"W Kongresie wezmą udział sędziowie wszystkich szczebli sądownictwa. Cieszy nas bardzo, że środowisko tak licznie odpowiedziało na inicjatywę Kongresu. Nie chodzi nam o towarzyskie spotkanie, tylko o wypracowanie ważnych merytorycznych zagadnień, które trapią środowisko" - powiedział PAP rzecznik prasowy Krajowej Rady Sądownictwa sędzia Waldemar Żurek.
Obrady, które będą odbywały się w salach Pałacu Kultury i Nauki, mają rozpocząć się o godz. 9.30. Około godz. 17 Kongres ma przyjąć uchwały i zakończyć obrady.
Uchwałę o zwołaniu Kongresu KRS podjęła w końcu lipca. "W środowisku sędziowskim zgłaszane są postulaty przeprowadzenia powszechnej debaty na temat obecnej sytuacji sądownictwa w Polsce, zagrożeń niezależności sądów i niezawisłości sędziów" - zaznaczono w tej uchwale.
Dlatego KRS wspólnie z czterema stowarzyszeniami sędziowskimi - Stowarzyszeniem Sędziów Polskich "Iustitia", Stowarzyszeniem Sędziów "Themis", Stowarzyszeniem Sędziów Rodzinnych w Polsce oraz Stowarzyszeniem Sędziów Rodzinnych "Pro Familia" - zdecydowała o zwołaniu Kongresu na 3 września. Jednocześnie w uchwale zaapelowano "do wszystkich sędziów o uczestnictwo w Kongresie".
Głównymi tematami kongresu - jak poinformowano - mają być m.in.: ocena sytuacji związanej z działaniami władzy ustawodawczej i wykonawczej wobec Trybunału Konstytucyjnego; ocena odmowy powołania przez prezydenta kandydatów na stanowiska sędziowskie; nadzór ministra sprawiedliwości nad sądami w świetle przepisów nowego Prawa o prokuraturze; niezależność sądów i niezawisłość sędziów w świetle planowanych zmian w regulacjach dotyczących sądów i KRS.
"Jest szereg spraw do omówienia, ale najważniejszy jest spór o TK. To jest kwestia fundamentalna, bo jeśli nie będzie realnej kontroli zgodności ustaw z konstytucją, to będziemy mieli ustawy niezgodne z konstytucją, które zaczną funkcjonować jako prawo" - przyznał sędzia Żurek.
Na Kongres zaproszeni zostali m.in.: prezydent Andrzej Duda, premier Beata Szydło, marszałkowie Sejmu i Senatu oraz szefowie wszystkich klubów parlamentarnych. Udział mają wziąć także m.in. przewodnicząca Europejskiej Sieci Rad Sądowniczych (ENCJ) Nuria Diaz Abad, przewodniczący Rady Konsultacyjnej Sędziów Europejskich (CCJE) Nils Engstad, prezes Polsko-Niemieckiego Stowarzyszenia Sędziów Thomas Guddat i sędzia Trybunału Sprawiedliwości UE w Luksemburgu Marek Safjan.
Sędzia Żurek poinformował również, że w piątek po południu - jeszcze przed rozpoczęciem Kongresu - z prezydium KRS ma spotkać się prezydent Andrzej Duda. Rada jeszcze w początkach lipca przekazała do Kancelarii Prezydenta stanowisko z prośbą o spotkanie w związku z pilną potrzebą wyjaśnienia zasad współdziałania w procedurze nominacyjnej sędziów.
Przed dwoma miesiącami KRS otrzymała postanowienie prezydenta Andrzeja Dudy o odmowie powołania 10 kandydatów wskazanych przez Radę do pełnienia urzędu sędziego. Postanowienie prezydenta nie zawiera uzasadnienia - informowała wówczas KRS. "Zaistniała sytuacja pozbawiła Radę możliwości poznania przyczyn odmowy powołania sędziów przez prezydenta" - oceniała wówczas KRS.
Szef biura prasowego Kancelarii Prezydenta Marek Magierowski wskazywał wtedy, że prezydent może, ale nie musi powoływać sędziów wskazanych przez KRS. To jest prerogatywa osobista prezydenta - mówił.
Natomiast stowarzyszenia sędziowskie we wspólnym oświadczeniu przekazanym PAP oceniały, że "arbitralna decyzja prezydenta o odmowie powołania sędziów powoduje, że proces nominacji sędziowskich staje się mniej transparentny i bardziej podatny na wpływy polityczne".
Wcześniej Kongresy Sędziów Polskich odbyły się dwukrotnie. Do pierwszego doszło w 1999 r., zaś drugi odbył się w 2008 r. "Ale sobotni Kongres będzie pierwszym tak dużym, tak szybko zorganizowanym i z tak liczną reprezentacją sędziów. Nigdy nie było tak dużego zainteresowania sędziów, zwłaszcza w okresie wakacyjnym" - ocenił Żurek.