Prowadzę działalność transportową (przewożę ładunki). Podczas mojego urlopu, 8 września br. doręczono do firmy pocztą decyzję wojewódzkiego inspektora transportu drogowego o karze pieniężnej za naruszenie przepisów ustawy o transporcie drogowym. 19 września wróciłem z urlopu i złożyłem wniosek o przywrócenie terminu na złożenie odwołania, bo uważałem, że kara nie była słuszna. Niestety organ odwoławczy (Główny Inspektorat Transportu Drogowego) w postanowieniu odmówił. Podał, że urlop nie może być uzasadnieniem, bo na jego czas mogłem ustanowić np. pełnomocnika. Czy GITD ma rację? Czy jest alternatywne rozwiązanie?
Z opisu wynika, że niestety brak jest uzasadnionych podstaw do kwestionowania postanowienia GITD odmawiającego przywrócenia terminu na wniesienie odwołania od decyzji WITD o karze pieniężnej. Jednak przedsiębiorca nie jest na straconej pozycji – może rozważyć skorzystanie z możliwości umorzenia tej kary.
Warunek: brak winy
Wniosek o przywrócenie terminu musi być odpowiednio uzasadniony. Z art. 58 par. 1–2 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.) wynika bowiem, że w razie uchybienia terminu należy go przywrócić na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. Przy czym prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu siedmiu dni od ustania przyczyny owego uchybienia. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin.
Tymczasem w opisywanej sprawie czytelnik podał, że w czasie gdy doręczono w firmie decyzję o karze, przebywał na urlopie wypoczynkowym. Złożył wniosek o przywrócenie terminu dopiero po powrocie, a więc 19 września br. Niestety powyższe okoliczności prowadzą do wniosku, że przedsiębiorca nie wykazał istnienia przesłanki niezbędnej do przywrócenia uchybionego terminu, czyli braku swojej winy. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 października 2016 r. (sygn. akt I OSK 2953/14) wskazano, że: „Odwołanie się w art. 58 par. 1 k.p.a. do braku winy powoduje, że przywrócenie uchybionego terminu uzasadniają wyłącznie takie obiektywne, występujące bez woli strony, okoliczności i zdarzenia, które mimo dołożenia odpowiedniej staranności w prowadzeniu własnych spraw udaremniły dokonanie czynności we właściwym czasie”. Powyższe oznacza, że przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej nie jest dopuszczalne, gdy strona zawiniła w uchybieniu terminu, choćby w postaci lekkiego niedbalstwa. Przy ocenie winy należy przyjąć obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od osoby dbającej należycie o swoje interesy.
Obowiązek dbania o interesy
W kontekście powyższego warto dodać, że przedsiębiorca zapewne wcześniej planował wyjazd na urlop, więc powinien należycie zabezpieczyć swoje interesy w tym okresie w firmie. Przykładowo mógł poinformować o tym organ albo ustanowić pełnomocnika, który by go zastępował. Podobny pogląd interpretacyjny wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 20 lipca 2017 r. (sygn. akt III SA/Łd 483/17). W wyroku tym zaakcentowano, że: „Istnieje bowiem możliwość ustanowienia przez przedsiębiorcę pełnomocnika do odbioru korespondencji na poczcie. Skarżący nie zadbał o ten fakt, a prowadzi przecież działalność gospodarczą, wobec czego konieczność upoważnienia kogoś do odbioru korespondencji powinna być dla niego oczywista”. Sąd dodał także, że osoba należycie dbająca o swoje interesy powinna zabezpieczyć sposób odbioru korespondencji w razie dłuższej nieobecności w miejscu zamieszkania, tym bardziej w sytuacji, gdy toczy się postępowanie administracyjne z jej udziałem.
Zatem w opisywanej sytuacji nie ma realnej szansy na zmianę decyzji organu odwoławczego, czyli decyzji GITD, która utrzymuje decyzję WITD. Można złożyć skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego, lecz z dużym prawdopodobieństwem nie odniesie ona pożądanego skutku.
Ulga, a nawet umorzenie
W zasadzie jedynym rozwiązaniem może być skorzystanie przez przedsiębiorcę z ulg w spłacie należności. Stanowi o tym art. 189k par. 1 k.p.a. Wskazano w nim, że organ administracji publicznej, który nałożył administracyjną karę pieniężną, na wniosek strony, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem publicznym lub ważnym interesem strony, może udzielić ulg w jej wykonaniu. Te ulgi mogą polegać na:
1) odroczeniu terminu wykonania administracyjnej kary pieniężnej lub rozłożeniu jej na raty;
2) odroczeniu terminu wykonania sankcji zaległej lub rozłożeniu jej na raty;
3) umorzeniu administracyjnej kary pieniężnej w całości lub części.
4) umorzeniu odsetek za zwłokę w całości lub części.
Z powyższego należy więc wnioskować, że przedsiębiorca powinien rozważyć skorzystanie z jednej z wyżej wymienionych opcji i złożyć wniosek, np. o umorzenie kary pieniężnej. Jednak ocena przesłanek będzie należała do WITD.
Podstawa prawna
Art. 58 par. 1–2, art. 189k par. 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1257 ze zm.).