Polityka fiskalna państwa, koncentrująca się na maksymalizacji wpływów budżetowych nie oszczędza także posiadaczy odbiorników radiofonicznych oraz telewizyjnych. Poza świadczeniami na rzecz dostawców usług multimedialnych każdy, kto posiada radio czy telewizor obowiązany jest do uiszczania tzw. opłat abonamentowych. Warto jednak wiedzieć, kto i kiedy będzie z powyższych świadczeń zwolniony.

Opłata abonamentowa środkiem służącym realizacji misji publicznej

Nie ulega wątpliwości, że użytkownicy odbiorników radiofonicznych oraz telewizyjnych w obowiązku wnoszenia opłat abonamentowych upatrują kolejny przejaw fiskalizmu państwa. Niemniej jednak, zgodnie z obowiązującym prawem, opłaty abonamentowe pobiera się w celu umożliwienia realizacji - przez jednostki publicznej radiofonii i telewizji - misji publicznej, polegającej na oferowaniu całemu społeczeństwu i poszczególnym jego częściom zróżnicowanych programów i innych usług w zakresie informacji, publicystyki, kultury, rozrywki, edukacji i sportu, cechujących się pluralizmem, bezstronnością, wyważeniem i niezależnością oraz innowacyjnością, wysoką jakością i integralnością przekazu.

Za co pobiera się opłaty abonamentowe?

Opłaty abonamentowe pobiera się za używanie odbiorników radiofonicznych oraz telewizyjnych, za które uważa się urządzenia techniczne dostosowane do odbioru programu. Co ważne, domniemywa się, że osoba, która posiada odbiornik radiofoniczny lub telewizyjny, w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór programu, tego odbiornika używa, co w praktyce tworzy szeroki krąg podmiotów zobowiązanych do wnoszenia wyżej wskazanych opłat. Co istotne, opłatę abonamentową uiszcza się – co do zasady - za każdy odbiornik radiofoniczny i telewizyjny. Jednakże niezależnie od liczby odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych używanych przez:

  • osoby fizyczne w tym samym gospodarstwie domowym lub w samochodzie stanowiącym ich własność,
  • podmioty lecznicze niebędące przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, sanatoria, żłobki, publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne systemu oświaty, publiczne i niepubliczne uczelnie, a także domy pomocy społecznej - w tym samym budynku, zespole budynków lub w samochodach będących w używaniu tych instytucji uiszcza się tylko jedną opłatę abonamentową.

Opłata abonamentowa a obowiązek rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych

Obowiązek wnoszenia opłat abonamentowych został w ustawie z 2005 r. o opłatach abonamentowych powiązany z obowiązkiem rejestracji odbiorników i ta konstrukcja umożliwia określenie kręgu podmiotów zobowiązanych. Powyższa ustawa jest adresowana do wszystkich podmiotów, które posiadają i używają odbiorniki telewizyjne lub radiofoniczne, a obowiązek rejestracji odbiorników, który ma umożliwić zidentyfikowanie zobowiązanych do wnoszenia opłaty abonamentowej, tak samo jak sama opłata, ma charakter powszechny i dotyczy wszystkich obywateli (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2013 r., II GSK 92/12).

Kto jest zwolniony z obowiązku zapłaty tzw. abonamentu RTV?

Ustawa o opłatach abonamentowych wskazuje w sposób wyczerpujący, kto i kiedy podlega zwolnieniu z obowiązku wnoszenia opłat abonamentowych. Ponieważ katalog stworzony przez ustawodawcę jest niezwykle obszerny, my wskażemy jedynie najważniejsze przesłanki warunkujące uchylenie obowiązki zapłaty abonamentu. I tak też zwalnia się od opłat abonamentowych m.in.:

  • osoby, co do których orzeczono o zaliczeniu do I grupy inwalidów lub całkowitej niezdolności do pracy lub znacznym stopniu niepełnosprawności, lub trwałej bądź okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym;
  • osoby, które ukończyły 75 lat;
  • osoby niesłyszące, u których stwierdzono całkowitą głuchotę lub obustronne upośledzenie słuchu (mierzone na częstotliwości 2000 Hz o natężeniu od 80 dB);
  • osoby niewidome, których ostrość wzroku nie przekracza 15%;
  • osoby, które ukończyły 60 lat oraz mają ustalone prawo do emerytury, której wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego;
  • osoby bezrobotne.

Masz zaległości w opłatach abonamentowych? Wnioskuj o ich umorzenie!

Prawo dopuszcza umorzenie lub rozłożenie na raty zaległości w płatności opłat abonamentowych. W wyjątkowych sytuacjach, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy społeczne lub przypadki losowe, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji może umorzyć lub rozłożyć na raty zaległości w płatności opłat abonamentowych czy odsetki za zwłokę w ich uiszczaniu. Wniosek o umorzenie lub rozłożenie na raty należności wymienionych wyżej podmiot zobowiązany do uiszczania opłat abonamentowych (a więc posiadacz odbiorników radiofonicznych oraz telewizyjnych) składa do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Wniosek taki powinien zawierać:

  • Datę i miejsce sporządzenia;
  • Dane osoby wnoszącej o umorzenie lub rozłożenie na raty opłaty abonamentowej;
  • Dane podmiotu, do którego wniosek jest wnoszony ;
  • Określenie rodzaju pisma (wniosek o umorzenie / rozłożenie na raty);
  • Uzasadnienie;
  • Załączniki.

Wniosek o umorzenie opłaty abonamentu radiowo - telewizyjnego [wzór dokumentu]

Podstawa prawna:

Art. 2, art. 4, art. 10 ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (T.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 1204)
Art. 21 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2011 r. Nr 43, poz. 226, z późn. zm.)

Natalia Szok, aplikant radcowski, redaktor SerwisPrawa.pl