrzanych rachunków firmowych. Na mocy postanowienia wydanego przez Szefa KAS rachunek takiego podmiotu będzie zablokowany maksymalnie na 72 godziny, jeśli uprzednia analiza wskaże na duże ryzyko wykorzystania działalności instytucji finansowych do wyłudzeń skarbowych. W szczególnych przypadkach, dostęp do rachunku zostanie zablokowany do 3 miesięcy.

Cięcia finansowe dla parlamentarzystów za „naruszenie powagi Sejmu”

Sejm stawia na samodyscyplinę. Posłowie przyjęli nowelizację ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Ta wprowadza możliwość obniżenia uposażenia oraz obniżenia lub utraty diety parlamentarnej parlamentarzystom, którzy naruszają powagę Sejmu, Senatu albo Zgromadzenia Narodowego. Obecnie jest to możliwe w przypadkach, gdy parlamentarzysta poprzez rażące naruszanie przepisów regulaminów uniemożliwia pracę Izb a także ich organów oraz gdy bez usprawiedliwienia nie uczestniczy w ich posiedzeniach.