Parlament Europejski i Rada UE przyjęły dyrektywę w sprawie europejskiego nakazu dochodzeniowego (END) w sprawach karnych, która ma ułatwić wymiarowi sprawiedliwości kraju członkowskiego uzyskanie materiału dowodowego znajdującego się w innym państwie UE.

Regulacja wprowadza uproszczone i ujednolicone ramy prawne dla współpracy w zakresie gromadzenia dowodów w ponadnarodowych postępowaniach karnych lub dochodzeniach. Zastępuje ona obowiązujące do tej pory przepisy ratyfikowanej przez Polskę Europejskiej konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych z 1959 roku i Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej z 2000 r., jak również decyzji ramowej Rady 2003/577/WSiSW w sprawie wykonania w Unii Europejskiej postanowień o zabezpieczeniu mienia i środków dowodowych oraz decyzji ramowej 2008/978/WSiSW w sprawie Europejskiego Nakazu Dowodowego.

Mechanizm END umożliwia sądom, prokuratorom i innym organom dochodzeniowym bezpośrednie przekazywanie wniosków o przeprowadzenie określonego dowodu, zabezpieczenie i przeszukanie mienia czy przesłuchanie w formie wideokonferencji. Organ sądowy kraju, do którego skierowano END, ma ograniczone przesłanki odmowy wykonania takiego wniosku (m.in. ze względu na kwestie bezpieczeństwa narodowego) oraz ściśle określone terminy jego realizacji. Z zasady ma traktować europejskie nakazy tak samo jak te, wydawane przez organy krajowe.

Aby zażądać dowodów od swoich kolegów za granicą śledczy będą musieli wypełnić jeden standardowy formularz END zawierający m.in. informacje dotyczące przedmiotu i podstawy wydania END, opis przestępstwa , opis żądanej czynności dochodzeniowej oraz dostępne informacje o osobie, której END dotyczy.

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY NR 2014/41/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie europejskiego nakazu dochodzeniowego w sprawach karnych