Regulamin uchwalany na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach musi formułować jedynie takie postanowienia, które mieszczą się w granicach delegacji ustawowej i nie mogą wykraczać poza treść art. 4 ust. 2.
TEZA
Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika bowiem, że ustawodawca zawarł w nim wyczerpujące wyliczenie kwestii, które powinny być unormowane w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Określony w tym przepisie katalog spraw przekazanych do uregulowania gminie ma charakter zamknięty i musi być traktowany ściśle, co wynika z obowiązującego w prawie administracyjnym zakazu domniemania kompetencji i zakazu dokonywania wykładni rozszerzającej przepisów kompetencyjnych. Już z samego literalnego brzmienia art. 4 ust. 2 wynika, że rada gminy nie ma ustawowego umocowania do ustalania wymagań w zakresie utrzymania czystości i porządku w miejscach publicznych, rozumianych jako inna kategoria niż nieruchomość.
STAN FAKTYCZNY
Rada miejska podjęła uchwałę w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Jako podstawę prawną podjętego aktu wskazano: przepis art. 4 ust. 2 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminie oraz art. 18 ust. 2 pkt 15 i art. 40 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Uchwała ta zaskarżona została przez wojewodę, który w skardze do wojewódzkiego sądu administracyjnego zakwestionował ją m.in. w zakresie tytułu rozdziału drugiego we fragmencie: „i w miejscach publicznych”. W uzasadnieniu organ podkreślił, że zgodnie z Konstytucją RP organy władzy publicznej działają w granicach i na podstawie prawa (art. 7). Oznacza to, że każde działanie organu władzy, w tym także tworzenie przez radę gminy aktu prawa miejscowego, podejmowane na podstawie wyraźnego upoważnienia ustawowego. Odstąpienie od tej zasady, zdaniem organu, narusza związek formalny i materialny pomiędzy aktem wykonawczym a ustawą, co z reguły stanowi istotne naruszenie prawa.
Z UZASADNIENIA
WSA podzielił w całości argumentację skargi złożonej przez wojewodę. Odrzucił jako nieuzasadnione twierdzenie rady, że na podstawie art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. b) ustawy była ona uprawniona do określania wymagań w zakresie utrzymania czystości i porządku w miejscach publicznych. Stwierdził, że przepis ten chociaż odnosi się do nieruchomości, których części służą do użytku publicznego, nie uprawnia rady do ustalenia warunków utrzymania czystości i porządku dla innej kategorii prawnej niż nieruchomości. Kompetencji dla określenia wymagań w zakresie utrzymania czystości i porządku w miejscach publicznych nie można wywieść również z pozostałych przepisów ustawy. Artykuł 4 ust. 2 pkt 3 przyznaje bowiem radzie kompetencje do określenia zasad częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych z terenów przeznaczonych do użytku publicznego, zaś art. 4 ust. 2 pkt 6 uprawnia do określenia obowiązków osób utrzymujących zwierzęta domowe, również w celu ochrony przed zanieczyszczeniem terenów przeznaczonych do wspólnego użytku. W przepisach tych nie przyznano radzie uprawnienia do określania wymagań utrzymania porządku w miejscach publicznych.
Wyrok WSA we Wrocławiu z 10 czerwca 2009 r., sygn. akt II SA/Wr 545/08