Spożywanie alkoholu w miejscach publicznych to w Polsce dość powszechny widok. Niektórzy próbują ukryć alkohol wlewając go do butelek po innych napojach, albo piją z butelki zawiniętej w papier. Szkoda tylko, że stan i zachowanie takich osób zazwyczaj dobitnie ujawnia co wypili. Co należy rozumieć pod pojęciem miejsca publicznego oraz co grozi za spożywanie w nim alkoholu?
Miejsce publiczne, czyli jakie?
Nie ma jeszcze ustawowej definicji miejsca publicznego, natomiast z pomocą w tym zakresie przychodzi Trybunał Konstytucyjny w swym orzecznictwie. Jak stwierdził w jednym z wyroków, „działanie w miejscu publicznym musi być podjęte w przestrzeni dostępnej dla ogółu, do której nieograniczony dostęp ma bliżej nieokreślona liczba ludzi. Przykładowo, miejscem publicznym są: ulica, plac, park, sklep czy obiekt użyteczności publicznej (dworzec, urząd). Wskazuje się ponadto w literaturze, że miejscem publicznym jest również takie, do którego można wejść za okazaniem biletu czy karty wstępu − np. teatr, kino, stadion sportowy. Trybunał Konstytucyjny wskazał też, w przywołanym już wyroku o sygn. SK 70/13, że miejsce publiczne to „miejsce dostępne dla nieograniczonego kręgu podmiotów, chociażby w chwili zachowania sprawcy nikt poza nim samym tam się nie znajdował” (wyrok TK z dnia 21 września 2015 r., sygn. K 28/13).
Zakaz spożywania alkoholu w miejscach publicznych
Ważne
Przepisem prawnym, który zabrania spożywania alkoholu w miejscach publicznych jest art. 14 ust. 2a ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Stanowi on o tym, że „zabrania się spożywania napojów alkoholowych w miejscu publicznym, z wyjątkiem miejsc przeznaczonych do ich spożycia na miejscu, w punktach sprzedaży tych napojów”. Co istotne, ten sam przepis uprawnił gminy do zniesienia wspomnianego zakazu.
Rada gminy może bowiem wprowadzić, w drodze uchwały, w określonym miejscu publicznym na terenie tej gminy, odstępstwo od zakazu spożywania napojów alkoholowych, jeżeli uzna, że nie będzie to miało negatywnego wpływu na odpowiednie kształtowanie polityki społecznej w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi i nie będzie zakłócało bezpieczeństwa oraz porządku publicznego. Może więc się zdarzyć, że w danym mieście zostanie zniesiony zakaz spożywania alkoholu na wybranych jego obszarach.
Są wyjątki
Wspomniana ustawa statuuje kilka wyjątków w zakresie zakazu spożywania alkoholu w miejscach publicznych. Sprzedaż, podawanie i spożywanie napojów zawierających więcej niż 4,5% alkoholu może się odbywać na imprezach na otwartym powietrzu oraz na stadionach i innych obiektach sportowych, ale tylko za zezwoleniem i tylko w miejscach do tego wyznaczonych. Alkohol można sprzedawać i spożywać także w portach lotniczych, w samolotach i na statkach morskich. Alkohol może również być sprzedawany i spożywany w pociągowych wagonach restauracyjnych, z tym że tutaj następuje pewne rozróżnienie. W wagonach restauracyjnych w pociągach komunikacji krajowej dopuszcza się sprzedaż, podawanie i spożywanie napojów alkoholowych o zawartości do 4,5% alkoholu oraz piwa. W pociągach komunikacji międzynarodowej zawartość procentowa spożywanego alkoholu może być wyższa niż 4,5 % , jednak spożycie alkoholu musi odbywać się przy stolikach wagonu restauracyjnego, natomiast w przypadku napojów alkoholowych o zawartości powyżej 18% alkoholu – spożycie ich jest możliwe tylko do posiłków.
Jakie kary za spożywanie alkoholu w miejscu publicznym?
Jeśli chodzi o karę za spożywanie alkoholu w miejscu publicznym, to za to wykroczenie grozi kara grzywny - mowa o tym w art. 431 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Co ciekawe, kara grzywny grozi także za spożywanie alkoholu przyniesionego przez siebie lub inną osobę w miejscu, które jest wyznaczone do podawania i sprzedaży alkoholu. Warto również podkreślić, że już samo usiłowanie spożycia alkoholu w miejscu publicznym podlega karze grzywny.
Grzywna może być nałożona w formie mandatu karnego. Odmowa jego przyjęcia albo nieopłacenie go w wyznaczonym terminie, skutkuje skierowaniem sprawy do sądu. Organ, którego funkcjonariusz nałożył grzywnę, występuje wówczas do sądu z wnioskiem o ukaranie. We wniosku tym musi on zaznaczyć, że obwiniony odmówił przyjęcia mandatu albo nie uiścił grzywny nałożonej mandatem, a w miarę możności powinien podać także przyczyny tej odmowy. Wysokość mandatu za spożywanie alkoholu w miejscu publicznym wynosi aktualnie 100 zł i wynika z Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń.
Co z piwem bezalkoholowym?
Na koniec warto może zaznaczyć, że spożywanie piwa bezalkoholowego w miejscach publicznych nie jest zabronione. Narażamy się jedynie na rozmowę z funkcjonariuszami Straży Miejskiej, którzy pewnie podejdą do nas gdy zobaczą butelkę piwa, ale po weryfikacji etykiety produktu, że jest to wyrób bezalkoholowy, zapewne po prostu sobie pójdą.
Zakaz spożywania alkoholu w miejscach publicznych nie ma na celu dokuczenia ludziom, ale służy wspieraniu przedsięwzięć mających na celu przeciwdziałanie powstawaniu następstw nadużywania alkoholu oraz zmianę obyczajów w zakresie spożywania alkoholu. Jest to krzewienie trzeźwości i abstynencji oraz oddziaływanie na osoby nadużywające alkoholu, których niestety jest w Polsce coraz więcej.