Na rynku niemieckim od wielu lat przybywa młodych prawników, którzy często zmuszeni są wyłącznie do prowadzeniu spraw z urzędu lub spraw marginalnych. Z tym wiążą się również niższe dochody. Znane są przypadki, że w pełni wykształceni prawnicy, tzn. ci po aplikacji i drugim egzaminie państwowym, wykonujący już zawód adwokata, zmuszeni są do dorabiania w innych branżach lub w ogóle do podjęcia pracy w innej branży - mówi prawnicy ze Stowarzyszenia DAV Polska – Stowarzyszenia Adwokatów Niemieckich w Polsce.

Prawnik.pl: Czy kryzys znacząco wpłynął na kondycję niemieckiego rynku usług prawniczych?

Claudia Sebastiani, prezes Stowarzyszenia DAV Polska – Stowarzyszenia Adwokatów Niemieckich w Polsce, Ludwik Radzanowski i Maciej Snuszka, zastępcy prezesa DAV Polska: Tak, oczywiście również na niemieckim rynku usług prawniczych można było odczuć kryzys. Z uwagi na dobrą kondycje ekonomiczną Niemiec te skutki dzisiaj już nie są ogólnie odczuwalne.

Prawnik.pl: Czy można było zauważyć wzrost bezrobocia wśród prawników niemieckich?

CS: Nie, raczej istnieje tutaj ogólny trend dosyć wysokiego bezrobocia wśród prawników w porównaniu do polskiego rynku prawniczego. Jest on związany z dużą liczbą nowych prawników, którzy po studiach chcą podjąć pracę w branży prawniczej.

Prawnik.pl: Które segmenty rynku prawniczego w Niemczech najmocniej odczuły kryzys?

CS: Ze względu na charakter kryzysu największy jego wpływ odczuli koledzy adwokaci specjalizujący się w prawie bankowym i M & A. Dziś również ci koledzy odbili się od dna.

Prawnik.pl: Czytałam, że w Niemczech, podobnie jak w Polsce, pojawiło się w ostatnich latach bardzo wielu nowych prawników na rynku. Jak sobie dziś radzą na rynku młodzi prawnicy w porównaniu ze starszymi pokoleniami?

CS: Problem istnieje od wielu lat, bowiem od wielu lat przybywa młodych prawników, którzy często zmuszeni są wyłącznie do prowadzeniu spraw z urzędu lub spraw marginalnych. Z tym wiążą się również niższe dochody. Znane są przypadki, że w pełni wykształceni prawnicy, tzn. ci po aplikacji i drugim egzaminie państwowym, wykonujący już zawód adwokata, zmuszeni są do dorabiania w innych branżach lub w ogóle do podjęcia pracy w innej branży. Poprzez większą liczbę prawników zaostrzyły się warunki, aby zaistnieć na rynku prawniczym. Jednakże należy podkreślić, iż dobrze wykształceni prawnicy – tutaj mamy na myśli, prawników z ukończonym drugim egzaminem zawodowym (po aplikacji) z oceną bardzo dobrą lub dobrą – generalnie nie maja problemu ze znalezieniem pracy. W przypadku młodych prawników, którzy zakończyli z gorszymi ocenami sytuacja się do tej oceny diametralnie zmienia. Więc można stwierdzić, że następuje selekcja, lub jak kto woli, konkurencja jakości. Stowarzyszenie Prawników Niemieckich, Deutscher Anwaltverein (DAV) analizuje regularnie rynek usług prawniczych. Aktualnie zostało przeprowadzone badanie na temat „Rynek usług prawniczych 2030”, które zajmuje się przyszłością zawodów prawniczych i ich wykonywaniu. Wersja angielska tego badania jest dostępna pod adresem: http://anwaltverein.de/downloads/2013-06-12-Studie-engl-final.pdf?PHPSESSID=3pv0nqr6jfc5kt3tlsd8p0jqd2

Prawnik.pl: Czy pod wpływem kryzysu klienci zaczęli wywierać na prawników presję skierowaną na obniżenie stawek?

CS: Prawnicy w prawie bankowym oraz M&A zostali zmuszeni do redukcji stawek godzinowych w pierwszej fazie kryzysu. W następnych latach częściowo te redukcje poddano ponownemu przeglądowi. Cena usług prawniczych za standardowe usługi została pod wpływem kryzysu obniżona. Jednakże równocześnie rozwija się rynek usług prawniczych dotyczący wyspecjalizowanych kompleksowych produktów.
Jakie Państwa zdaniem są obecnie największe trudności i przeszkody w wykonywaniu zawodu prawnika w Niemczech?
W Niemczech istnieje ostra konkurencja prawników o klienta. Klient niemiecki oczekuje bardzo wysokiej jakości usług prawniczych, przy czym jest skłony zapłacić za nie też odpowiednie wynagrodzenie. Kluczowym elementem jest jakość usług i przekonanie klienta o powierzeniu prowadzenia swojej sprawy konkretnej kancelarii.

Prawnik.pl: Jak wygląda rynkowa sytuacja prawników ze wschodnich landów w porównaniu z prawnikami z zachodnich landów?

CS: Ogólnie słabsza kondycja ekonomiczna wschodnich państw związkowych odbija się również na rynku prawniczym. Wynagrodzenia prawników np. w Brandenburgii odbiega znacząco od stawki godzinowej w Frankfurcie nad Menem. Berlin z uwagi na funkcje stolicy jest trochę w lepszej sytuacji, jednakże nadal odstaje od rejonów ekonomicznie mocniejszych.

Rozmawiała Emilia Świętochowska