Artykuł 94 Kodeksu Pracy wskazuje obowiązki, które w szczególności ciążą na pracodawcy. Nie jest to wyliczenie wyczerpujące, ustawodawca wymienił bowiem jedynie te, które uznał za najważniejsze. Wyliczenie wszystkich nie jest w ogóle możliwe. Wskazane w przepisie obciążają pracodawcę bez względu na podstawę nawiązania stosunku pracy z pracownikiem i bez względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy.
Media

Pracodawca jest obowiązany w szczególności:

1. zaznajamiać pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz ich podstawowymi uprawnieniami
2. organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji, wysokiej wydajności i należytej jakości pracy
3. organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie
4. przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy
5. zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy



6. terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie
7. ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych
8. stwarzać pracownikom podejmującym zatrudnienie po ukończeniu szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe lub szkoły wyższej warunki sprzyjające przystosowaniu się do należytego wykonywania pracy
9. zaspokajać w miarę posiadanych środków socjalne potrzeby pracowników
10. stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich pracy
11. prowadzić i przechowywać w postaci papierowej lub elektronicznej dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników (dokumentacja pracownicza)
12. przechowywać dokumentację pracowniczą w sposób gwarantujący zachowanie jej poufności, integralności, kompletności oraz dostępności, w warunkach niegrożących uszkodzeniem lub zniszczeniem przez okres zatrudnienia, a także przez okres 10 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym stosunek pracy uległ rozwiązaniu lub wygasł, chyba że odrębne przepisy przewidują dłuższy okres przechowywania dokumentacji pracowniczej
13. wpływać na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego






Wymienione powyżej obowiązki pracodawcy można przypisać do trzech ogólnych obowiązków:

1. obowiązku zatrudniania pracownika i należytego współdziałania przy wykonywaniu zobowiązania przez pracownika
2. obowiązku spełnienia świadczenia wzajemnego, czyli zapłaty wynagrodzenia
3. obowiązku przejawiania troski o interesy pracownika

Na pracodawcy ciąży obowiązek terminowego i prawidłowego wypłacania pracownikowi wynagrodzenia. Odpłatność pracy wykonywanej w ramach stosunku pracy jest podstawową zasadą prawa pracy, od której nie ma żadnych wyjątków.

W katalogu obowiązków zamieszczonym w artykule 94 Kodeksu Pracy nie został wymieniony obowiązek poszanowania godności i innych dóbr osobistych pracownika, będący podstawową zasadą prawa pracy. Obowiązek szanowania godności i innych dóbr osobistych człowieka jest obowiązkiem powszechnym, ciążącym na każdym, a pracodawca powinien tylko zwracać na ten obowiązek szczególną uwagę. Pominięcie obowiązku poszanowania godności i innych dóbr osobistych pracownika w katalogu obowiązków pracodawcy w stosunku pracy jest więc uzasadnione.

Pracodawca ma także obowiązek przejawiać troskę o interesy pracownika. W katalogu podstawowych obowiązków pracowniczych taki obowiązek nie został wyraźnie sformułowany, ale zostały wymienione dwa obowiązki pracodawcy, które są wyrazem jego istnienia. Są to obowiązki ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz zaspokajania w miarę posiadanych środków socjalnych potrzeb pracowników. Te obowiązki zostały wymienione też wśród podstawowych zasad prawa pracy. Jednocześnie jednak są to obowiązki najmniej konkretne. Obowiązek zaspokajania socjalnych potrzeb pracowników jest w ogóle obowiązkiem warunkowym. Pracodawca ma bowiem zaspokajać potrzeby socjalne pracowników w miarę posiadanych możliwości.

Pracodawca jest także obowiązany zaznajomić pracownika z regulaminem, przepisami i zasadami bhp, co powinno być potwierdzone na piśmie oraz poinformować go o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą i zasadach ochrony przed zagrożeniami. Pracodawca jest obowiązany do pisemnego informowania pracownika o obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę, wymiarze przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego, obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę oraz układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty.

Adwokat Anna Krenc, Kancelaria Adwokacka Anna Krenc