SENTENCJA -Trybunał zauważa, że przepis art. 251 kodeksu postępowania karnego zobowiązuje sąd do uprzedniego rozważenia zastosowania środków zapobiegawczych, mniej surowych niż pozbawienie wolności, a w przypadku, gdy opowiada się on za zastosowaniem tego ostatniego środka, do wyjaśnienia przyczyn uzasadniających aresztowanie. SYGN. AKT 38797/03 Ambruszkiewicz/Polska
Skarżący został umieszczony w areszcie tymczasowym na dwa miesiące i siedem dni. Jak wynika z orzecznictwa, wolność osobista powinna być zasadą, natomiast jej pozbawienie przed skazaniem należy uznać za ścisły wyjątek. Trybunał przypomniał również, że pojęcia: zgodność z prawem i w trybie ustalonym przez prawo, które figurują w treści art. 5 par. 1 odnoszą się co do zasady do ustawodawstwa krajowego i dotyczą zarówno obowiązku przestrzegania norm wskazanych w przepisach, jak i procedur.
Sąd powinien był wykazać się wyjątkową ostrożnością w nakładaniu środka polegającego na pozbawieniu wolności w stosunku do skarżącego, aby nie dopuścić do zaistnienia podejrzenia co do braku własnej bezstronności.
Trybunał podkreśla, że jednym z istotnych elementów prawidłowości zatrzymania w rozumieniu art. 5 par. 1 konwencji jest brak arbitralności. Pozbawienie wolności osobistej jest samo w sobie środkiem o takiej wadze, że jego użycie jest uprawnione tylko wtedy, gdy inne, mniej surowe środki, były brane pod uwagę i zostały przez sąd uznane za niewystarczające dla ochrony interesu prywatnego czy publicznego. Nie wystarczy zatem, aby pozbawienie wolności było zgodne z prawem krajowym, ale dodatkowo powinno być uznane za konieczne w konkretnym przypadku.
W sprawie dotyczącej skarżącego, władze nie wzięły pod uwagę możliwości zastosowania mniej dotkliwych środków zapobiegawczych, przewidywanych prawem wewnętrznym, mimo że adwokat skarżącego kilkakrotnie wnosił o ich zastosowanie. Zatem, na podstawie przepisu art. 382 kodeksu postępowania karnego, sędzia miał możliwość zarządzić doprowadzenie skarżącego na rozprawę przez policję.
Poza tym, na mocy art. 266 kodeksu postępowania karnego, mógł również zobowiązać skarżącego do złożenia poręczenia majątkowego, a w braku takiej możliwości, do wskazania osoby trzeciej, która mogłaby służyć jako poręczyciel.
W końcu, na podstawie art. 275 kodeksu postępowania karnego, sędzia mógł również umieścić skarżącego pod dozorem policyjnym. Trybunał uznał, że tymczasowe aresztowanie skarżącego nie może być uznane za prawidłowe w świetle art. 5 par. 1 konwencji. W związku z tym, art. 5 par. 1 konwencji został naruszony.