Słowo „upadłość” kojarzy się konsumentom negatywnie. Podjęciu decyzji skorzystania z ogłoszenia upadłości towarzyszy obawa przed komentarzami osób z najbliższego otoczenia, kolegów i koleżanek z pracy. Tymczasem postępowanie upadłościowe dotyczące osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej stanowi szansę na wyjście ze spirali zadłużenia, która przytłacza, która nie pozwala normalnie żyć. Obecnie, w dobie pandemii COVID -19, po ten instrument prawny sięga coraz więcej osób.
W momencie podjęcia decyzji o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości pojawia się myśl – jak do tego się zabrać, od czego zacząć, jak się przygotować. Odpowiednie przygotowanie jest o tyle istotne, że pozwoli zaoszczędzić czas i sprawnie przeprowadzić postępowanie (oczywiście jest to zależne także od innych czynników).
O czego zatem zacząć? Należy pamiętać, że upadłość ogłasza się w stosunku do osoby, która stała się niewypłacalna. Niewypłacalność, w rozumieniu przepisów ustawy Prawo upadłościowe, to stan, w którym dana osoba nie spłaca swoich długów przez okres co najmniej 3 miesięcy. Mówiąc wprost - brak jest gotówki i środków pieniężnych na koncie bankowym, pozwalających na spłatę zadłużenia. I stan ten musi być trwały. W przeciwnym wypadku sąd może uznać, iż stan niewypłacalności jest przejściowy i oddali wniosek. Dlatego zacząć należy od dokładnej analizy stanu swoich finansów, ustalenia ilości wierzycieli, wysokości wierzytelności, stanu zaległości zobowiązań. Informacje takie należy umieścić w odpowiednich rubrykach wniosku (formularz dostępny na stronie internetowej ministerstwa sprawiedliwości).
W uzasadnieniu wniosku należy opisać okoliczności w jakich doszło do powstania stanu niewypłacalności. Czy przyczyną powstania długów były okoliczności niezależne od danej osoby, czy nie przyczyniła się do ich powstania? Informacje co prawda nie będą miały wpływu na ogłoszenie upadłości, jednak są istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia postępowania upadłościowego w jego końcowej fazie, gdy sąd będzie orzekał o umorzeniu zobowiązań, ustaleniu planu spłaty czy nawet oddaleniu wniosku o umorzenie zobowiązań (ustaleniu planu spłaty).
Przygotowując wniosek o ogłoszenie upadłości należy dokładnie określić posiadany majątek: nieruchomości, ruchomości, udziały w spółkach czy inne prawa majątkowe. Wszystkie składniki majątkowe w toku postępowania zostaną przez syndyka sprzedane (zlikwidowane), a środki pieniężne uzyskane w zamian stanowić będą fundusze masy upadłości przeznaczone na spłatę wierzycieli i zaspokojenie kosztów postępowania. Należy zachować ostrożność w przypadku dokonania czynności prawnej (sprzedaży, darowizny itp.), której przedmiotem są składniki majątkowe, w okresie dwunastu miesięcy przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Dokonane w powyższy sposób czynności prawne mogą zostać uznane za bezskuteczne, co będzie skutkowało przekazaniem do masy upadłości określonego składnika majątkowego.
Kolejną bardzo istotna kwestią jest prześledzenie skutków jakie powoduje ogłoszenie upadłości w odniesieniu do majątkowych stosunków małżeńskich. Otóż z dniem ogłoszenia upadłości jednego z małżonków powstaje między nimi stan rozdzielności majątkowej, a cały majątek objęty wspólnością majątkową małżeńską wchodzi do masy upadłości. „Pokrzywdzony” w ten sposób małżonek może zgłosić roszczenie z tytułu udziału we wspólnym majątku do masy upadłości. W sytuacji, gdy małżonkowie mają rozdzielność majątkową, ogłoszeni upadłości nie wywołuje żadnych skutków. Warto o tym pamiętać przygotowując wniosek.
Informacje podane we wniosku o ogłoszenie upadłości, w szczególności posiadany majątek i liczba wierzycieli, zadecydują o tym, czy postępowanie będzie toczyło się w trybie uproszczonym czy w trybie normalnym.
Podjęcie decyzji o złożeniu do sądu wniosku o ogłoszenie upadłości powinna towarzyszyć dokładna analiza swojej sytuacji finansowo-prawnej. Niestety w praktyce zdarza się, że dłużnik składa wniosek, zostaje ogłoszona upadłość, jednak dość szybko składa kolejny wniosek, tym razem o umorzenie postępowania, ponieważ nie miał pełnej wiedzy o skutkach jakie wywołuje ogłoszenie upadłości. Dlatego warto także skorzystać z pomocy praktyków w obszarze prawa upadłościowego, szczególnie doradców restrukturyzacyjnych, dla których meandry postępowania upadłościowego są doskonale znane. Ich rady pozwalają uniknąć niepotrzebnych błędów.
Radca prawny | Doradca restrukturyzacyjny Krzysztof Gołaszewski