Z danych opublikowanych na stronie internetowej Służby Więziennej wynika, że po wejściu w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 23 lutego 2010 r., liczba skazanych zatrudnionych odpłatnie zdecydowanie się zmniejszyła. RPO skierowała w tej sprawie wystąpienie do ministra sprawiedliwości.

W ocenie rzecznika praw obywatelskich prof. Ireny Lipowicz obecna sytuacja jest konsekwencją zmiany przepisów kodeksu karnego wykonawczego. Zgodnie z art. 123 par. 2 k.k.w. wynagrodzenie przysługujące skazanemu zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy ustala się w sposób zapewniający osiągnięcie kwoty co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przy przepracowaniu pełnego miesięcznego wymiaru czasu pracy lub wykonaniu pełnej miesięcznej normy pracy. W wypadku przepracowania niepełnej miesięcznej normy czasu pracy lub niewykonania pełnej miesięcznej normy pracy wynagrodzenie wypłaca się proporcjonalnie do ilości czasu pracy lub wykonanej normy pracy. W razie zatrudnienia skazanego w niepełnym wymiarze czasu pracy najniższe wynagrodzenie ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin zatrudnienia, biorąc za podstawę kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Zdaniem RPO to właśnie to unormowanie spowodowało drastyczny spadek liczby osadzonych zatrudnionych odpłatnie przez kontrahentów zewnętrznych. Potwierdzają to też statystyki. W 2008 r. pracowało odpłatnie 21083 skazanych, a już w 2014 r. jedynie 10028.

Na niewiele się zdało wprowadzenie dodatkowych instrumentów zachęcających poszczególne podmioty do zatrudnienia więźniów.

W ocenie RPO ustawodawca, wykonując obowiązek dostosowania systemu prawa do treści wspomnianego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, mógł rozważyć również inne rozwiązania prawne niż przyjęcie, że skazany nie może otrzymać pensji niższej, niż minimalne wynagrodzenie.

W związku z powyższym rzecznik praw obywatelskich zwrócił się do ministra sprawiedliwości o rozważenie możliwości podjęcia inicjatywy legislacyjnej, mającej na celu doprowadzenie do zwiększenia poziomu odpłatnego zatrudniania skazanych.

PS/źródło: RPO