Czy mimo braku w kodeksie spółek handlowych odpowiednich przepisów istnieje możliwość zaskarżenia uchwał rady nadzorczej lub zarządu spółki kapitałowej?
Rzeczywiście kodeks spółek handlowych (k.s.h.) nie zawiera przepisów bezpośrednio regulujących zasady i przesłanki zaskarżania uchwał podejmowanych przez rady nadzorcze lub zarządy spółek handlowych. Jednak w orzecznictwie i wśród przedstawicieli doktryny utrwalił się pogląd dopuszczający zaskarżania takich uchwał. Niestety, brak było spójności co do sposobu, w jaki należy zaskarżać te uchwały.
W orzeczeniu z 2009 roku (II CSK 419/08) Sąd Najwyższy (SN) opowiedział się za dopuszczalnością zaskarżania uchwał rady nadzorczej przez stosowanie w drodze analogii przepisów regulujących w k.s.h. zaskarżanie uchwał podejmowanych przez zgromadzenie wspólników. Jednak w orzeczeniu zapadłym w 2010 roku (II CSK 449/09), SN – działając w innym składzie orzekającym – nie zgodził się ze wspomnianym orzeczeniem z 2009 roku. W orzeczeniu z 2010 roku SN odrzucił możliwość stosowania przez analogię przepisów o zaskarżaniu uchwał zgromadzenia wspólników/walnego zgromadzenia akcjonariuszy i opowiedział się za dopuszczalnością wzruszania uchwał rady nadzorczej w drodze powództwa o ustalenie, przewidzianego w art. 189 kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.). SN wskazał na art. 2 k.s.h., który do spraw nieuregulowanych w art. 1 k.s.h., w tym do spraw z zakresu funkcjonowania spółek, odsyła do przepisów kodeksu cywilnego (k.c.). Sąd zaznaczył, że funkcjonowanie spółki obejmuje działania jej organów, w tym podejmowane przez nie uchwały. Zdaniem SN istnieje zatem podstawa do oceny uchwał rad nadzorczych (a także uchwał zarządu) z perspektywy przepisów art. 58 par. 1 i 2 k.c. Z kolei posłużenie się przepisami art. 58 k.c. wymaga skorzystania z powództwa przewidzianego w art. 189 k.p.c.
Tezy wyrażone w orzeczeniu SN z 2010 roku zostały pozytywnie ocenione przez przedstawicieli doktryny i praktyków. Pozostaje mieć nadzieję, że tezy te znajdą poparcie w kolejnych orzeczeniach SN i sądów niższych instancji.