Regulaminy utrzymania porządku i czystości w gminach mogą być podstawą do nakładania mandatów karnych, nawet jeśli ustawowe upoważnienie dla gminy ma charakter blankietowy.
ORZECZENIE
Trybunał Konstytucyjny udzielił wczoraj odpowiedzi na pytanie Sądu Rejonowego w Płocku. Regulamin utrzymania porządku i czystości w tej gminie przewidywał, że właściciel psa, zamieszkały na terenie miasta, zobowiązany jest dokonać jego rejestracji w urzędzie miasta oraz trwale go oznakować, poprzez wszczepienie mu pod skórę elektronicznego mikroczipa.
– Mieszkańcy miasta buntowali się przeciwko karom nakładanym na nich przez straż miejską za brak czipów i książeczek szczepień zwierząt – wyjaśniał sędzia wydziału grodzkiego Dariusz Kondzielski.
– Sąd rejonowy wobec fali spraw, jakie napłynęły w związku z niepłaceniem mandatów za naruszenie regulaminu, skierował pytanie do Trybunału Konstytucyjnego. Sędziowie z Płocka mieli wątpliwości, czy uchwała rady miasta może nakładać obowiązki na obywateli pod groźbą grzywny (20–500 zł).
Trybunał nie przychylił się do tych wątpliwości. Sędzia sprawozdawca Marian Grzybowski podkreślił, że upoważnienie do wydawania aktu prawa miejscowego może mieć szerszy zakres niż rozporządzenie i nie musi spełniać wymogu szczegółowości.
– Konstytucyjna zasada określoności czynu zabronionego nie wyklucza powierzenia przez ustawę organom stanowiącym samorządu terytorialnego ogólnej kompetencji do stanowienia regulacji prawnych, mających na celu przeciwdziałanie zagrożenia życia, zdrowia lub spokoju publicznego, pod warunkiem że regulacje te są zgodne z zasadą proporcjonalności, jeśli nie jest możliwe zapobieżenie zagrożeniom na drodze ustawowej – tłumaczył sentencję wyroku sędzia Marian Grzybowski.
Zdaniem Trybunału opis czynu zabronionego, rodzaj oraz wysokość kary muszą być określone bezpośrednio w ustawie. Akty podustawowe mogą elementy te jedynie doprecyzować. Z ustnych motywów orzeczenia wynika, że przepisy blankietowe o charakterze represyjno-dyscyplinującym są dopuszczalne. Muszą spełniać jednak trzy warunki, aby były zgodne z konstytucją; Stosowanie przepisów blankietowych możliwe jest:
● w przypadku występowania zagrożeń karami o niewielkim stopniu dolegliwości,
● przez odesłanie do przepisów ustanowionych przez organy wybierane bezpośrednio,
● ustawa powinna w sposób jednoznaczny wyrazić wolę penalizacji zachowań zakazanych przez przepisy podustawowe wydane na jej podstawie.
Sygn. akt P 65/07