Powiadomienia w przypadku unieważnienia z urzędu dowodu osobistego już są wysyłane do obywateli – informuje resort spraw wewnętrznych i administracji w odpowiedzi na wystąpienie RPO. Dodaje jednak, że robi to automat, w drodze e-mailowej lub SMS-em.
Chodzi o sprawę mężczyzny, który dowiedział się na lotnisku, gdy wyjeżdżał na zagraniczne wakacje, że jego dowód osobisty został unieważniony z urzędu. Okazało się, że w 2015 r., w trakcie migracji danych do nowo powstającego wówczas Systemu Rejestrów Państwowych, doszło do błędu i do nowej bazy danych nie przeniesiono nazwiska rodowego mężczyzny. Nieprawidłowość wyszła na jaw przy zawarciu przez niego związku małżeńskiego i dane w rejestrze PESEL zostały zmienione. Problem w tym, że informacja o nazwisku rodowym znajduje się na dokumencie tożsamości, zatem musiał on zostać unieważniony z urzędu po upływie 120 dni od daty „dopisania” do rejestru brakujących informacji (pisaliśmy o tym w tekście „Obowiązkowa informacja o unieważnionym dowodzie”, DGP nr 241/2022).
W sprawie interweniował rzecznik praw obywatelskich. Wskazywał, że potrzebne są nowelizacja przepisów i wprowadzenie obowiązku poinformowania obywatela o unieważnieniu dokumentu. Jednak zdaniem eksperta, z którym wówczas rozmawialiśmy, taki obowiązek już obowiązuje na mocy ustawy z 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1191).
Potwierdza to odpowiedź MSWiA. Jednak, jak wskazał wiceminister Bartosz Grodecki, odbywa się automatycznie, bez angażowania urzędnika – za pomocą rejestru danych kontaktowych (RDK) osób fizycznych. Na podstawie ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2070, z 2022 r. poz. 1087) jest on prowadzony przez ministra cyfryzacji. Tam też gromadzone są dane mające ułatwić kontakt z obywatelami (m.in. imię i nazwisko, PESEL, adres e-mailowy lub numer telefonu komórkowego). Połączenie Rejestru Dowodów Osobistych (RDO) z Rejestrem PESEL oraz RDK w ramach Systemu Rejestrów Państwowych umożliwia automatyczne przekazywanie informacji – w tym o unieważnieniu dowodu z urzędu, ale również w przypadku zbliżania się upływu terminu jego ważności czy możliwości odbioru nowego dokumentu. Powiadomienia wysyłane są automatycznie, w postaci SMS-a lub e-maila. Z tego względu nowelizacja przepisów, o co apelował RPO, nie jest przewidywana. ©℗
