Konflikty, które powstały na tle korzystania z nieruchomości wspólnej nie mogą uzasadniać zniesienia współwłasności. Szczególnie, gdy takie żądanie jest niezgodne ze społeczno– gospodarczym przeznaczeniem rzeczy wspólnej – uznał Sąd Okręgowy w Olsztynie.

Sprawa dotyczy dwóch współwłaścicielek działki położonej przy drodze gruntowej, która spełnia jednocześnie rolę szlaku komunikacyjnego. Działka ta stanowi także jedyną drogę dojazdową do nieruchomości jednej z nich.

Problem powstał, gdy pomiędzy współwłaścicielkami zrodził się konflikt na tle sposobu korzystania z rzeczy wspólnej.

Wtedy jedna z nich wniosła o zniesienie współwłasności przez przyznanie jej nieruchomości na wyłączną własność.

Wnioskodawczyni twierdziła, że utrzymanie współwłasności utrudnia jej korzystanie z należącego do niej budynku mieszkalnego oraz części stodoły. Ma też ograniczony dostęp do spornej nieruchomości, która często zastawiana jest samochodami.

W odpowiedzi na wniosek druga z kobiet ( tj. uczestniczka postępowania) wniosła o jego oddalenie.

Sąd Rejonowy w Giżycku przychylił się do tego pisma.

W dalszych rozważaniach wskazał, że preferowany przez ustawodawcę podział fizyczny nieruchomości przy znoszeniu współwłasności nie może być zastosowany w niniejszym stanie faktycznym z uwagi na to, iż byłoby to sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tej rzeczy wspólnej, jako spełniającej rolę ciągu komunikacyjnego.

Sąd ten doszedł również do wniosku, że nie ma podstaw do przyznania wnioskodawczyni spornej działki na wyłączną własność , w ten sposób uczestniczka zostałaby bowiem pozbawiona możliwości dojazdu do własnej nieruchomości. Powstałaby również konieczność utworzenia nowej drogi dojazdowej, co z kolei wiązałoby się ze znacznymi nakładami finansowymi.

Nie znalazł również uzasadnienia dla przyznania wnioskodawczyni przedmiotowej działki wraz z ustanowieniem służebności przejazdu i przechodu dla uczestniczki. Zwrócił bowiem uwagę, że w momencie wygaśnięcia służebności, należąca do uczestniczki nieruchomość zostałaby pozbawiona dostępu do drogi publicznej i należących do niej budynków gospodarczych.

Odwołanie od tego postanowienia złożyła wnioskodawczyni.

Sąd Okręgowy w Olsztynie uznał, że apelacja była niezasadna.

W uzasadnieniu wskazał, że sąd I instancji słusznie zauważył, iż przy rozpatrywaniu wniosku o zniesienie współwłasności należy mieć na uwadze usprawiedliwione interesy wszystkich uprawnionych, sposób korzystania przez nich z nieruchomości oraz ich sytuację majątkową i osobistą.

W pełni zgodził się też z argumentacją, że przy zastosowaniu podziału przedstawionego przez wnioskodawczynię sytuacja prawna i ekonomiczna współwłaścicieli nie zostałaby ukształtowana w sposób zbliżony do stanu sprzed zniesienia współwłasności. Negatywne konsekwencje zmian spadłyby w szczególności na uczestniczkę postępowania, która musiałaby ponieść nakłady finansowe w celu utworzenia nowej drogi dojazdowej.

SO w Olsztynie podobnie jak sąd I instancji wykluczył również przyznanie nieruchomości na własność wnioskodawczyni wraz z ustanowieniem służebności przejazdu i przechodu dla uczestniczki.

W uzasadnieniu odniósł się również do nieporozumień pomiędzy współwłaścicielkami, które miałaby uzasadniać wniosek o zniesienie współwłasności.

W tym kontekście wskazał, że konflikty powstające na tle korzystania z nieruchomości wspólnej powinny być rozwiązywane na podstawie przepisów dotyczących zakresu współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej przez współwłaścicieli tj. art. 195 - 209 k.c. I nie mogą stanowić one uzasadnienia i przyczyny zniesienia współwłasności. Tym bardziej, gdy społeczno-gospodarcze przeznaczenie nieruchomości oraz zasady współżycia społecznego się temu sprzeciwiają.

Na koniec wskazał, że żądanie zniesienia współwłasności stanowi prawo każdego ze współwłaścicieli, jednakże podlega ono również ograniczeniu przewidzianemu w art. 5 k.c. Artykuł ten w zdaniu pierwszym mówi o tym, że nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego.

Postanowienie Sadu Okręgowego w Olsztynie ( sygn. IX Ca 1023/14).

PS