Uproszczenie procedury wykreślania z urzędu przedsiębiorców z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), zmniejszenie danych wymaganych we wniosku i umożliwienie rezygnacji z wpisu w rejestrze przed rozpoczęciem działalności gospodarczej - to wybrane zmiany, które wynikają z najnowszej nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Uproszczenie procedury wykreślania z urzędu przedsiębiorców z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), zmniejszenie danych wymaganych we wniosku i umożliwienie rezygnacji z wpisu w rejestrze przed rozpoczęciem działalności gospodarczej - to wybrane zmiany, które wynikają z najnowszej ustawy z 25 września 2015 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1893). Zmian jest więcej, bo wprowadzono obowiązek podawania adresu, do którego przedsiębiorca ma tytuł prawny, pod rygorem wykreślenia. Uproszczono dokonywanie sprostowań wpisów - organy gmin, urzędów skarbowych czy GUS będą miały możliwość dokonywania zmian błędnie podanych informacji. Znacznie skróci to czas oczekiwania na wprowadzenie do wpisu prawidłowych danych.
Są to zatem głównie zmiany drobne, ale ich wprowadzeniu przyświecają wspólne cele. Cel pierwszy to uporządkowanie CEIDG, tak aby zawierała rzeczywiste i aktualne informacje. Drugi główny cel to zachęcenie przedsiębiorców do samodzielnego dokonywania wpisów oraz zmian drogą elektroniczną.
Nowela jest pokłosiem analizy trzyletniego funkcjonowania CEIDG (która została wprowadzona 1 lipca 2011 r.). Zamierzeniem było stworzenie jednolitego, ogólnopolskiego rejestru firm prowadzonych przez osoby fizyczne z rozbudowaną funkcją informacyjną w wirtualnej przestrzeni. Proces rejestracji działalności gospodarczej miał być całkowicie zelektronizowany i oparty na rejestracji samodzielnej, dokonywanej online. Zakładano, że docelowo przedsiębiorca nie będzie składał żadnych dokumentów papierowych, a wypełniał jedynie odpowiedni formularz na stronie internetowej.
Okazało się jednak, że system ten nie spełnił przewidywanych oczekiwań, gdyż obecnie zaledwie ok. 3 proc. przedsiębiorców dokonuje wpisów do CEIDG online. Pozostała część dokonuje rejestracji i jej zmian drogą papierową za pośrednictwem organów gmin. Niestety również ten sam odsetek przedsiębiorców dokonuje drogą elektroniczną kolejnych czynności we wpisie, takich jak zmiana danych, wpisanie informacji o zawieszeniu bądź wznowieniu itp. Pozostałe 97 proc. wybrało formę papierową składania wniosków o wpis i rejestrację działalności gospodarczej za pośrednictwem organów gminy, które dopiero później przekształcają wnioski do formy elektronicznej. Przedsiębiorcy, mimo funkcjonowania podpisu elektronicznego oraz bezpłatnego profilu zaufanego umożliwiającego całkowitą swobodę w decydowaniu o aktualizacji danych we wpisie, nie korzystają z tej możliwości.
To z kolei spowodowało, że system z założenia w pełni oparty na rejestracji online stał się systemem bazującym na tradycyjnej współpracy przedsiębiorca-gmina, której towarzyszy papierowy obieg dokumentów. Związana jest z tym z kolei duża liczba błędów popełnianych przy przekształcaniu wniosków papierowych na formę dokumentu elektronicznego, a w konsekwencji większa liczba postępowań administracyjnych o sprostowanie wpisów. Wszystkie te postępowania prowadzone są przez Ministerstwo Gospodarki, przez co znacznie wydłużony został termin rozpatrzenia piętrzących się spraw. Od początku funkcjonowania CEIDG do 30 czerwca 2014 r. wpłynęło do ministra gospodarki łącznie ponad 210 tys. wniosków wymagających wydania decyzji o wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru bądź postanowienia o sprostowaniu jego wpisu!
Zmiany w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej wejdą w życie w terminie 6 miesięcy od ogłoszenia, czyli 19 maja 2016 r.
Krzysztof Chyba, radca prawny
Leszek Jaworski, prawnik